In nummer 42 van de Elsevier staat een verhelderend artikel over burn-outs. Een verschijnsel dat de afgelopen jaren toe is genomen onder werknemers en werkgevers, en waar nog een hoop onduidelijkheid over is. De belangrijkste conclusie is verrassend: Een burn-out wordt niet veroorzaakt door meer werk! Maar waardoor dan wel?

Er is een groot verschil tussen overspannen zijn en een burn-out hebben. Gek genoeg worden deze vaak onder 1 noemer genoemd en uitgelegd als: ‘ de werkdruk was te hoog, hij kon het niet meer aan’. Werkdruk wordt vaak genoemd als reden voor een burn-out, een ziekteverschijnsel dat werkgever en/of werknemer de nek kan kosten. Een volledig herstel kan namelijk wel zes maanden duren, of kan dat ook sneller?
Jarenlang onderzoek laat zien dat een burn-out grotendeels ontstaat door overcapaciteit van karaktereigenschappen. Karaktereigenschappen zoals perfectionisme, verantwoordelijkheid, prestatiedrang en  onderzekerheid liggen hier aan ten grondslag. Dit zijn vaak ingebakken karaktereigenschappen waar je jarenlang heel goed mee kan leven. Je weet eigenlijk niet anders, je kent je uitdagingen op deze vlakken en zoekt een omgeving waarbinnen je kunt (over)leven. Maar op het moment dat er wat verandert in je  omgeving, dan gaat het mis. De verandering kan heel divers zijn maar heeft voornamelijk te maken met een lek aan energie, meer geven dan ontvangen. Een baan combineren met kinderen, de zorg voor een ouder, ruzie in de relatie, andere werkzaamheden op het werk, veel reizen voor werk of gewoonweg een kleiner kantoor of nieuwe collega’s. Het zit ‘m niet zozeer in meer uren of efficienter werken. Nee, een burn-out heeft te maken met een leegloop van energie. En die leegloop heeft dus vaak te maken met een verandering het leven van de mens (in het algemeen, want ook een huismoeder kan kampen met een burn-out). Gek genoeg kan dit in eerste instantie nog niet duidelijk zijn omdat het menselijk brein nu eenmaal graag zijn/haar ratio aanspreekt en niet zijn/haar emotionele zoektocht inzet om te ‘voelen’  wat de nieuwe omgeving met hem/haar doet. Het is dan ook belangrijk te constateren of het om ‘overspannenheid’  gaat of een burn-out. In de eerste situatie is het vaak te wijten aan extra werk voor een bepaalde periode. De druk van een project, een internationale klant die bedient moet worden of extra werkzaamheden die er tijdelijk bij komen. In de tweede situatie, bij een burn-out, gaat het om een langdurige verandering in werk of privé situatie.

Er ligt hier een belangrijke rol weggelegd voor werkgevers. Juist de immateriele elementen in het leven van je werknemers zijn cruciaal om te benoemen. Waar haalt je werknemer zijn inspiratie vandaan? Hoe laat hij zichzelf op tijdens werk en prive tijd?
De veiligheid in de relatie tussen werkgever en werknemer is hier binnen noodzakelijk. Zeker voor werknemers die perfectionistisch zijn of onzeker is dit een kwetsbaar onderwerp. Alleen wanneer er geen consequenties hangen aan het openstellen van je kwetsbaarheden zal dit geuit worden. Of nog belangrijker: als hier een beloning tegenover staat (bijvoorbeeld delegeren belonen)!

Zeker de categorie perfectionisten kun je gemakkelijk herkennen. Ze zullen bijvoorbeeld aangeven dat ze genieten van sportactiviteiten als ontspanning. Maar gek genoeg houden die sportactiviteiten vaak in dat ze daar ook de competitie in opzoeken. Als er dan nog een nieuwe activiteit in hun leven bij komt waar ook druk op staat ontploft de hele boel en kunnen ze niets meer.
Een burn-out is een overprikkeling van de hersenen, die kunnen het niet meer aan. Een misvatting in deze is echter dat je de hele boel dan maar plat moet leggen. Nee juist niet. Er moet hard gewerkt worden. Hard gewerkt worden aan plezier en creativiteit zodat de hersenen weer in balans komen.
Dus werkgevers van Nederland: besteed aandacht aan de energiegevers van je werknemers en blijf deze voeden. Voorbeeld: ontneem een accountmanager zijn/haar plezier buiten in het veld niet vanwege bezuinigingen (lees: een buitenplant moet je niet binnen zetten) want voor je het weet moet je hem/haar drie maanden lang opladen met wandelingen, schilderwerk en muziek om weer terug te komen op hetzelfde prestatieniveau!