De huidige discussie over bonussen zal nog wel even doorgaan. Onderstaand ANP bericht voedt het huidige sentiment dat die bonussen toch zwaar overdreven zijn en dat “die zakkenvullers” niet moeten zeuren.

Bankiers van Deutsche Bank zijn woedend over het schrappen van hun bonussen. Volgens de Britse krant The Independent zijn veel managers van de Duitse bank al aan het kijken of ze ergens anders aan de slag kunnen. Josef Ackerman, de topman van Deutsche, besloot vorig jaar af te zien van zijn bonus over 2008. Andere bestuurders en managers van de bank voelden zich gedwongen om dit voorbeeld te volgen. In februari werd bekend dat de bonus voor 2008 van werknemers op lagere niveaus over meerdere jaren wordt uitgesmeerd.

‘Ackerman kwam naar buiten en zei dat hij geen bonus ging nemen en dwong het bestuur en anderen. Ze hadden geen andere keuze dan hun bonus ook te laten lopen. Maar bankiers leven voor hun bonus en ze zijn woedend over deze gang van zaken’, aldus een bron tegen de krant.

Excessen

Uit zeer wel ingelichte bron ken ik het verhaal over een jonge Nederlandse bankier die kwam klagen omdat hij maar 750.000 Euro bonus had gekregen. Hij had bij zijn toch al vorstelijke salaris op minstens 1 miljoen gerekend. Hij stapte een maand later over naar ………….. Lehman Brothers met een gegarandeerde bonus van 1 miljoen Euro…………..

Ook in de wereld van het “grote geld” vragen mensen een deel (een fair share?) van wat zij inbrengen bij een organisatie. Dat heet flexibel belonen naar prestatie of winstdeling. Maken zij een aantal deals die tientallen miljoenen opleveren, tja dan wil je daar wel wat voor terug zien, dan wil je delen in de winst. Echter het is maar een selecte groep mensen die actief zijn in het “grote” geld. Voor de overgrote meerderheid van werknemers in de bankwereld zijn excessieve bonussen niet aan de orde.

Wat is een fair share?

Zo is er in de wereld van R&D een sluimerende discussie of de researchers niet een groter deel moeten krijgen van de opbrengsten uit patenten. Als een patent vele miljoenen oplevert, mag je daar dan ook wat van terug zien. Zo delen de spelers in de Amerikaanse Basketbal competitie ook in de opbrengsten. Is een bonus alleen voor de sales afdeling of ook voor de back office die voor de succesvolle opvolging zorgt? Ik doe geen uitspraak over wat een fair share is. Dat zal voor iedere organisatie verschillend zijn. Voor mij persoonlijk moet in traditionele werknemer = werkgever relaties de bonus niet meer dan 50% van het salaris bedragen. Dat is arbitrair, dat erken ik.

Niet kind met het badwater weggooien

Er is jarenlang gediscussieerd om beloning meer flexibel te maken en meer in relatie te brengen tot geleverde prestaties, met de resultaten van de organisatie. Belonen zonder direct de lasten structureel te verhogen, nodigt veel eerder uit tot laten delen in succes.  De bonus is, ondanks Maslow, een prima middel om waardering voor een geleverde prestatie tot uitdrukking te brengen. Het is, mits goed toegepast, dat extraatje waar je graag mee thuis komt en dat het mogelijk maakt iets extra’s te doen. Helaas zie ik in de praktijk nog al eens dat de bonus vanzelfsprekend is geworden en dat men de levenspatronen er op afstemt. Niks extra, teleurstelling en problemen als de bonus achterblijft. Het vereist blijkbaar stevige schoenen om die verleiding te weerstaan en het als een extraatje te zien. Er wordt echter al genoeg betutteld en ik besef mij dat mijn kijk op zaken als zodanig opgevat kan worden. Vanuit mijn HRM praktijk weet ik helaas beter ……………

Door de excessen met bonussen in met name de financiële wereld, staan bonussen over de gehele breedte in een negatief daglicht. Dat is naar mijn overtuiging niet terecht. Het noopt ons wel nog eens goed na te denken over het wat en hoe. Ik hoop dat de bonus niet zal verdwijnen, al zijn er naar mijn overtuiging wel grenzen in de wijze waarop er van de bonus gebruik gemaakt wordt.