De recente fictieve daling van de werkloosheid in de VS is voor een aanzienlijk deel het gevolg van een daling van de participatiegraad. De participatiegraad is dat deel van de potentiele beroepsbevolking (15 – 65 jaar) dat daadwerkelijk aan het arbeidsproces deelneemt. Het leek me aardig om voor de afgelopen tien jaar de ontwikkeling van de participatiegraad van de VS te vergelijken met die van ons eigen landje:
Ontwikkeling participatiegraad beroepsbevolking binnen de VS (blauw) en Nederland (oranje), 2001 – 2010
Goedemorgen! Waar 10 jaar geleden de VS een licht hogere arbeidsparticipatie had, is de situatie op dit moment fors omgekeerd. Nederland had in het 3e kwartaal van 2010 een participatiegraad van 71,4% terwijl de VS is afgegleden naar 63,3%. Een gat van maar liefst 8,1%.
Waar de VS een dalende trend laten zien, zit de Nederlandse arbeidsparticipatie over de getoonde periode juist stevig in de lift. Bijna driekwart van de potentiele Nederlandse beroepsbevolking is op dit moment ook daadwerkelijk actief in het arbeidsproces. In de VS is dat nog niet eens tweederde van de beroepsbevolking.
Als we uitgaan van de premisse dat 70% van de economie wordt gevormd door uitgaven van de consument dan is op basis van bovenstaande grafiek direct duidelijk dat de omvang van de consumptie in de VS procentueel sterk moet achterlopen bij die van de Nederlandse consument. Wat ook meteen alles zegt over de stand van de economie in beide landen.
m j j m schenkels
says:Terug naar het begin: ik zou wel eens willen weten waar die grafiek, en dan speciaal die oranje-gele lijn, vandaan komt. Ik denk nl dat die grafiek helemaal niet klopt, en ook de blauwe lijn niet op zezelfde manier tot stand gekomen is als de gele lijn.
Ik vermoed dus dat die lijnen niet op dezelfde manier tot stand gekomen zijn, en dus op deze manier helemaal niet met elkaar in dezelfde grafiek vergeleken mogen worden.
Oftewel: ik denk dus : deze grafiek is een vorm van onjuiste voorstelling van zaken.
Marc Drees
says:Fijn om dat te denken, maar waar baseer je die gedachten op. De bronnen zijn tenslotte publiek beschikbaar… Met andere woorden, je kan het zelf herhalen als je denkt dat het niet klopt.
Barbara Chavez
says:Het lijkt mij niet dat je babyboomers hoeft te smeken met pensioen te gaan. Juist het tegenovergestelde. Wat dit zegt is dat iedereen die in Nederland kan werken al werkt. Dus inclusief vrouwen. Als je cijfers van het CBS bekijkt zal je zien dat de participatiegraad van mannen al jarenlang stabiel is op 75%. Het lijkt mij dus dat de participatiegraad normaal gesproken niet hoger zal zijn als 75%. Er zijn nu eenmaal altijd groepen die niet kunnen werken: jongeren, ouderen en gehandicapten. Aangezien mannen al jarenlang op 75% ligt, betwijfel ik sterk dat vrouwen dat beter kunnen. Een participatie van 71% zegt mij bovendien dat dit een gemiddelde is van 75% bij de mannen en (logischerwijs) 67% bij de vrouwen. Er zit dus nog wel speling bij de vrouwen, namelijk 8% maar verwacht niet teveel, dit gaat immers maar over 4% van heel Nederland. Bovendien lijkt het mij ook logisch dat de participatie bij vrouwen systematisch lager ligt als bij mannen omdat vrouwen vaker in een situatie verkeren waar zij simpelweg niet hoeven te werken. Concreet betekent dat voor Nederland dat iedereen die kan werken, dus ook werkt. Nederland is reeds “flex to the max” als ik het zo mag uitdrukken. Ik meen dat dus het tegenovergestelde van toepassing is: zodra substantiele aantallen wegvallen door vergrijzing en vergist u niet, dit gaat om een tekort van circa 30.000 tot 50.000 per jaar, dan zullen wij dit zeker gaan merken. U hoeft slechts de bevolkingspiramide erbij te pakken en u kunt zelf uitrekenen dat Nederland krimpt met 400.000 man in de komende 10 jaar. En als ik mij niet vergis is 400.000 ongeveer gelijk aan onze totale werkloosheid. Dat de vergrijzing eventjes is op te vangen is door een paar extra vrouwen in te schakelen, zal tegenvallen. Sterker, Nederland zal aan de gastarbeid moeten. Het allerbeste? Ik zou bij God niet weten waarom een Turk of wie dan ook in Nederland zou willen werken. Zo slecht gaat het immers niet meer in dergelijke landen, bovendien, geef mij 1 reden waarom immigranten voor ons zouden kiezen en niet voor Duitsland? Waarbij zij waarschijnlijk een veel meer tolerante en kansrijke toekomst tegemoet gaan. Kortom: u kunt het zich nu nog amper voorstellen, maar niet alleen smeekt Nederland over 10 jaar om een extra stel handen, wij zullen vooral geen flauw idee hebben, waar wij die handen gaan vinden.
