De maand augustus hebben we alweer achter de rug. En dus is het tijd om de stand van de arbeidsmarkt weer eens onder de loep te nemen op basis van de ontwikkeling van het vacaturevolume in de afgelopen maand. Inclusief een doorkijkje naar de rest van het jaar.

En ook de maand augustus heeft niets gebracht waar ik positief gestemd door kan raken. Hoewel iedereen zo langzamerhand recessie-moe is en alleen nog oog en oor heeft voor positieve economische signalen, is het vacaturevolume nog volop in recessie modus. Ten opzichte van augustus 2009 zakt het aantal nieuwe vacatures met 3,9% in. Een beperkte krimp, maar nog altijd een krimp. Al 24 maanden lang…

In een grafiek ziet het er voor de maand augustus over de afgelopen 3 jaar zo uit:

Aantal vacatures in de maand augustus, 2008 – 2010

De grootste daling in de maand augustus lag duidelijk van 2008 naar 2009, toen het vacaturevolume met een ongelofelijke 19,4% daalde. Daarbij vergeleken is een daling van 3,9% natuurlijk maar een schijntje. Maar het komt dus bovenop die eerdere daling, waardoor de score ten opzichte van augustus 2008 op –22,6% staat. Oftewel, een krimp van bijna een kwart van het aantal vacatures ten opzichte van 2008. Brr… Ik krijg er koude rillingen van.

Vacature jaarvolume
Door het aantal nieuwe vacatures over de afgelopen 12 maanden bij elkaar op te tellen krijg je een getal dat is gecorrigeerd voor seizoensinvloeden.Door dit iedere maand te doen krijg je dus een beeld van het aantal nieuwe vacatures in de tijd; waarmee een proxy voor de gezondheid van de economie wordt verkregen. Een daling in het aantal vacatures suggereert een op handen zijnde afkoeling van de economie; een stijging laat een opwarming van de economie zien.

Het aantal vacatures over de periode september 2007 t/m augustus 2008 is als vertrekpunt genomen voor een index die een seizoensgecorrigeerde ontwikkeling van het vacaturevolume weergeeft. De index over die periode is 0- 100 gesteld. En dat geeft het volgende beeld:

Index vacaturevolume: september 2007/ augustus 2008 – september 2009/ augustus 2010

De index staat op dit moment op 71,4. Met andere woorden; 30% van het vacaturevolume is in rook opgegaan. Bepaald geen prettige constatering. Maar de trend is ook nog altijd neerwaarts. Hoewel de hellingshoek er een stuk beter uitziet dan een jaar geleden is er nog altijd sprake van krimp. Met andere woorden; het aantal unieke vacatures in Nederland is nog altijd aan het afnemen.

Dit is strijdig met alle positieve geluidjes die de traditionele media de echokamer inslingeren. Maar die positieve geluidjes zijn vrijwel zonder uitzondering gebaseerd op sentimenten, en slechts in een zeer beperkt aantal gevallen op harde data (CBS). Sentiment is fraai, maar daar worden geen nieuwe banen mee geschapen. En dat lijkt dan ook exact de situatie in ons land. Collectief ‘voelen’ we dat het beter gaat. Maar dat voelen kan wel eens op het selectief accepteren van signalen zijn. En als alleen positieve signalen worden toegelaten dan gaat het dus ook beter…

De bijzonder ongunstige economische ontwikkelingen in Amerika (torenhoge overheidsschuld, afwachtend bedrijfsleven, sparende consument, falende stimuleringsmaatregelen), in Europa (schuldpositie en mogelijke herstructurering (lees: faillissement) PIIGS landen, onderling wantrouwen in bancaire sector, verwachte haircut op staatspapier PIIGS landen in handen van banken, sterke bezuininingsmaatregelelen), de economische problemen in Japan en de huizenbubble in zowel Australie en China die op barsten staat, maakt dat de vooruitzichten voor een eventueel herstel van onze arbeidsmarkt niet bepaald rooskleurig zijn.

Met andere woorden, de kans dat het vacaturevolume gaat stabiliseren is niet erg groot. Laat staan dat er binnen een afzienbare termijn een herstel van enige importantie te verwachten valt. Een waarschijnlijker scenario is een kleine daling of stabilisatie van het vacaturevolume op de korte termijn (tot eind 2010) en een vernieuwde verdere daling op de langere termijn ( 2011 – 2012).

Deze verwachting is ook te visualiseren, athans voor het resterende deel van 2010:

Index vacaturevolume: september 2007/ augustus 2008 – januari 2010 / december 2010

Hier is de extrapolatie voor de komende maanden, tot eind 2010, in grijs weergegeven. Deze forecast laat de index op exact 70 eindigen voor heel 2010. Met andere woorden, de dalende lijn lijkt tot stilstand te komen.

Maar dat is nog geen voorbode voor een groei in 2011. Daarvoor staat er teveel economische seinen op rood, zoals hierboven al kort aangegeven. Een veel waarschijnlijker scenario is dat begin 2011 deze negatieve signalen zorgen voor een verdere krimp van het vacaturevolume in combinatie met een oplopende werkloosheid. Waarbij de bezuinigingsmaatregelen van de overheid zeker een katalysator zullen zijn.

Na 24 maanden van maandelijkse YoY krimp van het vacaturevolume lijkt het einde nog altijd niet in zicht. Daarmee zullen er ongetwijfeld records worden gebroken. Helaas zijn het niet de records waar we met zijn allen op zitten te wachten.