Of we nu in een derde dip, een verlengde tweede dip of een al vier jaren durende megacrisis zitten, in de arbeidsmarkt zijn meerdere cycli te onderscheiden. Zo is er de anti-cyclische vraag naar outplacement – hoe meer misère, des te groter de vraag naar ontslagbegeleiding. Als die wet nog altijd opgaat, dan is het wereldwijde omslagpunt van de cyclus ergens voor de zomer bereikt: de outplacementomzetten van de twee grootste spelers groeien terwijl de totale omzetten van diezelfde HR-giganten krimpen.

Maar er is een tweede bevestiging van die omslagthese. Want één ding gaat vooraf aan het dalen van uitzendomzetten: de werving- & selectieomzetten storten ineen. Korte tijd voordat de mondiale fabrieken hun flexibele productiemanschappen even niet inplannen, stoppen ze met het werven van nieuw vast personeel. De fees voor wat in het Engels permanent placement heet, ofwel in het Neder-Engels recruitment, halveren in luttele maanden – maanden waarin recruitmentgiganten als Hays, Michael Page en Robert Walters hun consultants dubbel zo snel dumpen als Randstad, Manpower en Adecco hun kantoren kunnen sluiten. Hoe dat er in 2008 uitzag, is te lezen in deze grafiek.

Omzetgroei (in %) voor recruitmentfees en uitzenden, Q1, 2008 – Q2 2012

De crisis is een ware catastrofe voor recruiters. En ook nu – dat wil zeggen: in het tweede kwartaal van dit jaar – kruist de recruitmentcurve de uitzendcurve. Hét harde bewijs dat de tweede dip is begonnen?

Voor bovenstaande grafiek hebben wij gemiddelden genomen van de organische omzetgroei (zonder effecten van acquisities of valutaverschillen) van drie HR-reuzen: Adecco, Randstad en Hays. We vergeleken de uitzendomzetgroei van de eerste twee met de gerapporteerde groeipercentages in perm placement van alle drie.

Adecco: cyclus maal 2
Wereldmarktleider Adecco is daarin een schoolvoorbeeld. De recruitmentcurve loopt grofweg dubbel zo stijl als de flexcurve. Zo snel als de recruitmentomzetten in 2009 daalden, zo snel stegen ze weer in 2010.

De recruiters van Adecco zijn overigens de crisis al te boven gekomen. Adecco’s jaaromzet over 2011 in werving voor vaste functies ligt met EUR 345 miljoen slechts luttele procenten onder het niveau van drie jaar eerder.

Adecco: omzetgroei (in %) voor recruitmentfees en uitzenden, Q1, 2008 – Q2 2012

Randstad: eens een uitzendbedrijf…
Dat geldt niet voor Randstad. De oogst van Nederlandse bedrijf ligt in 2011 nog altijd ruim eenderde onder het omzetniveau van voor de crisis – voor zover het om bemiddeling in vaste functies gaat. Dat betekent zelfs dat aartsconcurrent Adecco dankzij de crisis zelfs meer recruitmentomzet binnenharkt dan Randstad, dat vorig jaar slechts EUR 270 miljoen aan perm-fees inzamelde. Blijkbaar weet het Uitzendburoohoo zijn geschiedenis als merk voor vakantiebaantjes niet achter zich te laten. Recruiten moet je niet aan intercedenten overlaten…

Randstad: omzetgroei (in %) voor recruitmentfees en uitzenden, Q1, 2008 – Q2 2012

Voor Randstad is er zelfs nooit echt sprake van een wederopleving geweest. Ja, de recruitmentomzet groeide in 2010 en 2011 dubbelcijferig, maar niet noemenswaardig sneller dan de totale flexomzet. Feitelijk is – zie de grafiek – de dubbele dip bij Randstad al eind 2011 begonnen – als we het kleine dipje van begin dat jaar gemakshalve negeren.

Wij zijn benieuwd of deze ontwikkeling zich komend kwartaal doorzet.