Werkgevers zijn vanzelfsprekend de enige, echte bron van vacatures. Maar werkgevers kiezen ervoor om die vacatures langs allerlei kanalen bij de beoogde doelgroepen onder de aandacht te krijgen. En als ze die vacatures online publiceren (waar anders…?) dan zijn er grofweg drie kanalen om dat te doen:

1. Vacaturesites (inclusief LinkedIn en andere social media)
2. Intermediairs (uitzenders, werving- en selectiebureaus)
3. Wervingssites (het werken bij deel van een corporate website)

Maar, hoe zit het nou met de verdeling van het vacaturevolume over deze drie kanalen. En hoe ontwikkeld zich het marktaandeel per kanaal zich in de tijd? En zijn daar misschien interessante veranderingen in te zien? Tja, vragen die natuurlijk om een antwoord schreeuwen, maar die niet zo makkelijk te beantwoorden zijn. Of toch wel…?

Het antwoord kan heel kort zijn: het is bijzonder eenvoudig om een goede indicatie van de (ontwikkeling van de) marktaandelen van die drie kanalen te krijgen. Maar daarvoor moet ik wel de hulp inroepen van van Jobfeed’s statistieken feature. Want anders was ik aanzienlijk langer bezig geweest. Nu heb ik binnen een kwartier een paar inzichtgevende grafieken in elkaar geknutseld.

Marktaandelen
Laat ik eerst eens beginnen met de ontwikkeling van de marktaandelen van de drie kanalen over de afgelopen drie jaar. Inderdaad, de financiele crisis zit in de cijfers en is ook duidelijk zichtbaar:

Marktaandeel van vacaturesites, intermediairs en werkgevers (online, unieke vacatures), 2008 – 2011

De grijze lijnen vertegenwoordigen de veranderingen in marktaandeel per week. De gekleurde lijnen zijn de trendlijnen voor diezelfde verandering op basis van een voorstschrijdend 52-weeks gemiddelde. Hiermee worden seizoensinvloeden (zoveel mogelijk) geelimineerd.

Niet verwonderlijk is dat vacaturesites een zeer groot marktaandeel hebben. Maar dat marktaandeel staat ook duidelijk onder druk. Niet alleen als direct gevolg van de financiele crisis, hoewel het marktaandeel daardoor structureel met ongeveer 10% is gedaald. Maar na die initiele daling is er van hetstel nauwelijks sprake. Sterker nog, er lijkt eerder sprake van verdere, zeer geleidelijke daling van het marktaandeel. Deze ontwikkeling is nog steeds aan de gang.

Opvallend is de continue groei van het marktaandeel bij intermediairs. Als kanarie in de mijn hadden uitzenders al in de loop van 2007 de eerste krimp ervaren; het is dus niet verwonderlijk om te zien dat de trendlijn vanaf het begin een opwaarste beweging maakt. Maar is die opwaartse beweging op enige manier te correleren met de negatieve ontwikkeling van vacaturesites? Tenslotte is de periode van sterkere daling bij vacaturesites vergelijkbaar met de periode van sterkere stijging bij intermediairs. Heeft hier een ‘trade-off’ plaatsgevonden waarbij vacatures ineens via intermediairs maar niet via vacaturesites werden geplaatst? En zo ja, waarom? Ik heb eerlijk gezegd geen idee, en het kan natuurlijk ook zo zijn dat ik iets constateer wat verder geen enkel causaal verband heeft. Maar ik vind het wel opvallen.

Het vacaturevolume op wervingssites maakt gedurende de onderzoeksperiode eigenlijk alleen maar een zeer geleidelijke groei door. Er is feitelijk geen dip te zien in het volume aan vacatures op wervingssites als gevolg van de financiele crisis. En dat is toch wel een zeer bijzondere constatering. Bedrijven hadden (en hebben) wel vacatures maar hebben deze simpelweg minder vaak op vacaturesites geplaatst.

Ontwikkeling marktaandeel per kanaal
De trendlijnen in bovenstaande grafiek geven weliswaar al behoorlijk wat inzicht, maar door de veranderingen (groei en/of krimp) per trendlijn in de tijd uit te zetten wordt alles nog wat duidelijker:

Procentuele ontwikkeling marktaandeel van vacaturesites, intermediairs en werkgevers, 2008 – 2011

Over de afgelopen jaren hebben intermediairs dus een volumegroei van zo’n 50% doorgemaakt. Een indrukwekkende prestatie. Verschuift werkend Nederland steeds meer in de richting van uitzendwerk? Ik zou het bijna gaan denken. Opvallend in het licht van deze prestatie zijn natuurlijk de relatief magere groeicijfers van onze grootste uitzenders (USG People, Randstad, Adecco, Manpower). Ik kan me met een dergelijke groei toch nauwelijks voorstellen dat het met name werving- en selectiebureaus zijn die verantwoordelijk zijn voor deze groei.

Het lijkt erop dat werkgevers steeds serieuzer werk maken van de eigen wervingssite. Een gestage groei van het marktaandeel aan vacatures op dit kanaal doet dit in ieder geval wel vermoeden. Ongetwijfeld is een belangrijke motivator de reductie van out-of-pocket kosten (voor plaatsing op vacaturesites of bij intermediairs) geweest. Maar zonder rendement uit de wervingssite zou een dergelijke trend zich alweer hebben gekeerd ten faveure van vacaturesites en intermediairs. En dat is dus duidelijk niet het geval. Krijgen werkgevers dan SEO eindelijk een beetje onder de knie?

Vacaturesites zitten in de hoek waar de klappen vallen. Er lijkt zich geen enkel herstel van het marktaandeel af te tekenen. De trend is eerder een geleidelijk verdere afkalving. Het betekent niet noodzakelijkerwijs dat vacaturesites steeds minder vacatures kunnen tonen. Het betekent wel dat bij een groei van het vacaturevolume vacaturesites (veel) minder profiteren dan intermediairs. Heel merkwaardig…