Medio 2024 kwam spuit elf, ook bekend als de Autoriteit Persoonsgegevens, met één van haar uiterst zeldzame boetes. Deze boete werd uitgedeeld aan Clearview AI (gezichtsherkennning), en dat kan niet als een verrasssing zijn gekomen voor Clearview AI:
Boetes uitgedeeld aan Clearview AI door DPA’s – GDPR Enforcement Tracker
Clearview AI is duidelijk persona non grata in Europa, en niet zo’n klein beetje ook… Meer dan EUR 100 miljoen aan boetes… Om te zien wat Clearview allemaal op haar kerfstok heeft staan, is het goed om even haar overtredingen (volgens AP) in herinnering te roepen:
Ten eerste is de AP van oordeel dat Clearview ten behoeve van haar dienst ‘Clearview for law enforcement and public defenders’ zonder rechtmatige grondslag persoonsgegevens verwerkt van betrokkenen die zich op het Nederlandse grondgebied bevinden. Hiermee overtreedt Clearview artikel 5, eerste lid, aanhef en onder a, gelezen in samenhang met artikel 6, eerste lid, van de AVG.
Ten tweede overtreedt Clearview ten behoeve van die dienst artikel 9, eerste lid, van de AVG, door het verwerken van een bijzondere categorie van persoonsgegevens (biometrische gegevens) van betrokkenen die zich op het Nederlandse grondgebied bevinden. (MD: dit gaat om foto’s van personen.
Ten derde is de AP van oordeel dat Clearview betrokkenen ontoereikend informeert. Hierdoor handelt Clearview in strijd met artikel 12, eerste lid, gelezen in samenhang met artikel 14, eerste en tweede lid, van de AVG, en in strijd met artikel 5, eerste lid, aanhef en onder a, van de AVG. (MD: vrij vertaald, mensen hebben geen idee dat hun foto’s binnen de database van Clearview zijn opgenomen).
Ten vierde heeft Clearview artikel 12, derde lid, gelezen in samenhang met artikel 15 van de AVG overtreden door niet te reageren op twee inzageverzoeken van betrokkenen. Omdat Clearview betrokkenen op het Nederlandse grondgebied niet faciliteert bij de uitoefening van hun inzagerecht, overtreedt zij ten vijfde artikel 12, tweede lid, gelezen in samenhang met artikel 15 van de AVG.
Met andere woorden, Clearview AI is behoorlijk stout. Maar Clearview trekt zich daar geen reet van aan. Clearview AI is namelijk een heel bijzonder bedrijf, het schijnt zeer stevige banden met de rechts extremistische hoek van de VS en lijkt onder Trump aan een opmars bezig te zijn. Grondrechten als privacy zijn linkse hobby’s en immigranten gaan niet vanzelf het land uit. Law & order is door Trump c.s. bij het grofvuil gezet en daar hebben al heel wat mensen de wrange vruchten van geplukt (lees: zogenaamde gang members). Het schijnt dat de uitvoerende macht (denk in dit verband bijvoorbeeld onder meer aan ICE, maar ook aan lokale politie) veelvuldig maar ongecontroleerd gebruikt maakt van de software van Clearview AI (zie ook AI Snake Oil, A. NaraYanan & S. Kapoor, 2024: pg. 127 – 129). En het zou me niet verbazen als ook de FBI en CIA van de software gebruik maken.
Als dit beperkt zou blijven tot de VS dan is er sprake van een zeer ernstig maar geïsoleerd privacy probleem waar de Amerikaanse overheid tod dusverre niet goed mee is omgegaan en onder de huidige administratie geen enkele aandacht voor heeft. Maar tegen het licht van de problemen die de Amerikaanse Big Tech (denk Meta, Amazon, Alphabet, Microsoft (denk ook LinkedIn, Open AI) heeft met recente Europese wetgeving (AI Act, GDPR) en de intense lobby die deze partijen voert om deze wetgeving (ernstig) af te zwakken, is het ook een probleem voor Europe geworden. Want nu is zowel vanuit de Amerikaanse overheid als vanuit het bedrijfsleven een lobby gaande om regels en richtlijnen rondom AI en privacy zoveel mogelijk te laten verdwijnen. En ik weet niet of de EU hiertegen opgewassen is. Hiermee is een grondrecht als privacy mogelijk een speelbal geworden in een conflict waar mogelijk ook de huidige handelsoorlog een negatieve rol in zou kunnen spelen. Chaos heerst op dit moment en de uitkomst lijkt volstrekt onzeker. Privacy kan hiervan de dupe worden.
Als afsluiting nog even een kijkje in de wereld van Clearview AI. In onderstaand screenshot heb ik een global navigation item Solutions gecombineerd met een deel van de homepage waar enkele cijfertjes worden vermeld:
Homepage, navigation drop-down – Clearview AI
Clearview AI heeft 50 miljard mugshots in haar database. Dat is genoeg om van elk mens op deze aardkloot gemiddeld 5 – 6 afbeeldingen te hebben, een godsgeschenk voor elke dictator die een surveillancestaat wil bewerkstelligen. En Clearview claimt 99% accuratesse voor alle bevolkingsgroepen. Dat klinkt als een overdreven claim, maar misschien heeft Clearview race bias weten te elimineren… Overigens heeft Clearview voor geen van die 50 miljard mugshots toestemming gevraagd van de eigenaar/eigenaren van die afbeeldingen.
En als je je afvraagt of je in de Clearview database zit (waarschijnlijk) en dat je in dat geval de afbeeldingen wilt laten verwijderen: tough shit. Alleen inwoners van één van onderstaande Amerikaanse staten kunnen hiervoor met Clearview contact opnemen…:
Privacy verklaring, Consumer requests & rights – Clearview AI
Welkom in dystopia