Toen in 2008 de financiele crisis in volle hevigheid uitbarstte na het faillissement van Lehman Brothers werden ook ‘Nederlandse’ banken fors geraakt. Met name de Fortis bank, met daarbinnen ABN AMRO, kreeg ongekende klappen te verwerken en moest worden opgesplitst. Waarbij ook nog eens miljarden aan staatssteun noodzakelijk bleken om deze banken overeind te houden.

Staatssteun is uiteindelijk natuurlijk steun via de individuele belastingbetaler. De nota van de speculatie in derivaten werd daarmee door ons allen betaald. Een volstrekt onverteerbare ontwikkeling die in het Engels zo fraai wordt omschreven als: privatise profits, socialise losses. En deze onverteerbare situatie is opnieuw aan het ontstaan. Dit keer als gevolg van buitenlands waardepapier.

En niet zomaar buitenlands waardepapier; nee waardepapier van andere Eurolanden. En niet zomaar Eurolanden, nee waardepapier van de PIIGS landen; oftewel Portugal, Ierland, Italie, Griekenland en Spanje. Vijf landen die in verschillende staat van ontbinding verkeren. Griekenland en Ierland zijn reeds lang rottende lijken; Spanje en Portugal beginnen ernstig te stinken en Italie doet haar uiterste best om levend te lijken. En laten we Belgie niet vergeten, want dat schijnt tegenwoordig ook een kandidaat voor de ondergang te zijn…

Ons kleine flutlandje heeft enorme hoeveelheden van dat ‘waardepapier’ van die PIIGS landen. Hoeveel dan? Nou, een kleine EUR 250 miljard. Jawel, Nederland heeft een claim van EUR 250 miljard op de PIIGS landen. En daarmee lopen we dus ook een risico van maximaal EUR 250 miljard als die PIIGS landen niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

Gelukkig heeft het kansloze konijn Jan Kees de Jager (Minister van Financien) gezegd dat we geen risico lopen. Maar wie denkt hij daarmee te kunnen overtuigen? De man is volstrekt clueless en laat geen gelegenheid voorbij gaan om hiervan blijk te geven. De werkelijkheid is echter schrijnend anders.

Enkele maanden geleden hebben de Europese banken een ‘stress’test ondergaan. Waarbij het door die banken gekochte waardepapier van (PIIGS) landen (grotendeels) buiten beschouwing is gebleven. Maar dat waardepapier is er wel. En daarmee is er een enorme (en verborgen) stress binnen de banken die gezond zijn verklaard bij die stresstest.

Nederland heeft met die kleine EUR 250 miljard aan waardepapier van PIIGS landen dus mogelijk een heleboel toiletpapier ingekocht. Dat toiletpapier ligt bij de Nederlandse banken die zullen blijven zeggen dat het EUR 250 miljard waard is. Ze moeten dat wel zeggen, want als ze dat waardepapier zouden afwaarderen zijn ze per direct (wederom) failliet. En wat denk je dat er dan gaat gebeuren? Precies, dan mag de belastingbetaler opdraaien om de banken (wederom) te redden. Zou een minister ook de gevangenis in kunnen draaiken voor het verspreiden van keiharde leugens die mensen geld kost?

De vreemde situatie doet zich voor dat de bancaire sector moet worden vertrouwd. Want bankieren is gebaseerd op vertrouwen. Zonder vertrouwen is er tenslotte geen betalingsverkeer. Maar in het geval van de banken moeten we vertrouwen op mensen als Nout Wellink en Jan Kees de Jager. En op gemankeerde stress tests. Want openheid en transparantie is banken vreemd. Maar hoe is een instituut te vertrouwen dat geen enkele openheid van zaken geeft over haar financiele gezondheid? Of hoe het waardepapier van de PIIGS landen is gewaardeerd?

Met de geheimzinnigheid en het volledige gebrek aan openheid geven banken een tegengesteld signaal af: ze verkeren in nood en zijn in het geheel niet te vertrouwen. Tegelijkertijd wordt grote druk uitgeoefend door banken (en politici) om geen haircut op dat waardepapier te krijgen, op het moment dat een PIIGS land technisch gesproken failliet gaat. Maar als de bank geen haircut krijgt, zijn het de belastingbetalers van het betreffende PIIGS land die een haircut krijgen. En als de bank wel een haircut krijgt, durf ik te wedden dat de rekening wordt doorgeschoven naar de belastingbetalers van het land waar die betreffende bank staat. Want systeembanken mogen niet omvallen… Wat een onzin. Het zijn private ondernemingen. En private ondernemingen dienen om te vallen als ze zichzelf hebben opgeblazen.

Een typisch gevalletje van of je nou door de hond of de kat wordt gebeten. Belastingbetalers zijn de dupe van de megalomanie van de Eurobaronnen. En om af te sluiten met een kijkje in de zeer nabije toekomst waarin niet alleen de PIIGS landen maar ook een buurland failliet zal gaan, hierbij een bijzonder interessant tabelletje:

Deze tabel toont het verschil tussen de ‘officiele’ waardering van de kredietwaardigheid van een land (S&P Domestic rating) en de manier waarop de kapitaalmarkt die kredietwaardigheid waardeert (CDS-implied rating). CDS staat voor credit default swaps; dit is een soort verzekering die kan worden afgesloten op een bepaalde financiele transactie. De hoogte van de verzekering is een afspiegeling van het risico wat de verzekeraar ziet dat moet worden uitbetaald. Met andere woorden, volgens de verzekeraars zijn niet alleen de PIIGS landen verloren; ook Belgie is er bepaald slecht aan toe. Waarmee de Eurocrisis op onze stoep terecht is gekomen.

Als laatste toch nog even een ander tabelletje van mijn favoriete financiele blogger Reggie Middleton (BoomBustBlog) waaruit blijkt dat ons risico richting PIIGS landen (via hun waardepapier dat bij onze banken ligt) gigantisch hoog is in vergelijking met d emeeste andere Eurolanden:

Het omvallen van Italie en Spanje gaat ons veel, heel veel geld kosten. Tweemaal natuurlijk; ten eerste via het Europese steunfonds, en een tweede keer om de banken nogmaals te redden… Lang leven de Euro!

Heeft iemand nog een vraag of dit een negatieve impact op de economie en daarmee de arbeidsmarkt zou kunnen hebben?