Dennis
says:Het lijkt mij niet dat je babyboomers hoeft te smeken met pensioen te gaan. Juist het tegenovergestelde. Wat dit zegt is dat iedereen die in Nederland kan werken al werkt. Dus inclusief vrouwen.
Als je cijfers van het CBS bekijkt zal je zien dat de participatiegraad van mannen al jarenlang stabiel is op 75%. Het lijkt mij dus dat de participatiegraad normaal gesproken niet hoger zal zijn als 75%. Er zijn nu eenmaal altijd groepen die niet kunnen werken: jongeren, ouderen en gehandicapten. Aangezien mannen al jarenlang op 75% ligt, betwijfel ik sterk dat vrouwen dat beter kunnen.
Een participatie van 71% zegt mij bovendien dat dit een gemiddelde is van 75% bij de mannen en (logischerwijs) 67% bij de vrouwen. Er zit dus nog wel speling bij de vrouwen, namelijk 8% maar verwacht niet teveel, dit gaat immers maar over 4% van heel Nederland. Bovendien lijkt het mij ook logisch dat de participatie bij vrouwen systematisch lager ligt als bij mannen omdat vrouwen vaker in een situatie verkeren waar zij simpelweg niet hoeven te werken.
Concreet betekent dat voor Nederland dat iedereen die kan werken, dus ook werkt. Nederland is reeds “flex to the max” als ik het zo mag uitdrukken.
Ik meen dat dus het tegenovergestelde van toepassing is: zodra substantiele aantallen wegvallen door vergrijzing en vergist u niet, dit gaat om een tekort van circa 30.000 tot 50.000 per jaar, dan zullen wij dit zeker gaan merken. U hoeft slechts de bevolkingspiramide erbij te pakken en u kunt zelf uitrekenen dat Nederland krimpt met 400.000 man in de komende 10 jaar.
En als ik mij niet vergis is 400.000 ongeveer gelijk aan onze totale werkloosheid.
Dat de vergrijzing eventjes is op te vangen is door een paar extra vrouwen in te schakelen, zal tegenvallen. Sterker, Nederland zal aan de gastarbeid moeten.
Het allerbeste? Ik zou bij God niet weten waarom een Turk of wie dan ook in Nederland zou willen werken. Zo slecht gaat het immers niet meer in dergelijke landen, bovendien, geef mij 1 reden waarom immigranten voor ons zouden kiezen en niet voor Duitsland? Waarbij zij waarschijnlijk een veel meer tolerante en kansrijke toekomst tegemoet gaan.
Kortom: u kunt het zich nu nog amper voorstellen, maar niet alleen smeekt Nederland over 10 jaar om een extra stel handen, wij zullen vooral geen flauw idee hebben, waar wij die handen gaan vinden.
Marc Drees
says:Er zijn een aantal landen waar de participatiegraad aanzienlijk hoger ligt dan in Nederland; de vraag is natuurlijk of deze hogere participatie op behoefte of noodzaak is gebaseerd.
Overigens zijn de gevolgen van de vergrijzing voor de omvang van de potentiele beroepsbevolking beperkt en voor de komende 10 jaar minder dan 3% van de omvang van de huidige beroepsbevolking. Bij een gelijkblijvende werkgelegenheid is slechts een zeer beperkte stijging van de participatiegraad, als dan niet in combinatie met een zeer beperkte productivtiteitsgroei, voldoende om deze afname op te vangen. Tel daar nog eens de 67 jaar discussie bij op en we komen om in de arbeidskrachten…
Dit laat onverlet dat de schaarste in sommige beroepsgroepen die ook gedurende de achterliggende jaren aanwezig was alleen maar lijkt te gaan groeien. Dus hoewel op het niveau van de volledige beroepsbevolking bij een gelijkblijvende werkgelegenheid de krapte niet bestaat zal er zeker overschot en krapte binnen bepaalde beroepsgroepen blijven bestaan of zelfs toenemen.
