Ruim 10 jaar geleden werd de vacaturesite geboren. Een digitale kopie van de bekende rubrieksadvertenties in dagbladen. Met de komst van deze sites werd de dood van uitzenders en werving- & selectiebureaus aangekondigd; disintermediation was tenslotte het modewoord met de komst van Internet.

Uitzenders en W&S bureaus zijn na 10 jaar nog altijd alive and kicking terwijl vacaturesites een minder rozige toekomst tegemoet lijken te gaan. Tijd om eens stil te staan bij de overlevingskansen van de vacaturesite.

Sinds de geboorte van de vacaturesite is er weinig veranderd aan het concept; als klant betaal je voor het mogen plaatsen van een vacature. Een bijzonder platte dienst, hoewel vacaturesites hun uiterste best doen om deze dienst zo indrukwekkend mogelijk te laten lijken. Bezoekersaantallen, doelgroepen, flankerend adverteren op andere locaties en SEO moeten werkgevers ervan overtuigen dat het de moeite waard is om een vacature op een vacaturesite te plaatsen en voor dat plaatsingsrecht te betalen.

Een aantal pijnpunten
Maar er zijn diepe scheuren in het fundament te ontwaren door een aantal ontwikkelingen die ik hieronder op een rijtje heb proberen te zetten. Zonder prioriteit en waarschijnlijk zonder volledigheid; maar meer als een braindump:

1. Vacaturesites zijn teveel het domein van intermediairs geworden die tegen aanzienlijke kortingen de sites overspoelen met vacatures. Vacatures van echte werkgevers worden hierdoor ondergesneeuwd
2. Werkzoekers moeten naar vacaturesites toekomen. En dat terwijl werkzoekers natuurlijk allang ergens op Internet ‘rondhangen’
3. Sociale media komen met recruitment oplossingen voor werkgevers en vormen hiermee een alternatief voor vacaturesites
4. Wervingssites van werkgevers worden steeds beter vindbaar voor werkzoekers waardoor de noodzaak van het gebruik van vacaturesites afneemt
5. Een groeiende werkloosheid leidt tot een groter aantal sollicitaties via vacaturesites; niet noodzakelijk tot meer gekwalificeerde kandidaten
6. De renaissance van referral recruitment met behulp van technische oplossingen biedt een alternatief voor het publiceren van vacatures op een vacaturesite

Zowel ontwikkelingen bij de eigen klanten als aantrekkelijke alternatieven als het achterblijven van innovatie bij de vacaturesites zelf hebben geleid tot een weinig benijdenswaardige positie van vacaturesites. Het gevolg is dat de sites nu geforceerd moeten vernieuwen ofwel de strijd staken. En geforceerd vernieuwen heeft al tot de nodige mislukkingen geleid.

Hersenloze vernieuwing?
Zo heeft Wegener (JobTrack) een poging gedaan met SpotaJob en CareerID; de eerste is overleven, de laatste is schijndood. VNU Media (Nationale Vacaturebank, Intermediair) wilde ook met een online referral oplossing (op basis van Zubka) komen maar is hier voortijdig mee gestopt, verder heeft zij het kreupele CompanyRating (werkgeversvergelijking) aan de beademing liggen. En Monster heeft ongekend veel geld geinvesteerd in Trovix en heeft daarmee haar toekomst volledig op technologie gezet. Riskant.

Naast allerlei onbeholpen technologische pogingen doen vacaturesites ook aanzienlijk gevaarlijker pogingen. Zo zijn VNU (Intermediair) en Monsterboard onlangs begonnen hun dienstverlening uit te breiden met werving & selectiediensten. Waarmee ze direct concurreren met alle intermediairs die sourcing als dienst aanbieden. En dat terwijl veel van die intermediairs voor behoorlijke kosten gebruik maken van de CV databases van VNU en Monster. Databases die ook door de W&S diensten van beide partijen zelf worden geexploiteerd. Volstrekt onfatsoenlijk, maar verkocht onder het valse argument: de klant vraag er om…

Terug naar de essentie
Maar vacaturesites kunnen veel dichter bij hun kernactiviteit blijven zolang ze maar een betere dienstverlening op dit gebied weten te realiseren. Dat begint met het besef dat een vacatureplaatsing op zich gratis hoort te zijn. Dit is bepaald geen revolutionair besef; alleen eentje die vacaturesites niet willen horen omdat hiermee de kip met gouden eieren de nek wordt omgedraaid. Maar die kip legt allang geen gouden eieren meer en zonder zelf te innoveren draait een innovatieve concurrent die nek wel voor je om.

Als de vacaturesite vanuit het perspectief van gratis plaatsingen gaat denken moet ze zich verdiepen in het perspectief van werkgevers en werkzoekers verdiepen. Waarom zouden deze twee doelgroepen jouw site willen bezoeken? Welke waarde kan ik bieden en wat willen ze daar voor betalen? Vergeet het adagium dat consumenten nooit voor diensten op Internet willen betalen. Dat is een vals adagium. Echte, oprechte waarde is ook voor een werkzoeker geld waard. En voor een werkgever al helemaal.

Maar daarvoor moet de vacaturesite (als intermediair) dus het proces van elkaar weten te vinden ondersteunen. Dat kan enerzijds met technologische hulpmiddelen, anderzijds is menselijke inzet gewenst. Waarbij vacaturesites beter kunnen partneren met marktpartijen dan proberen hiermee te concurreren (zoals Monsterboard en Intermediair).

Het betekent tevens dat vacaturesites hun imago van digitale plakpaal moeten afschudden en daadwerkelijk een bijdrage leveren aan een onderdeel van het recruitmentproces. En vanuit die bijdrage een vergoeding vragen. Met andere woorden: performance based pricing.

Waarbij werkgevers de vacaturesites natuurlijk ook kunnen helpen. Door een resultaatafhankelijke honorering te eisen. Tenslotte hebben vacaturesites hun monopolie op de gebruiker allang verloren. En zijn ze niet langer degene die de prijs kunnen dicteren; hoewel ze hier natuurlijk wel krampachtige pogingen zullen doen. Het effect van dat soort pogingen is overigens navrant duidelijk bij Monsterboard. Deze site heeft een forse hoeveelheid omzet verloren door halstarrig te weigeren water in de wijn te doen tijdens de onderhandelingen voor 2010.

Maar wat dan?
Wat kunnen/moeten vacaturesites gaan bieden zodat werkgevers en werkzoekers daadwerkelijk waarde kunnen ontlenen aan hun diensten? Dat kan voor elke vacaturesite anders zijn; maar er zijn natuurlijk wel een aantal algemene aspecten.

Daarover meer in een volgende posting.