In een brief aan de Tweede Kamer zijn de Begrotingsafspraken 2014 van de regering met oppositiepartijen beschreven. En voor de arbeidsmarkt is daarin bijlage 2 (Meer werkgelegenheid) bijzonder interessant. Daarom hier een integrale weergave van de betreffende bijlage, met enig verluchtend commentaar van mijn kant.

De bijlage begint, vrijwel vanzelfsprekend, met enig hoogdravend geronk gevolgd door enkele heerlijk obligate zinnen:

De partijen onderschrijven het belang van maatschappelijk draagvlak. In de zware huidige economische omstandigheden is draagvlak cruciaal om de noodzakelijke structurele hervormingen op de arbeidsmarkt en in de sociale zekerheid duurzaam in te voeren. Onderstaande afspraken zijn een versnelde uitvoering van en een aanvulling op het sociaal akkoord en zijn maximaal gericht op het creëren van werkgelegenheid. Uiteraard met inachtneming van de mogelijkheden van de uitvoering. Op korte termijn is het vooral van belang de vraag naar arbeid te stimuleren. Op middellange en lange termijn wordt de werkgelegenheid gestimuleerd door de arbeidsmarkt beter te laten werken en het aanbod van arbeid te stimuleren.

Interessant, het akkoord gaat op korte termijn de vraag naar arbeid stimuleren… Ja, onze regering is bijna almachtig. Of laat ik zeggen dat hun hoop bijna almachtig is. Want de maatregelen zijn papieren tijgers.

We gaan verder:

In het sociaal akkoord wordt gekozen voor een actievere aanpak om werkloosheid te voorkomen en mensen van werk naar werk te helpen, het liefst vóór ze in de WW komen. De partijen die begrotingsafspraken 2014 hebben gemaakt, zijn het eens: het bieden van werkzekerheid en het voorkomen van werkloosheid staat centraal; het doel is het verblijf in de WW zo kort mogelijk te laten duren. Daar profiteren werknemers, werkgevers en de samenleving van, terwijl de overheidsfinanciën verbeteren.

Zekerheid en duidelijkheid zijn belangrijk voor een goede werking van de arbeidsmarkt. Daarom is besloten verschillende maatregelen uit het sociaal akkoord voortvarend en onomkeerbaar in te voeren. Daarmee zullen de afspraken een bijdrage leveren aan het noodzakelijk herstel van vertrouwen

Wat moet het heerlijk zijn om zulke grote woorden uit te kunnen spreken, wetende dat je hier nooit enige persoonlijke consequentie aan hoeft te verbinden.

Maatregelen voor de korte termijn
Goed, door met de maatregelen voor de korte termijn:

Onderstaande maatregelen zorgen ervoor dat de (oploop van de) werkloosheid op korte termijn wordt beperkt en dat de structurele werkgelegenheid sterker groeit dan was voorzien bij het Regeerakkoord. De ambitie is dat de werkgelegenheid stijgt met 0,8% ofwel ruim 50 duizend banen op termijn. Hiermee worden de werkgelegenheidseffecten van het Regeerakkoord overtroffen.

Wat betekent in godsnaam ruim 50 duizend banen op termijn? Wat is op termijn? 2014? 2015? 2020? 2100? Laten we maar eens gaan kijken naar de maatregelen.

De volgende maatregelen vergroten op korte termijn de vraag naar arbeid:

1. Substantiële lastenverlichting in 2014. Hiermee wordt de vraag naar arbeid bevorderd en het herstel van binnenlandse bestedingen ondersteund.
2. In 2014 en 2015 zal 1/3 van het beschikbare budget voor de sectorplannen worden ingezet voor het bestrijden van de jeugdwerkloosheid. Hiermee wordt voortgebouwd op de aanpak van de ambassadeur jeugdwerkloosheid.
3. Met extra middelen voor lastenverlichting wordt de premiekortingsregeling voor uitkeringsgerechtigden aangepast en meer gericht op het ondersteunen van de arbeidsmarktpositie van jongeren.
4. Er wordt structureel 50 mln. opgenomen voor regionaal beleid (krimpregio’s), waardoor de economische bedrijvigheid in krimpregio’s wordt ondersteund.
5. Werkgevers in de marktsector stellen zich garant om in 2014 reeds 5 duizend mensen met een beperking aan het werk te helpen. Dit is een verdubbeling van de eerdere toezegging. De gemeenten worden aangemoedigd de oprichting van de werkbedrijven spoedig ter hand te nemen.
6. Het verlaagd BTW-tarief voor bouw en renovatie wordt verlengd tot eind 2014.