Maar de onheilsprofeten die een generieke krapte voorspellen lullen uit de collectieve nek.
Dennis
says:“Overigens zijn de gevolgen van de vergrijzing voor de omvang van de potentiele beroepsbevolking beperkt en voor de komende 10 jaar minder dan 3% van de omvang van de huidige beroepsbevolking.”
Zou je dat kort kunnen toelichten? Het CBS heeft een bevolkingspiramide. Nu zie je op het eerste gezicht al dat een groot deel van de bevolking zich qua leeftijd binnen de groep 40 tot 65 jaar bevindt en hier staat maar een beperkte instroom aan de onderkant tegenover. Verder kan je ook de aantallen gewoon aflezen:
https://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/piramide-fx.htm
Geboren in 1946: 118000 + 119000 = 237000 (pensioen 2012)
Intreders 16 jaar (intreden 2012) = 200.000
Kom ik dan niet 37.000 man tekort over 2012? 1 tekort van 37.000 man komen wij wel over heen maar dit gaat dus de komende 20 jaar zo door in mindere of meerdere mate. Vergeet niet dat de laatste 20 jaar dit exact het tegenovergestelde het geval was.
Nu zal ik direct toegeven dat economie (en niet demografie) de doorslaggevende factor is binnen arbeid. Een goed lopende economie kan immers 100.000 jobs creeeren of vernietigen per jaar. En inderdaad moet de opleiding en ervaring passen bij dat wat wordt gevraagd. Diegene die beschikt over de juiste achtergrond zal nooit zonder werk zitten en daar ben ik het absoluut mee eens.
Maar als wij het eens zijn dat achtergrond en economie belangrijker zijn dan demografie, dan vindt ik het belangrijk aan te kaarten dat geen enkele economie eeuwig in de dip blijft zitten en dat zeker de komende 3 jaar ik stevig herstel verwacht. Niet omdat ik aandelen heb, maar gewoon omdat het economisch logisch is. Als een dal zo diep is als 2008 komt er verbetering en dat is gewoon zo.
Stop dat vervolgens samen met de demografische ontwikkeling en dan heeft men toch wel een potentieel voor mismatch van talent en dramatische vraag in met name specifieke sectoren, tot een punt waarop het de economie sterk zal schaden. Iets waar men nu direct naar moet kijken.
Marc Drees
says:Enige tijd geleden heb ik op basis van de cijfers van het CBS een gedetailleerde analyse gemaakt van de ontwikkeling van de beroepsbevolking. Allereerst tot 2020 en vervolgens tot en met 2040. Deze analyses zijn hieronder weergegeven:
Krapte op de arbeidsmarkt. Wanneer dan?
Krapte op de arbeidsmarkt. Wanneer dan? Deel 2
Al met al lijkt het in ieder geval de komende tien jaar bijzonder mee te vallen als je naar het totale volume aan uitstroom kijkt en niet naar eventuele vraag- en aanbodverschillen binnen beroepsgroepen. En als we niet in staat zijn om een verlies van 0,3% per jaar op te vangen met productiviteitsgroei, toename van de participatie en verlies van banen (Azie) dan doen we iets niet goed.
Er zijn in ieder geval aanzienlijk urgenter zaken waar direct naar moet worden gekeken dan de krimp van onze beroepsbevolking. Want die wordt zwaar overdreven.
Arno Bouwens
says:Marc, zeer mooie grafiek! Is ook bekend wat de ondergrens voor het meerekenen van iemand als ´participant´ is? En wat de gemiddelde werkweek in uren is van een participant?
Kan me voorstellen dat Nederland dan minder rooskleurig uit de bus komt dan de VS.
Marc Drees
says:In Nederland is iedereen die 12 uur of meer per week aan het arbeidsproces deelneemt onderdeel van de beroepsbevolking. De ondergrens in de VS is mij helaas niet bekend.
Maar ongeacht de eventuele verschillen zijn de tegengestelde trends natuurlijk hetgeen waar het hier om gaat. Waar de VS stagnatie en daling laat zien heeft Nederland slechts stijgende lijnen. Stel je toch eens voor dat die stijgende lijn nog verder doorgaat… Dan gaan we al die babyboomers nog smeken om vroegtijdig met pensioen te gaan…