In het afgelopen jaar heb ik met regelmaat de economische trom geroerd met een nogal contrair geluid ten opzichte van al die hersenloze optimisten die een herstel van zowel economie als arbeidsmarkt ‘zien’ of ‘voelen’. Gedurende deze periode heb ik me in toenemende mate verbaasd over de omvang van de oogkleppen van economen, politici en de captains of industry. Die ieder met een eigen agenda proberen het klootjesvolk te overtuigen van een naderend herstel.

Ongeacht de omvang van de oogkleppen is het ondertussen voor iedereen met een IQ boven Down syndroom wel duidelijk geworden dat het voorspelde herstel van economie en arbeidsmarkt wel eens een luchtkasteel kan zijn. Sterker nog, we staan aan een vooravond van een wereldwijde crisis in vergelijking waarmee de financiele crisis van 2008 een dipje kan blijken te zijn..

De Verenigde Staten
De financiele crisis begon in Amerika als gevolg van het ineenstorten van de huizenmarkt nadat deze jarenlang kunstmatig was gegroeid door het ongecontroleerd rondstrooien van hypotheken. Maar (de gevolgen van) die ineenstorting gaat nog altijd door. Met als resultaat dat er dit jaar naar verwachting 1 miljoen gedwongen huisuitzettingen zullen plaatsvinden. En zo’n 50% van de hypotheken tegen een hoger bedrag zijn afgesloten dan de huidige waarde van het onderliggende huis. Met andere woorden, deze hypotheken zijn ‘underwater’

Dat underwater zijn van hypotheken is vooral zo erg omdat Amerikaanse consumenten in tijden van groeiende huizenprijzen de overwaarde in hun huis opnamen om allerlei uitgaven mee te doen. Oftewel je eigen huis was een geldmachine waar je een auto, meubels, boot en vakantie mee kon bekostigen. En omdat de huizenprijzen altijd omhoog gaan kan je dit blijven doen…

Nu zijn die huizenprijzen ineengestort. Waardoor talloze hypotheekbezitters ineens met een gigantisch probleem zitten. En waar mogelijk hun koophuis verlaten en gaan huren. Door huisuitzettingen en achtergelaten huizen is er nu een enorme hoeelheid huizen te koop tegen aantrekkelijke prijzen. Als je daarbij ook nog eens de extreem lage hypotheekrente optelt dan is dit toch een ideale kopersmarkt. Maar het blijkt dat niemand wil kopen…

Wat gek lijkt maar dat natuurlijk niet is. Want met een echte werkloosheid tussen de 16% en 20% zit de gemiddelde Amerikaanse werknemer niet te wachten op een langjarige verplichting als hij/zij onzeker is over de eigen toekomst. En niet alleen koopt de Amerikaanse consument geen huizen, ze kopen ook bijna niets anders meer. Erger nog, de consument spaart en/of betaalt zoveel mogelijk van haar schulden af. Wat een schandalig gedrag!

Als je bedenkt dat het bruto binnenlands product (BBP, in het Engels GDP) voor 70% afhankelijk is van de uitgaven van consumenten dan is het niet moeilijk te raden wat er met het GDP van de VS gaat gebeuren. De eerste schatting was een leugenachtige 2,4% voor het 2e kwartaal van 2010, maar de verwachting voor de eerste bijstelling van deze week is ondertussen een score van 1% of lager. De definitieve bijstelling (over meer dan een jaar) zal waarschijnlijk aantonen dat de GDP negatief was. Om maar aan te geven dat GDP niet veel meer is dan politieke propaganda…

Op dit moment breekt in Amerika dit besef steeds breder door; en langzamerhand wordt het sentiment steeds negatiever. De term double dip wordt steeds vaker gebruikt om aan te geven dat de economie na de korte opleving weer aan het dalen is. Helaas is die korte opleving een even zo grote leugen aangezien dit niets anders was dan een sugar induced high door massale overheidsinterventies. Waarmee de economie niets heeft gedaan; anders dan dat de banken mooie cijfers konden tonen en gigantische bonussen uitkeren. Terwijl diezelfde banken feitelijk failliet zijn, als je tenminste alle toxische leningen op hun balans op martkwaarde zou waarderen…

De werkloosheid in de VS gaat in de komende maanden weer stijgen, zoveel is ondertussen zeker. Tenzij de statistici van de Bureau of Labor Statistics (BLS) nog een laatste poging doen om via het birth-death model de cijfers op te poetsen. Ook hier zal bij een definitieve bijstelling van de cijfers blijken dat er slechts sprake was van een groei in de werkloosheid. Want ook dit cijfer is onderdeel van politieke propaganda geworden…

Europa
Of liever gezegd Euroland; de landen die onderdeel zijn van de monetaire unie. Hoewel ik liever het woord Lalaland in plaats van Euroland zou willen gebruiken. Want de financiele crisis is in ons deel van de wereld omgeslagen in een monetaire crisis. Met die fantastische Euro als middelpunt van de belangstelling. Waarbij de zogenaamde PIIGS landen (Portugal, Italie, Ierland, Griekenland en Spanje) ervoor gaan zorgen dat de Euro danwel waardeloos wordt ofwel (deels) wordt opgeheven. Want de Euro kan haar kansen als reserve currency van de wereld ondertussen wel vergeten.

