Al sind jaren gebruikt Gartner haar methode van de Hype cycle om aan te geven waar een bepaalde technologie of product zich bevindt in haar levenscyclus.

En die Hype cycle ziet er als volgt uit:

Ter verduidelijking: Een product gaat na zijn ‘geboorte’ (Technology trigger) door een aantal fasen; van overspannen verwachtingen en media hype (Peak of inflated expectations) via onderwaardering (Through of dissilusionment) naar passend gebruik en waardering (Plateau of Productivity).

Tijdens de reis door de verschillende fasen ondergaat een product meerdere verbeteringen, totdat het daadwerkelijk bruikbaar is geworden. Of het sterft, en dat gebeurt meestal in de Through of Dissilusionment.

En dan nu: Sociale netwerken. Waar zouden die nou zitten in hun levenscyclus? Eenvoudige vraag met een makkelijk antwoord: Helemaal bovenaan de Peak of Inflated Expectations. Ze zijn een absolute hype en dat betekent maar één ding. Neerwaarts richting de Through of Dissilusionment!

Er zijn meerdere redenen aan te geven voor deze onvermijdelijke ontwikkeling. Zonder volledig te willen zijn kan ik er wel een paar noemen die m.i. een cruciale rol (gaan) spelen:

Allereerst natuurlijk de overmaat aan aandacht. De groei in nieuws over social networks is rechts weergegeven. Teveel van het goede; en moet wel leiden tot “sociale netwerk moeheid”.

De mate waarin sociale netwerken misbruikt kunnen worden voor marketing doeleinden. Dit kan gebeuren door diezelfde netwerken (zoals duidelijk gemaakt met Facebook’s Beacon en Social Ads) of door partijen die zichzelf op een sociaal netwerk profileren voor commerciele doeleinden (zoals bijvoorbeeld Jobster).

De daaruit voortvloeiende privacy issues. Beacongate en Social Ads tonen ondubbelzinnig aan dat sociale netwerken geen scrupules kennen als het om omzet gaat. Het ongevraagd misbruiken van informatie van gebruikers zal tot een afnemend vertrouwen bij diezelfde gebruikers leiden. En het zal zeker leiden tot eigendomsdiscussies van de data, zoals alle heisa rond Scoble al duidelijk heeft aangetoond.

Posing. Hoewel we onze kinderen waarschuwen voor ongewenste gasten in chatrooms gooien wijzelf ongekend veel informatie over onzelf op sociale netwerken en accepteren we klakkeloos uitnodigingen van ‘vrienden’. En geven daarmee een goed voorbeeld…

Spam. Het is meer dan waarschijnlijk dat sociale netwerken in toenemende mate voor spam doeleinden misbruikt zullen gaan worden.

Het walled garden principe van sociale netwerken; totaal tegenstrijdig met de inherente openheid van Internet. Hoewel OpenSocial hier wat aan probeert te doen kan het wel eens zo zijn dat OpenSocial een wolf in schaapskleren blijkt te zijn voor diezelfde sociale netwerken.

Gaan sociale netwerken de Through of Dissilusionment overleven? Makkelijke vraag, zonder een definitief antwoord. Zonder kristallen bol zal ik daar geen uitspraak over kunnen doen. Maar als ze uit de trog komen zal er het nodige aan sociale netwerken zijn veranderd. Zoveel is zeker.