Kan iemand het CPB een handje gaan helpen?

Interessant! Het CPB kwam vandaag met haar (voorlopige!) cijfers uit de kerngegevenstabel voor de Macro Economische Verkenning 2013, en daarin blijkt ons nationale gokinstituut niets te hebben gedaan aan de ondertussen volstrekt zinloze voorspelling van een werkloosheid van gemiddeld 6,25% over heel 2012, zoals deze op 14 juni werd gedaan. De cijfers zijn onveranderd overgenomen in de nieuwe ramingen, ook al zijn deze dus per direct onjuist:

image

Tenslotte is de werkloosheid ondertussen tot 6,5% is gestegen. Om over 2012 dus tot een gemiddelde werkloosheid van 6,25% te kunnen komen moet in de resterende maanden de werkloosheid gaan dalen… Inderdaad, dalen.

En dat is bijzonder, maar dan ook bijzonder onwaarschijnlijk. Dat niet alleen, hoe verklaart het CPB vervolgens een stijging van de gemiddelde werkloosheid in 2013 tot 7%? Eerst een daling om vervolgens een bijzonder scherpe stijging van de werkloosheid te krijgen? Wat zijn ze daar bij het CPB toch aan het doen?

Ter illustratie van de onzinnigheid van deze voorspellingen even een lineaire ontwikkeling van de werkloosheid tot en met eind 2013 om het CPB model te laten uitkomen:

Ontwikkeling werkloosheid in 2012 en 2013 op basis van ramingen CPB. Bron: CBS, CPB

Ontwikkeling werkloosheid in 2012 en 2013 op basis van ramingen CPB. Bron: CBS, CPB

De grijze kolommen geven de daadwerkelijke, seizoensgecorrigeerde, werkloosheid aan, zoals door het CBS maandelijks gerapporteerd. De blauwe kolommen zijn de geraamde werkloosheidscijfers op basis van een lineaire extrapolatie om aan de ramingen van het CPB te voldoen.

Op basis van de vandaag gepubliceerde ‘ramingen’  van het CPB dient de werkloosheid in de rest van 2012 dus te dalen (tot een niveau van 6,4% in december) om vervolgens te exploderen tot 7,5% in december 2013. Natuurlijk…

De belangrijkste vraag is echter: als de ramingen van het CPB ten aanzien van de ontwikkeling van de werkloosheid (wederom, want het CPB heeft ondertussen een track record van geblunder sinds 2008) zo evident fout zijn, hoe zit het dan met al die andere ramingen? Klopt daar wel ene jota van?

Geef een reactie

10 Comments
  • Ernst Snijder
    says:

    Marc,
    Hoewel aanpalend, lees ook eens over de problematiek rondom voorspellingen en ramingen inzake de kredietcrisis.
    Jasper de Jong en Johan Verbruggen, verbonden aan het CPB, De niet voorspelde crisis (2011): “Het bij de kortetermijnramingen gehanteerde instrument SAFFIER is een economisch model, dus per definitie een gestileerde weergave van de werkelijkheid. Dat betekent dat de ontwerpers ervan keuzes moeten maken: welke economische mechanismen komen in het model tot uiting, waarvan wordt geabstraheerd? Die keuzes worden bepaald door het belang van specifieke mechanismen voor het betreffende doel. Het is denkbaar dat sommige mechanismen, die doorgaans een relatief beperkte rol spelen bij het verklaren van conjuncturele schommelingen en waarvan dus geabstraheerd is, tijdens de kredietcrisis wel degelijk belangrijk waren” (TPEdigitaal 2011)

    En zo vervolgen de auteurs op pag. 40, onder het kopje Verbeterpunten: “Betekent dit nu dat het CPB niets te verwijten valt en dat alles bij het oude kan blijven? Nee, zeker niet. Het is weliswaar vrijwel ondoenlijk de bbp-ontwikkeling veel nauwkeuriger te ramen en grote voorspelfouten ten tijde van het uitbreken van een crisis te vermijden, maar er zijn wel degelijk lessen te trekken. In concreto had met name de raming van de werkloosheidsontwikkeling beter gekund en gemoeten.In de loop van 2011, wanneer de cijfers over geheel 2010 bekend zijn, zal hiernaar aanvullend onderzoek worden verricht.”
     
    Aan het einde van de paper tref je de contactgegevens aan.
    https://www.tpedigitaal.nl/assets/static/1_Jong-Verbruggen-1-2011.pdf

    • Marc Drees
      says:

      Zoals gezegd heb ik al contact gehad met het CPB; zonder enige waarde overigens. En zoals misschien bekend is het CPB met een bijzonder lezenswaardig rapportje uitgekomen over de oorzaken van de enorme discrepanties tussen raming en werkelijkheid in de nadagen van de financiele crisis. Waarbij ik toen ook al heb opgemerkt dat deze mea culpa nog geen garantie was op betere ramingen naar de toekomst. Wat ook nadrukkelijk blijkt, gezien de ramingen van recente datum die nog altijd lachwekkend fout blijken te zijn.
       
      Het gebruik van een model ontslaat de gebruikers ervan nog niet de plicht om zelf na te blijven denken. Of kan het eenvoudig worden afgedaan met de opmerking: het is de schuld van SAFFIERII? Als een model een aantoonbaar onjuiste raming uitspuugt is het dan voldoende om te zeggen dat er keuzes zijn gemaakt? Wat een schaamlapgelul.
       
      Verder is het aanvullend onderzoek naar aanleiding van de bijzonder slechte werkloosheidsramingen niet publiek bekend geworden; ook in de ramingen is niet zichtbaar dat er lessen zijn getrokken uit het achter ons liggende geblunder van het CPB

  • Marc Drees
    says:

    Het meest verontrustende aan de periodieke ‘gokjes’ van het CPB is natuurlijk het feit dat begrotingen gebaseerd zijn op hun ramingen. De CPB ramingen ten aanzien van de werkloosheid zijn aantoonbaar fout, en zijn dit al jarenlang. Dit roept automatisch de vraag op welke van de andere ramingen structureel verkeerd zijn en wat dit voor impact heeft (gehad) op het beleid van de regering. Want beleid formuleren (en uitvoeren) op onjuiste ramingen kan bijzonder slecht uitpakken.
     
    Ik vind het verbijsterend dat een overheidsinstituut jarenlang volstrekt onjuiste ramingen de wereld in kan slingeren zonder dat hetzelfde instituut zich publiekelijk dient te verantwoorden voor de verspilling van belastinggelden.

  • Jeroen
    says:

    @ JB: goed punt, ben benieuwd wat Marc eruit weet te krijgen!
    @Henk: komkom, Marc verdient wel iets meer voor deze constatering. Waar ik anno 2012 een stukje ‘fatsoenlijke’ journalistiek vind weet ik ook niet meer maar ik kan scherpe artikelen als die van Marc erg waarderen, temeer door zijn schrijfstijl en met bijvoegelijke naamwoorden overladen observaties. Kritisch, scherp, inhoudelijk soms discutabel maar zijn reacties op de feiten zijn daarom niet minder waardevol.