Met de publicatie van de resultaten van de detailhandel is het weer tijd voor een update van het consumentendeel van mijn hoogst persoonlijke misère index; een indicatie van de gezondheid van de Nederlandse consument en de Nederlandse werknemer op basis van een behoorlijk aantal cijferreeksen:
Misère index, consumentenmarkt, (2008 = 0%), januari 2008 – augustus/september 2015
Daar zit en gezonde ontwikkeling is, ook al zitten we nog altijd een fors eind onder het niveau van vóór de financiële crisis. Maar laten we eens een niveautje dieper kijken naar de afzonderlijke reeksen die deel uitmaken van deze misère index. Want daar toont zich een wat heterogener beeld.
Consumentenmarkt
De ontwikkeling van de consumentenmarkt is gebaseerd op onderstaande cijferreeksen:
- Het aantal verkochte nieuwe auto’s (ACEA)
- Het aantal verkochte woningen (Kadaster)
- De prijsontwikkeling van bestaande koopwoningen (Kadaster)
- De index voor retail non-food (CBS)
Voor elk van deze maandreeksen is de periode van januari 2008 tot heden genomen en een voortschrijdend maandgemiddelde (gebaseerd op het gemiddelde van 12 achtereenvolgende maanden) berekend. Het resultaat is vervolgens omgezet in een procentuele verandering over de looptijd waarbij 2008 als vertrekpunt (0%) is genomen.
En dat geeft het volgende resultaat:
Consumentenmarkt: procentuele verandering cijferreeksen, (2008 = 0%), januari 2008 – augustus/september 2015
De positieve uitschieter is de trendlijn van het aantal verkochte woningen. Deze stijgt nu al meer dan twee jaar onverdroten door en staat op het punt om de nullijn te doorbreken. Wat betekent dat het niveau van het aantal huizenverkopen op het niveau ligt van vóór de financiële crisis.
De overige trendlijnen laten een aanzienlijk minder positief beeld zien. Zo ligt de trendlijn van het prijsniveau van verkochte woningen nog altijd 17% onder het niveau van 2008; in schrille tegenstelling tot de ontwikkeling van het volume huizenverkopen. En deze trendlijn is nog maar nauwelijks gestegen sinds het dieptepunt van november2013 (-19%).
De trendlijn van retail non-food is misschien wel het meest miserabel aan toe van de vier trendlijnen. Deze trendlijn heeft haar dieptepunt bereikt in april 2014 (-17,7%) maar heeft sindsdien slechts een armetierige groei doorgemaakt en staat nu (augustus) nog altijd op 16.9%. Een stijging van slechts 0,8% in een periode van 11 maanden. Anemisch…
Gelukkig is er bij de trendlijn van de nieuwe autoverkopen weer een lichtpuntje te zien, hier zijn de laatste maanden weer stijgende aantallen te melden. Maar ook hier staat de trendlijn toch nog wel zeer fors onder het niveau van 2008.
Het consumentenvertrouwen in Nederland
Op basis van deze trendlijnen zou je kunnen constateren dat de consument weer voorzichtig uit de schulp van de recessie kruipt. Maar volgens de meetlat van het consumentenvertrouwen is dat bijzonder negatief gedacht:
Consumentenvertrouwen januari 20108 – oktober 2015. Bron: CBS
Jawel, wij Nederlanders zijn volgens deze index een bijzonder optimistisch volkje. Het consumentenvertrouwen staat op dit moment zelfs hoger dan in begin 2008! Let wel, in december 2008 was de werkloosheid in Nederland slechts 4,4% (volgens de nationale definitie). Op dit moment is de werkloosheid maar liefst 8,3%. Inderdaad, bijna twee keer zo hoog! Maar daar laten we ons volgens het consumentenvertrouwen dus in het geheel niet door uit het veld slaan.
Geloven wij Nederlander is luchtkastelen of hebben we in de afgelopen jaren onze standaard zo ver naar beneden bijgesteld dat een lichte verbetering van de economie een dergelijk euforisch effect heeft? Ik hou het maar op het laatste. Vreemd is het wel…