Dirk Goossens liet ons weten dat robots werk scheppen. Of dat waar is zullen we in de toekomst gaan zien. Het valt niet te ontkennen dat het dit jaar veel over het thema “de verandering van de arbeidsmarkt door verder gaande robotisering” ging. Onze trendwatchers en ander soort van wijze voorspellers buitelen over elkaar heen om aan te geven welke banen verdwijnen en welke verschijnen. Vaak zit er achter deze wijsheid een gedachte als “Dat de technologische veranderingen meer een banen generator zijn dan een banen vernietiger”. De redenering loopt ongeveer als volgt; technologie geeft productiviteit, productiviteitverhoging geeft economische groei, economische groei betekent meer werk. Zeker, het werk verandert, maar meer werk?
Als historicus heb ik mijn twijfels. Het klinkt als een logische redenering maar met wat goede wil kan ik zeker historische voorbeelden van economische groei door technologische veranderingen geven die voor veel mensen weinig goeds hebben betekend. Natuurlijk werden er ook veel mensen later beter van. De Dickiaanse voorbeelden van armoede van arbeiders die in plaats van hun vroegere handwerk, toen in fabrieken, mijnen en boerderijen moesten werken zijn legendarisch. In Rusland wilde revolutionaire denkers snel van de rurale samenleving naar een technologische samenleving om een proletariaat te kweken dat door armoede rijp zou zijn voor de revolutie.