We zijn het nieuwe jaar in een optimistische stemming begonnen, als we tenminste uitgaan van het vacaturevolume. Want januari 2023 laat een record aantal nieuwe online vacatures zien van ruim 300.000. Sinds de start van de metingen in 2008 is een zo hoog aantal in januari niet voorgekomen. Gaan we de recessie afwenden? Als het aan het aantal vacatures ligt wel. Maar we weten dat het vacaturevolume mogelijk last heeft van minimaal dezelfde inflatie als onze economie, en dat een deel van die inflatie weleens gebakken lucht zou kunnen zijn.
Hoe dan ook, tot we betere cijfers krijgen gaan we myopisch uit van de huidige cijfers, en kijken we naar de trend om alsnog een redelijk betrouwbaar signaal te kunnen extraheren. Daarom op naar een gedetailleerde uitleg, met kleurige grafieken, van de resultaten van januari 2023. Leest u mee?
Vacaturevolume in januari
Dit is de ontwikkeling van het vacaturevolume in de maand januarisinds 2008:
Aantal nieuwe online vacatures in de maand januari, 2008 – 2023. Bron: Jobfeed
En daar staat trots de langste pilaar van de grafiek in januari 2023. Van alle maanden januari is die van 2023 de enige die de grens van 300.000 vacatures doorbreekt. Het vorige record is in handen van januari 2020, vlak voor het uitbreken van de COVID pandemie. En ondertussen is het aantal vacatures verdrievoudigd ten opzichte van januari 2008. Het heeft slechts 14 jaar geduurd om deze groei te realiseren, waarbij ook nog eens moet worden meegenomen dat tussen 2008 en 2017
Vacature aantallen in 2022 en 2023
Voor de volledigheid ook nog onderstaande grafiek:
Aantal nieuwe online vacatures per maand, 2022 en 2023 Bron: Jobfeed
De vergelijking met 2022 is natuurlijk een beetje mager, met slechts één week in 2023, maar je moet ergens beginnen. En het is duidelijk dat de start van 2023 aanzienlijk beter is dan die van 2022. Zegt dat iets over de rest van het jaar? Natuurlijk niet, daarvoor is de variatie van maand tot maand veel te groot. Maar dit fraaie begin van het nieuwe jaar neemt niemand ons meer af. Of misschien wel, maar dat zou dan een correctie van Textkernel zijn. En dat is zoiets als de hand van God.
Vacaturevolume in de afgelopen 14 jaar
Om het vacaturevolume van januari 2023 in een nog breder perspectief te plaatsen is het goed om ook de langere termijn in ogenschouw te nemen. In onderstaande grafiek is zowel het maandvolume als het 12-maands gemiddelde van het maandvolume over de afgelopen jaren weergegeven:
Maandtotalen en gemiddeld (12-maands) online vacaturevolume (minus, bijbanen, stages en vrijwilligerswerk), 2008 – heden.
Het goede resultaat van de afgelopen maand draagt bij aan een kleine stijging van de trendlijn, net nu het er op leek dat de trendlijn een fase van flatlining was ingegaan. Natuurlijk kan dat nog altijd het geval zijn want dit soort observaties kan je eigenlijk alleen maar na afloop goed maken, maar de kleine stijging is toch een glimmer of hope dat we misschien geen recessie induiken. Grote woorden waar ik nog spijt van kan krijgen, maar ik moest het toch even zeggen. Er is altijd hoop.
Trendlijnen Arbeidsmarkt
Dan nog even de indexreeksen voor de arbeidsmarkt, zoals ik die regelmatig laat zien in de reeks jubel-/misère-index, met in dit verband speciale aandacht voor de reeks van het Aantal vacatures:
Arbeidsmarkt: procentuele verandering, 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde (2008 = 0%), januari 2008 – december 2022
Tja, ondanks de sanering laat het vacaturevolume nog altijd een buitensporige groei zien. De trendlijn van het Aantal vacatures lijkt (tijdelijk) een plateau te hebben bereikt. Maar nog altijd is er geen enkele verbinding met de trendlijnen voor Werkloosheid, Uitzendindex, en in het volume aan Faillissementen, terwijl deze drie trendlijnen min of meer gezamenlijk optrekken. De trendlijn voor het aantal vacatures is dus nog altijd losgejubeld van andere trendlijnen binnen de arbeidsmarkt. Er zit dus naar alle waarschijnlijkheid nog behoorlijk wat lucht in de trendlijn voor het aantal vacatures. Nu de kenmerken vinden om deze ruis er uit te kunnen filteren en eindelijk een ruisarm vacaturebeeld over te houden. En daarmee een meer realistische jubel-/misere-index.
De combinatie van deze vier trendlijnen vormt een deel van de jubel-/misere-index en misschien is het wel aardig om de trendlijnen van de Arbeidsmarkt los te presenteren van de Jubelindex in haar totaliteit. En dat is in de grafiek hieronder te zien, in twee varianten:
- een index met de vier indices, dus ook het vacaturevolume (in het blauw)
- een index zonder het vacaturevolume, in rood
Misere/Jubel index – Arbeidsmarkt, januari 2008 – december 2022, 2 varianten, 1 met (blauwe kolommen) en 1 zonder (rode kolommen) het vacaturevolume
Wat (mij) opvalt aan bovenstaande grafiek is dat het vacaturevolume nog altijd meer afstand neemt van de andere indices en dit is een trend die zich al meerdere jaren aftekent. Sterker nog, terwijl de trendlijn inclusief vacatures lijkt te flatlinen is de trendlijn exclusief vacatures al aan een neergang begonnen. Nog niet in recessiegebied, maar wat niet is kan nog komen
Er is duidelijk nog werk aan de winkel bij Textkernel, enerzijds om dubieuze vacaturebronnen uit te sluiten en anderzijds om met een plausibele uitleg komen voor de outsized groei van het vacaturevolume ten opzichte van de andere arbeidsindicatoren.
Hoe dan ook, tot volgende maand