De relatief gezonde Eurolanden hebben in samenwerking met het IMF een bailout pakket voor de PIIGS landen (en mogelijk ook zichzelf) samengesteld van EUR 750 miljard. In ruil daarvoor moeten landen die van deze bailout gebruik willen maken enorme besparingen in hun al rampzalig slechte economie doorvoeren.

Dit leidt vanzelfsprekend tot een ineenstorting van het BBP van de betreffende landen, zoals ondertussen al duidelijk wordt in Griekenland. En omdat alle Eurolanden met kettingen aan elkaar verbonden zitten is het slechts een kwestie van tijd voordat de dominostenen een voor een vallen. Of er een dominosteen uit wordt gehaald (lees: uit Euroland wordt gesodemieterd). Griekenland is hiervoor de eerste kandidaat, want dit land is failliet. Net als Spanje overigens, maar we kunnen niet teveel ellende in 1 keer aan. Dus doen we het lineair.

Al deze ellende zorgt ook in de relatief gezonde Eurolanden voor drastische besparingen. En al die besparingen hebben een effect op de economische ontwikkeling. Een sterk negatief effect wel te verstaan. Met evenzeer negatieve consequenties voor de arbeidsmarkt.

Overigens is ook in het Europa buiten Euroland de situatie niet bepaald rooskleurig. Een blik naar het westen (UK) en het oosten (al die gezellige vroegere Oostblok landen) laat een net zo rampzalig of zelfs rampzaliger beeld zien.

O ja, en die industriele groei in Duitsland? Heel erg leuk, maar waar gaan ze al die industriele producten afzetten? Is er soms een sterk groeiende vraag op de wereldmarkt? Ehhh… nee.. Kijk daarom niet vreemd op als die groei binnenkort in een daling omslaat…Zeker als de besparingen van mevrouw Merkel worden doorgevoerd.

AsiaPac
Dat is dus Azie en de landen om de Stille Oceaan. De economische wonderlanden; met bijzondere aandacht voor China. Waar de economie in rap tempo afkoelt mede als gevolg van een huizenbubble die hier nog moet barsten. En die huizenbubble is gigantisch, mede omdat China zo’n enorm groot land is. En ze in een krankzinnig tempo huizen en commercieel vastgoed hebben gebruikt. Wat in overdaad leeg staat…

Ook Australie kent haar eigen huizenbubble die op barsten staat. En dan is er ook nog Japan waar de economie in rap tempo aan het afkoelen is.

Samenvattend
De wereldeconomie kraakt en steunt en… krimpt. Jawel, ondanks alle stimuli van alle overheden bij elkaar is er na de financiele crisis geen gezonde groei geweest van de wereldeconomie. Critici noemen dit interventionistische gedrag van overheden een Ponzi schema. Dit is dan een Ponzi schema van ongekende afmetingen waarbij in vergelijking Madoff niets meer dan een kleuter is. Madoff zit ondertussen een levenslange straf uit vanwege het misleiden van zijn klanten. Ik ben benieuwd of er een politicus of centrale bankier zal zijn die hetzelfde lot ondergaat. Of dat zij zich collectief via een Ich hab es nicht gewusst kunnen vrijpleiten… Ik heb een donkerbruin vermoeden.

De wereldeconomie gaat gebukt onder een gigantische schuldenlast die uitsluitend kan worden gedragen als de consument consumeert waardoor de producent produceert en zowel consument als producent belastingen kunnen betalen. Maar de consument (en dus de producent) is niet gek, ondanks het feit dat de gemiddelde politicus dat wel denkt. In onzekere tijd spaart de consument en bezuinigt de producent; een beweging die ook nu massaal kan worden waargenomen. Met andere woorden, de wereldeconomie gaat imploderen. Slechts de omvang van de implosie en het tempo waarin dit gaat plaatsvinden is nog onzeker.

Eenieder die denkt dat economie en arbeidsmarkt op de weg naar herstel zijn weet nu op welk niveau zijn of haar IQ zit.

Ignorance is bliss?