Alweer is er een maand voorbij; juli ligt ondertussen achter ons. En dus kunnen we de achterliggende maand analyseren op basis van het aantal vacatures die online zijn geplaatst. Wat weer een goede benadering is voor de stand van de arbeidsmarkt in ons land.

Hoewel ik zo langzamerhand snak naar de mogelijkheid om een positief artikel over de ontwikkeling van het aantal vacatures te schrijven is dat ook voor juli nog steeds niet mogelijk. Want ten opzichte van juli 2009 zakken we maar liefst 9,7% in. Daarbij moet ik wel aantekenen dat vorig jaar in de maand juli een relatief hoog aantal nieuwe vacatures werd geplaatst. Maar ook de lange termijn trend is nog altijd negatief.

In een grafiek ziet het er voor de maand juli over de afgelopen 3 jaar zo uit:

Aantal vacatures in de maand juli , 2008 – 2010

Duidelijk is te zien dat de maand juli in 2009 niet veel lager (-3,8%) uitkwam dan in 2008. Dit kwam door een eenmalig hoog aantal nieuwe vacatures in 2009 tijdens de maand juli. Maar in 2010 is er geen herhaling geweest van dit patroon, met als resultaat een forse duikeling (-9,7%). Ten opzichte van 2008 staat het vacaturevolume van 2010 in juli ruim 13% lager.

Ook voor de eerste zeven maanden van het jaar is er weinig positiefs te melden. Ten opzichte van dezelfde periode in 2009 zakt het vacaturevolume met 8,5% in; ten opzichte van 2008 is het verschil nu 28,4%. Met andere woorden; in twee jaar tijd is het vacaturevolume met bijna 30% gekrompen. En op basis van de data zijn er nog altijd geen tekenen dat deze trend zich aan het keren is.

Vacature jaarvolume
Door het aantal nieuwe vacatures over de afgelopen 12 maanden bij elkaar op te tellen krijg je een getal dat is gecorrigeerd voor seizoensinvloeden.Door dit iedere maand te doen krijg je dus een beeld van het aantal nieuwe vacatures in de tijd; waarmee een proxy voor de gezondheid van de economie wordt verkregen. Een daling in het aantal vacatures suggereert een op handen zijnde afkoeling van de economie; een stijging laat een opwarming van de economie zien.

Het aantal vacatures over de periode september 2007 t/m augustus 2008 is als vertrekpunt genomen voor een index die een seizoensgecorrigeerde ontwikkeling van het vacaturevolume weergeeft. De index over die periode is 0- 100 gesteld. En dat geeft het volgende beeld:

Index vacaturevolume: september 2007/ augustus 2008 – augustus 2009/ juli 2010

De periode van de steile daling ligt weliswaar achter ons, maar de daling van het vacaturevolume zet zich nog altijd onverminderd voort. De arbeidsmarkt in haar totaliteit laat dus op geen enkele manier een herstel zien en zelfs geen stabilisatie. Er is uitsluitend een daling te constateren.

Natuurlijk zijn er binnen de totale arbeidsmarkt sectoren waar een (voorzichtige) groei van het vacaturevolume kan worden geconstateerd. Maar bovenstaande grafiek toont overduidelijk aan dat de groei in deze sectoren volledig teniet wordt gedaan door een krimp in andere sectoren. Wat overall tot een krimpende arbeidsmarkt leidt.

De bijzonder ongunstige economische ontwikkelingen in Amerika (torenhoge overheidsschuld, afwachtend bedrijfsleven, sparende consument, falende stimuleringsmaatregelen), in Europa (schuldpositie en mogelijke herstructurering (lees: faillissement) PIIGS landen, onderling wantrouwen in bancaire sector, verwachte haircut op staatspapier PIIGS landen in handen van banken, sterke bezuininingsmaatregelelen) en de huizenbubble in zowel Australie en China die op barsten staat, maakt dat de vooruitzichten voor een eventueel herstel van onze arbeidsmarkt niet bepaald rooskleurig zijn.

Met andere woorden, de kans dat het vacaturevolume gaat stabiliseren is niet erg groot. Laat staan dat er binnen een afzienbare termijn een herstel te verwachten valt. Een waarschijnlijker scenario is een kleine daling of stabilisatie van het vacaturevolume op de korte termijn (tot eind 2010) en een vernieuwde verdere daling op de langere termijn ( 2011 – 2012).

Tenslotte duurt het nog altijd er lang voordat de feiten over de werkelijke toestand van de economie door het onzinnige getoeter van de traditionele media, de politici en andere papegaaien heen weet te breken. Maar de situatie is zo ongezond dat het slechts een kwestie van tijd is totdat bij de rest van de wereld het besef doorbreekt dat het getoeter geen enkele inhoud heeft. En dat is ook het moment waarop een daling van het vacaturevolume zich opnieuw gaat aftekenen.

Een onzekerheid van een totaal ander kaliber is de impact van een relatief hogere uitstroom van de beroepsbevolking als gevolg van demografische factoren (met name een grote volume aan uitstroom (babyboomers) dan instroom (Gen Y en jonger)). Dit kan een toename van het vacaturevolume genereren die niets van doen heeft met een groeiende arbeidsmarkt maar slechts een hoger turnover. De vraag is echter of deze onzekerheid een waarneembare invloed zal hebben op het totale vacaturevolume.