Misère/jubelindex: hoe verging het de Nederlandse consument/werknemer in Q4 2018?

Na de publicatie van de retailcijfers door het CBS is het weer tijd voor een nieuwe aflevering van het kwartaalfeuilleton “Hoe verging het de Nederlandse consument/werknemer in het afgelopen kwartaal”. Op basis van de volstrekt unieke en alleen op RecruitmentMatters beschikbare misère/jubelindex. Deze index is een indicatie van de gezondheid van de Nederlandse consument en de Nederlandse werknemer op basis van een ferm aantal cijferreeksen:

  1. De gezondheid van de Nederlands consument is gebaseerd op het aantal verkochte nieuwe auto’s (ACEA), het aantal verkochte woningen (Kadaster), de prijsontwikkeling van bestaande koopwoningen (Kadaster), de index voor retail non-food (CBS).
  2. De gezondheid van de Nederlandse werknemers is gebaseerd op een vijftal cijferreeksen (uitzendindex (ABU), het aantal vacatures (CBS +Jobfeed), de werkloosheid (CBS) en het aantal faillissementen (Faillissementen.com)).

Voor elk van deze maandreeksen is de periode van januari 2008 tot heden genomen en een voortschrijdend maandgemiddelde (gebaseerd op het gemiddelde van 12 achtereenvolgende maanden) berekend. En als je vervolgens al die reeksen samenvoegt tot één grafiek is dit het beeld:

Misère/jubel index, (2008 = 0%), januari 2008 – december 2018

Misère/jubel index, (2008 = 0%), januari 2008 – december 2018

Op basis van deze grafiek zouden we het uitsluitend over de jubelindex moeten hebben. De groene zone begint overeenkomsten te vertonen met de Mont Blanc, dus het moet toch allemaal hosanna zijn in de aanloop naar carnaval? Tja, dat mag misschien wel zo zijn, maar mijn hypochondrisch oog ziet dat toch wat anders. En omdat ik deze stukjes schrijf hou ik de misère toch ook nog in ere. Vandaar dan ook nog altijd de Misère/jubelindex in de titel… En er zijn misschien ook nog wel een aantal objectieve redenen om wat voorzichtig te zijn. Waarover later meer..

Aangezien de misère/jubelindex uit maar liefst negen cijferreeksen is samengesteld is het goed om ook even stil te staan bij de onderliggende cijfertjes.

Consumentenmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse consument ziet er als volgt uit:

Consumentenmarkt: procentuele verandering , 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde, (2008 = 0%), januari 2008 – december 2018

Consumentenmarkt: procentuele verandering , 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde, (2008 = 0%), januari 2008 – december 2018

Het aantal verkochte woningen is nog  altijd aanzienlijk hoger dan voor de financiële crisis maar de trendlijn blijft wel dalen. Tegelijkertijd blijft de prijsindex onverstoorbaar stijgen. Voor aspirant huizenkopers is deze situatie bijzonder ongunstig; minder en minder woningen die voor een steeds hoger bedrag gekocht moet worden. Nu maar hopen dat we hiermee niet een nieuw contingent onderwaterbezitters aan het creëren zijn.

En dat was het positieve nieuws voor de consumentenmarkt.

Want de autosector ligt nu ruim 10% onder het niveau van de financiële crisis met een trendlijn die verder naar beneden lijkt te bewegen. En de slakachtige stijging van de retail non-feed sector lijkt tot stilstand te zijn gekomen. Op een niveau dat 13% lager ligt ten opzichte van het niveau van vóór de crisis. Remember Intertoys…

Al met al is er hier dus tegelijkertijd sprake van misère en jubel.

Arbeidsmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse arbeidsmarkt zien er als volgt uit:

Arbeidsmarkt: procentuele verandering, 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde (2008 = 0%), januari 2008 – december 2018

Arbeidsmarkt: procentuele verandering, 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde (2008 = 0%), januari 2008 – december 2018

Binnen de Nederlandse arbeidsmarkt is er aanzienlijk meer te jubelen. Drie van de vier trendlijnen staan hoger dan vóór de financiële crisis en dat s zonder enige twijfel goed te noemen. Daarnaast lijkt het slechts een kwestie van (korte) tijd tot ook de trendlijn van de werkloosheid haar kopje boven het maaiveld uitsteekt. Maar met het risico om voor party pooper te worden uitgemaakt, toch nog enige stichtelijke woorden ter nuancering van al dat gejubel.

Over de trendlijn van het aantal online vacatures kunnen we kort zijn. Een krankzinnige ontwikkeling die in retrospectief hopelijk geduid kan worden als een deels kunstmatige stijging als dan niet door het in onvoldoende mate herkennen van het aantal duplicaat vacatures. Elke nieuwe vacature verdrinkt in een oceaan van vacatures, allemaal schreeuwend om aandacht richting een publiek dat steeds minder aandacht heeft en deze aandacht ook nog eens over steeds meer plaatsen moet verdelen. What can possibly go wrong?

De trendlijnen voor faillissementen en uitzenden laten geen enkele groei meer zien. Het positieve nieuws is dat beide trendlijnen in ieder geval hoger staan dan voor de financiële crisis. Het negatieve nieuws is dat de uitzendindex ondertussen alweer drie maanden een daling laat zien, zij het dat deze daling nog minimaal is.

En dan hebben we nog de trendlijn van de werkloosheid. Deze laat een gestage (maar zich vertragende) stijging zien en het is dan ook te verwachten dat binnen drie maanden er sprake is van een positieve balans ten opzichte van 2008. En daarmee zou de werkloosheid na ruim 10 jaar zich weer op het niveau bevinden van vóór de financiële crisis. Een mijlpaal. En ik denk dat het voor het eerst in de geschiedenis is dat we er zolang over hebben moeten doen om ons te herstellen van een recessie.

Nou maar hopen dat een volgende recessie nog even op zich laat wachten. Dus meneer Trump en mevrouw May, graag even normaal doen, ja? Alvast bedankt.

Geef een reactie