Ahh… lastenverlichting. En de lichter belaste burger gaat vervolgens meer geld uitgeven. Althans, dat is de hoop. Helaas blijft de koopkracht dalen, dus die lastenverlichting is hooguit een vertraging van deze koopkrachtkrimp. Hoe zich dat gaat vertalen in een groei van consumentenbestedingen is mij een volstrekt raadsel.

Blijkbaar doen alle symbolische pogingen rondom de jeugdwerkloosheid het bijzonder goed bij het electoraat. Want volgens de maatregelen 2 en 3 gaan we nog meer geld in de overbodige en bodemloze put van Mirjam Sterk gooien. Waarom niet meteen ook Chris Heutink een volgend ‘succesverhaal’ laten fantaseren?

Als vrolijke noot, even een foto van het UW tussendoor met daarop de dwaallichtjes Andre Timmermans en Mirjam Sterk. Er is blijkbaar een feestelijke gelegenheid gemaakt van het structureel falen van Werk.nl waardoor 130 medewerkers (lees: jonge trainees) nodig zijn:

Het tweede randdebiele plan is het werkgevers door de strot duwen van medewerkers met een arbeidsbeperking in een economisch slechte periode. Volstrekte idiotie maar je moet overbetaalde politici hun electorale speeltjes ook tijdens een recessie gunnen. Of zoiets.

En als je een verlaagd BTW-tarief voor de bouw kan invoeren, waarom dan ook niet meteen even een verlaagd BTW-tarief voor de middenstand? Of het MKB? Of ZZP-ers? Of heel bedrijvend Nederland? O nee, wacht, dan verdampen de inkomsten van een spilzieke overheid…

Maar dit waren dus de maatregelen om op korte termijn de vraag naar arbeid te verbeteren. En zou dit tot een groei met 50.000 banen gaan leiden? Ik zie helemaal niets in de maatregelen wat de vraag naar arbeid gaat verbeteren, behalve de ijdele hoop die uit maatregel 1 spreekt en een EUR 50 miljoen die ergens anders vandaan moet komen. Wat moet het toch heerlijk zijn om dit soort dingen met elkaar te verzinnen, zonder hierover op enig moment ook maar een splintertje verantwoordigen af te hoeven leggen.

Maatregelen voor de (midden)lange termijn
Maar we zijn nog niet klaar, nu nog de even de resterende maatregelen.

De volgende maatregelen bevorderen de werkgelegenheid op (middel)lange termijn:

