Na de publicatie van de vacature- en retailcijfers door het CBS is het weer tijd voor een nieuwe aflevering van het kwartaalfeuilleton “Hoe verging het de Nederlandse consument/werknemer in het afgelopen kwartaal”. Op basis van de volstrekt unieke en alleen op RecruitmentMatters beschikbare jubelindex. Deze index is een indicatie van de gezondheid van de Nederlandse consument en de Nederlandse werknemer op basis van een ferm aantal cijferreeksen*. En dat ziet er zo uit:
Jubelindex, (2008 = 0%), januari 2008 – december 2019
De jubelindex jubelt vrolijk ondanks een vermoeden van flatlinen tijdens de vorige uitgave. Maar sindsdien is er slechts groei te constateren. En daarmee lijken alle seinen op groen te staan. Een geruststellende constatering in een wereld die door het coronavirus tot stilstand lijkt te komen. En waar de Brexit trein onverminderd doordendert, het gezonde verstand onder zijn wielen verpletterend. Maar de effecten gaan we pas (veel) later merken; tenslotte loop de jubelindex altijd achter op de actualiteit.
Aangezien de jubelindex uit maar liefst negen cijferreeksen is samengesteld, is het goed om ook even stil te staan bij de onderliggende cijfertjes.
Consumentenmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse consumentenmarkt ziet er als volgt uit:
Consumentenmarkt: procentuele verandering , 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde, (2008 = 0%), januari 2008 – december 2019
De gezondheid van de Nederlandse consumentenmarkt is gebaseerd op:
- de prijsontwikkeling van bestaande koopwoningen (Kadaster),
- het aantal verkochte woningen (Kadaster),
- het aantal verkochte nieuwe auto’s (ACEA),
- de index voor retail non-food (CBS).
De woningmarkt laat een onverstoorbaar stijgende prijsontwikkeling zien waar voorlopig nog geen einde aan lijkt te komen. Ook het volume aan verkochte woningen lijkt de stijgende lijn weer hervonden te hebben, na een tijdje wat aan het kwakkelen te zijn geweest. Voor startende huizenkopers blijft het in ieder geval de slechtst denkbare markt om in te moeten acteren.
De autosector heeft na de positieve ontwikkeling in de afgelopen kwartalen een dipje moeten incasseren. Het is de vraag of dit een incident en de ontwikkeling zich weer herstelt met een beweging naar boven of dat het meer dan een incident is. De grafiek van het aantal verkochte auto’s is zo grillig dat resultaten uit het verleden geen enkele indicatie vormen voor de nabije toekomst.
En dan de retail non-food. De trendlijn blijft tergend traag stijgen. Het tempo is zo laag dat op deze wijze de sector nooit en te nimmer de nullijn zal weten te bereiken voordat de volgende recessie over ons heen komt. Daar staat tegenover dat online retail het in het algemeen bijzonder goed doet.
Het is een beetje een mixed-bag als we naar deze trendlijnen kijken; het zoet en het zuur zijn beide aanwezig. Huizen vormen het zoete deel (behalve voor nieuwe kopers) en retail en auto’s vormen het zure deel.
Arbeidsmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse arbeidsmarkt zien er als volgt uit:
Arbeidsmarkt: procentuele verandering, 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde (2008 = 0%), januari 2008 – december 2019
De gezondheid van de Nederlandse arbeidsmarkt is gebaseerd op een vijftal cijferreeksen:
- het aantal vacatures (van het CBS en van Jobfeed (Textkernel)),
- het aantal faillissementen (Faillissementen.com),
- de uitzendindex (ABU),
- de werkloosheid (CBS).
Over de trendlijn van het aantal online vacatures kunnen we wederom kort zijn. Een krankzinnige ontwikkeling die in retrospectief hopelijk geduid kan worden als een deels kunstmatige stijging al dan niet door het in onvoldoende mate herkennen van het aantal duplicaat vacatures. De hele trendlijn is een outlier met op dit moment bijn 90% meer vacatures dan in 2008; het vorige moment van een overspannen arbeidsmarkt. Nu is de markt voor online vacatures natuurlijk enorm gegroeid ten opzichte van 2008, maar bijna verdubbeld? Hoe dan ook; op dit moment jubelt er niets zo hard als het online vacaturevolume.
De trendlijnen voor faillissementen is al enige tijd weer aan het krimpen, en dat betekent dat het aantal faillissementen weer toeneemt. Overigens lijkt er in het afgelopen kwartaal een einde te zijn gekomen aan die krimp. En gelukkig is de trendlijn nog altijd een stuk hoger dan in 2008, dus er is nog heel wat bufferruimte.
De uitzendindex heeft traditioneel een kanarie-in-de-kolenmijn functie en in dat verband is het zorgwekkend dat de index onder de nullijn is gedoken. Want hoewel het spreekwoordelijke zonnetje nog volop schijnt vormen de wolken aan de horizon een donkere muur die in onze richting komt. Het is niet verstandig om de ontwikkeling van de uitzendindex wat lacherig af te doen. Tijd om wat reserves op te gaan bouwen.
De trendlijn van de werkloosheid zit nog altijd in de plus, al steekt het kopje nog nauwelijks boven de nullijn uit. Maar we kunnen voor de werkloosheid nu ook zeggen dat de financiële crisis achter ons ligt. Meer dan tien jaar nadat deze crisis uitbrak. Zolang heeft het bij mijn weten nog nooit geduurd voordat de werkloosheid weer uit het dal van de recessie was geklommen.
*De jubelindex is een indicatie van de gezondheid van de Nederlandse consument en de Nederlandse werknemer op basis van de volgende cijferreeksen:
- de prijsontwikkeling van bestaande koopwoningen (Kadaster),
- het aantal verkochte woningen (Kadaster),
- het aantal verkochte nieuwe auto’s (ACEA),
- de index voor retail non-food (CBS).
- het aantal vacatures (van het CBS en van Jobfeed (Textkernel)),
- het aantal faillissementen (Faillissementen.com),
- de uitzendindex (ABU),
- de werkloosheid (CBS).