Waaraan herken je een High Potential? Aan gedrevenheid, vaardigheden, activiteit, netwerk, aanbevelingen, CV, kledingstijl, passie? Allemaal? En hoe genuanceerd is het antwoord? Hieronder enige kritiek op het gebruik van de term HiPo en waaraan je hen kunt herkennen.

Waarom High Potentials?
Waarom is dit zo’n interessante vraag? Omdat alle organisaties altijd op zoek zijn naar talent. High Potential is een term voor iemand die veel potentie heeft en die hij op enige termijn waar zal gaan maken. Zulke termen doen het altijd goed in een functieomschrijving. Het grappige is dat bijna iedereen zich aangesproken voelt. De term kent geen vaste definitie en lijkt dus erg generiek. Iedereen kán zich aangesproken voelen. En wij van generatie Y voelen ons nu eenmaal graag aangesproken.

Dat is meteen het probleem met de term. Hij is ambigu, hij is zo breed te interpreteren, dat je zou kunnen stellen dat hij leeg is. Iedereen die werkt is een High Potential. De onderscheidende waarde van het vragen naar een High Potential in een vacaturetekst is vrij laag. Je geeft aan dat je hoge verwachtingen hebt, maar meer niet.
Misschien is het beter om concrete eisen te stellen? ‘We zoeken iemand die goed kan analyseren.’ Spreekt dit niet een specifiekere doelgroep aan dan ‘High Potential’?

Herken een High Potential – traditioneel beeld!
Waaraan herkennen we een High Potential? Traditioneel gezien is het antwoord: hij heeft bestuur gedaan (ervaring), is een topsporter geweest (kan doorzetten), weet zich te kleden (uitstraling), heeft voldoende extracurriculaire activiteiten ondernomen (veel energie), kent veel mensen / heeft een groot netwerk (is sociaal) en als het even kan is hij ook nog goed in waar we hem voor aannemen.

Verdraai de vraag!
De fictieve persoon die hierboven geschreven wordt heeft een soort sticker op zijn hoofd die zegt ‘HiPo’. Iedereen zou in hem een HiPo kunnen herkennen. Natuurlijk wilt u hem in uw organisatie. Maar! Daarom zou ik de vraag graag eens veranderen. En de nadruk willen leggen op het woord potentieel. Ik zou durven stellen dat de genoemde fictieve persoon zijn potentieel al een heel eind waar heeft gemaakt: hij is al iemand die graag gezien wordt in organisaties en die u in uw organisatie wilt hebben.

Interessant is het om te kijken naar onontgonnen potentieel. De mensen die er niet uitspringen als HiPo, maar het wel kunnen zijn. Om hen te vinden kunnen we niet dezelfde (hoeveelheid) criteria gebruiken die we voor een gevestigde HiPo gebruiken. We zullen een stap terug moeten doen en een eigenschap moeten vinden die centraal staat bij potentieel.

Kerneigenschappen van een HiPo
Anderhalf jaar geleden schreef ik in Het begin van de HiPo dat een High Potential begon met gedrevenheid, motivatie, positiviteit. Dat leek me de meest generieke eigenschap die HiPo’s gemeen moeten hebben. Enige passie voor het werk leidt tot motivatie en dat maakt het makkelijker te investeren om er goed in te worden. Dat denk ik nog steeds, met enige nuance.
Paul van Oosterhout reageerde dat potentieel verschilt per functie, een HRM’er heeft andere vaardigheden nodig dan een ICT’er. Daar ben ik het zeker mee eens. Zoek gerust naar HiPo’s, maar bedenk vooraf eerst wat dat voor deze specifieke functie betekent. Hoe moet deze persoon zijn om binnen deze functie zijn potentieel waar te maken? Moet u in de vacaturetekst spreken van een High Potential? Of moet u deze onderscheidende eigenschap noemen?

Herken de HiPo!
Hoe herkent u dus de High Potential in wording? Eerst en vooral aan die eigenschappen die belangrijk zijn voor of uw organisatie, of een specifieke functie. De organisatie als u in staat bent functies aan te passen op het talent van werknemers. De functie als de omstandigheden vereisen dat u iemand met bepaalde eigenschappen moet aannemen. Dat zijn de specifieke eigenschappen. Dat laat ruimte voor de generieke.

Een pak bijvoorbeeld, net als veel extracurriculaire activiteiten, lijkt me een teken van iets anders. Dat iemand graag wil, gemotiveerd is. Dat blijkt: hij besteed aandacht aan activiteiten die hem meer kans geven een betere baan te krijgen. Ons traditionele beeld van de HiPo bestaat uit manifestaties van die ene eigenschap: graag willen.