Met de publicatie van de kwartaalresultaten van het CBS over het vacaturevolume is het tijd voor een update van mijn hoogst persoonlijke misère index; een indicatie van de gezondheid van de Nederlandse consument en de Nederlandse werknemer op basis van een behoorlijk aantal cijferreeksen.

De gezondheid van de Nederlands consument is gebaseerd op het aantal verkochte nieuwe auto’s (ACEA), het aantal verkochte woningen (Kadaster), de prijsontwikkeling van bestaande koopwoningen (Kadaster), de index voor retail non-food (CBS). De gezondheid van de Nederlandse werknemers is gebaseerd op een vijftal cijferreeksen (uitzendindex (ABU), het aantal vacatures (CBS +Jobfeed), de werkloosheid (CBS) en het aantal faillissementen (Faillissementen.com)). Voor elk van deze maandreeksen is de periode van januari 2008 tot heden genomen en een voortschrijdend maandgemiddelde (gebaseerd op het gemiddelde van 12 achtereenvolgende maanden) berekend. En als je vervolgens al die reeksen samenvoegt in één grafiek is dit het beeld:

Misère index, (2008 = 0%), januari 2008 – maart 2016

De ontwikkeling van de misère index is zonder meer gunstig te noemen. Ondertussen zijn we ook boven het tijdelijke dieptepunt van 2009 uitgekomen, onderweg naar de nullijn. Tegelijkertijd zitten we wel nog altijd meer dan 10% onder die nullijn, 11,3% om precies te zijn. En met het tempo van het herstel over de afgelopen zes maanden zal het nog ongeveer een jaar duren voordat de misère index haar naam verliest en we boven de nullijn uitkomen. Dat is op haar beurt weer een behoorlijk lange tijd. Maar goed, geduld is een schone zaak. En het geeft me tenminste nog wat tijd om een nieuwe naam voor de misère index te verzinnen

Aangezien de misère index uit maar liefst negen cijferreeksen is samengesteld is het goed om ook even stil te staan bij de onderliggende cijfertjes.

Consumentenmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse consument ziet er als volgt uit:

Consumentenmarkt: procentuele verandering , 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde, (2008 = 0%), januari 2008 – maart 2016

Kijk eens aan, we hebben een trendlijn die de misère van de financiële crisis volledig achter zich heeft gelaten! Het aantal verkochte woningen is boven het niveau van 2008 gestegen. En dat terwijl de trendlijn van de prijsontwikkeling van bestaande woningen nog altijd ruim 15% onder het niveau van 2008 bevindt. Zou het krachtige herstel van het aantal verkopen misschien iets met de lage hypotheekrente en de relatief lage verkoopprijs te maken hebben? Het zou zomaar kunnen.

De bizarre ontwikkeling van het aantal verkochte auto’s wordt veroorzaakt door opeenvolgende  overheidsmaatregelen. Hopelijk blijven allerlei stimuleringsregelingen ons in de nabije toekomst bespaard zodat we tenminste de werkelijke ontwikkeling kunnen volgen zonder allerlei overheidsbemoeienissen.

En dan is daar de trendlijn van de non-food retail. Waar we de afgelopen maanden de nodige faillissementen hebben moeten ondergaan, met die van V&D natuurlijk als de meest pijnlijke. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat er op dit moment van een herstel van deze trendlijn geen sprake is, feitelijk is het al verwonderlijk dat er geen sprake is van een daling van deze trendlijn.

Arbeidsmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse arbeidsmarkt zien er als volgt uit:

Arbeidsmarkt: procentuele verandering, 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde (2008 = 0%), januari 2008 – maart 2016

Nog even ter herinnering, bij de misère index van september 2015 heb ik het vacaturevolume volgens Jobfeed weer mee laten wegen in de trendlijn van het Aantal vacatures. Deze trendlijn is nu dus gebaseerd op zowel de CBS als de Jobfeed cijfers. Voor meer achtergrondinformatie, zie Misère index arbeidsmarkt april 2015, correctie. Door beide cijferreeksen voor 50% mee te wegen in de trendlijn komt hopelijk een zo realistisch mogelijk beeld van de werkelijke vacaturevolumes tot stand.

Het aantal faillissementen is op het niveau aangekomen van vóór de financiële crisis. En omdat ondertussen ook de cijfers van april bekend zijn gemaakt door het CBS kan ik melden dat deze trendlijn ondertussen zelfs op +1,1% staat. Hosanna!

Het aantal vacatures volgt de trendlijn van het aantal faillissementen al geruime tijd en staat ondertussen op –0,2% (tot en met maart 2016). En het heeft er dus alle schijn van dat volgende maand deze trendlijn de schaduw van de financiële crisis van zich afwerpt.

En dan is er de positieve ontwikkeling van de uitzendindex die zich weliswaar trager dan de twee voorgaande trendlijnen richting de nul werkt maar nog altijd een gezonde stijging laat zien. Desondanks heeft de uitzendindex nog een langere tijd te gaan. In het huidige tempo duurt het nog zeker 10 maanden voordat ook deze trendlijn positief wordt.

De werkloosheid is de enige van de cijferreeksen van de arbeidsmarkt die diep in de rode cijfers blijft staan; maar liefst –41%. Want ook al stijgt deze trendlijn, de afstand tot de nullijn is gigantisch. Je kan je zelfs afvragen of we ooit nog op een werkloosheidsniveau gaan uitkomen zoals dat vóór de financiële crisis bestond. Moeten we rekenen op een structureel hogere werkloosheid, ondanks de grote vraag naar werknemers; een vraag die uitstijgt boven het niveau van vóór de crisis. Het lijkt er wel op.