Onderstaande grafiek is afkomstig uit een bijzonder interessant rapport van McKinsey, getiteld The world at work: Jobs, pay and skills for 3.5 billion people.

En McKinsey laat in deze grafiek zien dat de kans op werk sterk gecorreleerd is met het opleidingsniveau. Hoe hoger de opleiding, hoe lager de kans op werkloosheid. Volgens McKinsey is het verschil maar liefst een factor 2 – 3 in ‘advanced economies’. Maar klopt dat wel? Een rondje langs de Europese velden laat zien dat deze correlatie geen vanzelfsprekendheid is.

Griekenland
In Griekenland is de situatie ronduit merkwaardig te noemen; onderstaande grafiek spreekt wat dat betreft boekdelen:

Griekenland: Werkloosheid naar opleidingsniveau, Q1 2001 – Q2 2012, voortschrijdend jaargemiddelde. Bron: Eurostat

Jawel, in Griekenland loont het niet om een middelbare opleiding te hebben; dan ben je blijkbaar slechter af dan met een lage opleidinig. Bizar. Maar ook voor hoog opgeleiden is de Griekse arbeidsmarkt bepaald geen walhalla; en zeker niet 2 – 3 keer beter dan voor lager opgeleiden zoals McKinsey claimt. Over de looptijd van bovenstaande grafiek zijn hoger opgeleiden in Griekenland ‘slechts’ 1,2 keer beter af.

Portugal
Ook in Portugal is het bezit van een middelbare opleiding niet bepaald een voordeel te noemen:

Italie: Werkloosheid naar opleidingsniveau, Q1 2001 – Q2 2012, voortschrijdend jaargemiddelde. Bron: Eurostat

Over de looptijd zijn hoog opgeleiden in Portugal 1,2 keer beter af dan laag opgeleiden, nauwelijks beter dan in Griekenland. De twee landen lijken bijzonder veel op elkaar; mogelijk dat de grote agrarische sector in beide landen een belangrijke rol speelt in deze overeenkomstigheid.

Italie
Italie schuift al iets meer in de richting van de McKinsey norm:

Italie: Werkloosheid naar opleidingsniveau, Q1 2001 – Q2 2012, voortschrijdend jaargemiddelde. Bron: Eurostat

In Italie is het verschil in werkloosheid naar opleidingsniveau een stuk duidelijker, maar ook hier is het verschil nog lang geen factor 2 – 3. De teller blijft in Italie steken op 1,7.

Spanje
In Spanje is de situatie ronduit rampzalig voor laag opgeleiden:

Spanje: Werkloosheid naar opleidingsniveau, Q1 2001 – Q2 2012, voortschrijdend jaargemiddelde. Bron: Eurostat

Maar een ramp voor laag opgeleiden is niet automatisch een zegen voor hoog opgeleiden, zoals de grafiek ook duidelijk laat zien. Met 14,7% werkloosheid voor hoog opgeleiden (in Q2) blijft Spanje maar net achter Griekenland waar de werkloosheid voor hoog opgeleiden op 17,8% staat.  En ook Spanje haalt de McKinsey factor niet; het land blijft steken op een factor van 1,9.

Ierland
In Ierland loont het pas echt om een zo hoog mogelijke opleiding te volgen, zoveel is duidelijk:

Ierland: Werkloosheid naar opleidingsniveau, Q1 2001 – Q2 2012, voortschrijdend jaargemiddelde. Bron: Eurostat

Kijk eens aan! Waar de werkloosheid van hoog opgeleiden zelfs geleidelijk daalt, stijgt de werkloosheid voor middelbaar opgeleiden nog altijd en voor laag opgeleiden is de stijging zelf zeer steil. In Ierland is het (relatief) goed toeven voor een hoog opgeleide werknemer. En in Ierland gaat de ‘McKinsey factor’ ook volledig op: 2,9. Jawel, het land zit zelf

Waar Nederland zit? Op een keurige 2,5; precies in het midden van de range. We zijn tenslotte een braaf land. Frankrijk staat op 2,4, Belgie laat een factor van maar liefst 3,2 zien en Duitsland doet het met 4,8 (sinds Q1 2008) nog veel beter.