Wanneer ik een onbelangrijke beslissing moet nemen, vind ik het altijd handig om alle voor- en nadelen af te wegen. Bij vitale beslissingen moet de beslissing echter uit het onbewuste komen, uit iets in onszelf (sigmund freud).
Het nemen van beslissingen is een interessant onderwerp. Vooral omdat de wereld waarin we verkeren ons steeds meer blootstelt aan een meervoud van keuzes waardoor het lijkt alsof we ‘ rijker’ zijn. In de kern zorgt het echter voor verwarring waardoor we keuzes gaan rationaliseren.
Maar hoe zouden we dan beslissingen moeten nemen? Wat zegt de wetenschap hierover?
Uit een klein onderzoekje blijkt het volgende: 10 willekeurige voorbijgangers worden gevraagd om uit drie soorten jam de lekkerste te kiezen. Na het proeven van deze jam soorten wordt hen de vraag gesteld: welke jam zou je willen kopen en ga je ook over tot het kopen van deze jam? 7 van de 10 proefpersonen kiest een jam uit en koopt deze ook werkelijk.
Dezelfde proef wordt nu gedaan met een keuze uit 10 soorten jam. Wat blijkt: slechts 2 van de 10 proefpersonen gaat over tot het kopen van een jam soort.
Als we hieruit kunnen concluderen dat onze keuze mogelijkheden ons beperken hoe zit dat dan binnen recruitment?
In hoeverre maakt de klant het zichzelf dan onnodig moeilijk door het inschakelen van drie of meer partijen voor het vinden van een geschikte kandidaat? Of kunnen we jam smaken niet vergelijken met kandidaten?
In de keuze uit een jam soort maken we vooral gebruik van onze zintuigen. Ziet de jam er lekker en fris uit en smaakt het zoet of zuur. Dit zijn voor ons indicatoren waarop we een keuze maken. Voor het kiezen van een kandidaat is dat natuurlijk anders. We gaan niet onbeschoft aan iemand proeven of ruiken. Of toch wel?
Ook hier beroep ik mij weer op een onderzoek (bron: het slimme onbewuste) waaruit blijkt dat onze ratio, het bewust zoeken naar onderbouwingen om onze keuze te maken, slechts een kleine 10% van onze keuze uitmaakt. Het heeft geen enkele meerwaarden om lang te wikken en te wegen, het bewuste aandeel neemt niet toe.
Maar wat is dan het onbewuste? En hoe kunnen we hier grip op krijgen? Het onbewuste is dat wat wij meenemen in ons rugzakje. Onze belemmerende overtuigingen, goede en slechte keuzes uit het verleden en vooral een groot onverklaarbaar deel waar we amper bij kunnen. Ontdekken wat de klant echt verlangt in de kandidaat zit ‘m dan ook zeker niet in functie eisen, werkverleden of soortgelijks. Dit is slecht een klein deel van de ratio die ons de schijn zekerheid geeft.
Het enige wat we dan ook kunnen doen is ervaren en observeren. Hoe reageert de klant verbaal en non-verbaal op de kandidaat en wat is zijn zintuiglijke waarneming (klinkt goed, ziet er goed uit, smaakt naar meer, voelt goed)?
Ja, de ratio doet heus nog wel mee maar de beste beslissingen worden vanuit het onbewuste gemaakt.