1. De maatregelen met betrekking tot Flexibel werk en Ontslag (Wet Werk en
   Zekerheid) worden een half jaar eerder ingevoerd (respectievelijk 1-7-2014 en 1-7-2015). Hierdoor komen flexwerkers eerder in aanmerking voor een vast contract, kunnen werknemers bij baanverlies sneller beschikken over het transitiebudget en wordt het ontslagrecht eerder gestroomlijnd. Dit draagt bij aan een betere balans tussen flexibiliteit en zekerheid en een betere werking van de arbeidsmarkt.
2. Het kabinet maakt vaart met een vrijwillige collectieve pensioenregeling voor zelfstandigen.
3. Al na 6 maanden (nu 12 maanden) wordt voor WW-ers alle arbeid als ‘passend’ aangemerkt. Dit vergroot voor WW-gerechtigden het belang om snel werk op niveau te vinden. De invoering van dit onderdeel wordt met één jaar vervroegd naar 1-1-2015. Ook wordt de handhaving versterkt, zodat ook echt meer WW-ers eerder aan het werk gaan. Bovendien wordt de inkomstenverrekening vervroegd naar 1-1-2015, opdat arbeid altijd loont.
4. Om de banen voor mensen met een beperking eerder zeker te stellen, wordt de beoordeling of het quotum in werking dient te treden vervroegd naar eind 2015.
5. Bovenop andere maatregelen gericht op lastenverlichting gaat vanaf 2015 de afbouw van de algemene heffingskorting in de vierde schijf niet door. Deze en andere vormen van aanvullende lastenverlichting hebben ook een positief effect op de werkgelegenheid.
6. Vervroegde uittreding past niet binnen een steeds ouder en steeds vitaler oud wordende samenleving. De middelen voor nieuwe sectorplannen zullen niet worden ingezet voor het financieren van vervroegde uittreding. (Voor het volgende aanvraagtijdvak zullen de subsidievoorwaarden hiervoor worden aangepast)
7. Langer doorwerken wordt bevorderd – ook na het bereiken van de pensioenleeftijd. Door het wegnemen van belemmeringen ontstaat er een lichter arbeidsrechtelijk regime voor AOW-gerechtigden, waardoor het eenvoudiger en aantrekkelijker wordt om oudere werknemers in dienst te nemen (of te houden). Tegelijkertijd wordt mogelijke verdringing van jongere werknemers door AOW-gerechtigden tegengegaan. Het kabinet stuurt de voorstellen uiterlijk eind november naar de Tweede Kamer.
8. Er komt een onderzoek naar knelpunten van loondoorbetaling bij ziekte en het ziekte- en arbeidsongeschiktheidsrisico voor werkgevers en naar mogelijkheden om de solidariteit te bevorderen onder MKB-werkgevers, bijvoorbeeld het verhogen van de verzekeringsgraad door middel van private herverzekering of collectieve fondsen voor MKB-werkgevers.
9. Het UWV maakt een businesscase over hoe en voor welke groepen de kansen op de arbeidsmarkt voor WAO-ers kan worden vergroot.
10. Het Nederlandse onderwijs presteert goed, maar kan nog beter. Binnen het onderwijssysteem is ruimte om onderwijsloopbanen effectiever en doelmatiger vorm te geven (minder zittenblijven, betere opleidingskeuze, meer doorstroming). Op die manier kan iedere leerling meer uit zijn/haar onderwijsloopbaan halen en valt winst te boeken voor onze arbeidsmarkt. Jaarlijks behalen immers grofweg 200.000 jongeren een mbo, hbo en wodiploma dat hen een goede uitgangspositie biedt voor de arbeidsmarkt. Als leerlingen het onderwijs een slag sneller zouden doorlopen, kan de Nederlandse arbeidsmarkt over meer goed opgeleid personeel beschikken. De minister van OCW zal in 2014 voorstellen doen om te zorgen dat leerlingen het
    onderwijs sneller en effectiever doorlopen.
11. De minister van SZW zal onderzoeken of en in hoeverre aanpassing van de arbeidstijd gunstige effecten heeft op de structurele werkgelegenheid en hoe dat geëffectueerd kan worden.

Ik denk dat de eerste maatregel een hele subindustie zal zien bloeien van bottom feeders die proberen een graantje mee te pikken van dat transitiebudget waar werklozen over gaan beschikken. Een wildgroei van ‘coaches’ en ander ongerief is het meest waarschijnlijke resultaat. Briljant idee: laat al die ontslagen werkcoaches dit werk doen. Dat is pas echt passende arbeid na zes maanden WW!

Holy crap! Een krimpend UWV met een disfunctionerend Werk.nl moet aanzienlijk meer gaan doen (maatregel 3). Hoewel, vanaf 1 januari 2014 is na 6 maanden WW alle arbeid passend. In dat geval is de gemankeerde zoekfunctie van Werk.nl geen probleem meer. Ik zeg: niets meer aan doen, Werk.nl is perfect ingericht op de nabije toekomst!

Vervroegde uittreding zou uitstekend passen bij een steeds ouder en vitaler oud wordende samenleving, zeker als hiermee de werkloosheid zou kunnen worden gereduceerd. Maar binnen het huidige voorzieningenmodel is dat natuurlijk volstrekt onbetaalbaar. Zeg dat dan. En hoe kan maatregel 6 als een maatregel worden gezien. Het is een politiek statement, niets meer dan dat.

En maatregel 7 wordt lachen. Ik ben benieuwd naar de regelgeving om de strijd tussen jong en oud te regelen.

Een krimpend UWV mag volgens maatregel 9 ook nog een business case maken om WAO-ers aan de slag te krijgen. Daar gaan we ook maar niet de adem voor inhouden. Ze moeten al zoveel met zo weinig…

En maatregel 11 is een blindganger die blijkbaar belangrijk wordt gevonden door 1 van de oppositiepartijen. De minister gaat onderzoeken is politieke taal voor roterend archief. Overigens is arbeidstijdreductie ook heel gunstig voor de koopkracht…