Dit is altijd de meest pijnlijke blog van het jaar. Het moment dat ik terugkijk naar wat ik een jaar eerder heb ‘voorspeld’. Aangezien ik natuurlijk geen kristallen bol heb (anders zat ik allang op mijn eigen eiland in een warm klimaat) is het voorspellen van de nabije toekomst een zeer gevaarlijke zaak. Of liever gezegd, het evalueren van die voorspellingen.

Maar ik moet er weer aan. Aangezien ik maar liefst drie postings vol voorspellingen heb geschreven ga ik ook in meerdere afleveringen kijken wat ik er van gebakken heb. Met vandaag de resultaten van het eerste deel van die voorspellingen. Ik hoop dat ik straks nog met goed fatsoen over straat kan…

De ontwikkeling van de economie wordt zwaar overschat en zal mager zijn
Tja, in tegenstelling tot de massa lemmingen voorspelde ik dat het onwaarschijnlijk was dat 2011 een sterkere economische groei zou laten zien.

Rekenmeesters zullen hun uiterste best doen om een recessie te voorkomen, maar het zou mij niets verbazen indien Nederland in de loop van 2011 in een recessie terugvalt. Wat tot een hernieuwde groei van de werkloosheid aanleiding zal geven.

En hoewel het voorjaar nog vol hopium zat bleek als snel dat 2011 een mager jaar zou gaan worden. Met dit als gevolg voor de werkloosheid:

Werkloosheid per maand, 2011. Volgens nationale definitie. Bron: CBS

Het zal nog even duren voordat de definitieve cijfers van het BBP gaan vertellen dat we inderdaad weer zijn terug gegleden in een recessie, maar ik heb geduld. De werkloosheid is aanzienlijk gegroeid en op dit moment zelfs net zo hoog als tijdens de piek na de financiele crisis. En er is ruimte voor verdere groei… Maar daarover meer in de voorspellingen voor 2012

Deze voorspelling is dus helemaal correct.

De impact van vergrijzing wordt zwaar overtrokken en zal beperkt zijn
Een voorspelling die tegen het gereutel van de self-serving orakels (lees: uitzenders, werving- en selectiebureau’s, arbeidscommunicatiebureaus, marktonderzoekers) inging. Maar waar het woord voorspelling eigenlijk nauwelijks op zijn plaats is. Want iedereen die met cijfers om kan gaan had tot dezelfde conclusie gekomen.

Ondertussen is het niet slechts een blogger die tegen de wind in staat te pissen, maar ook het respectabele Deloitte die tot dezelfde conclusie is gekomen. In haar in september 2011 verschenen rapport Demographic trends on the labour force constateert het bedrijf dat het allemaal wel zal meevallen met die voorspelde krapte als gevolg van de uitstroom van babyboomers. Een conclusie die ik bijna een jaar eerder al had getrokken.

Hoewel we werkelijkheid zich pas in de komende decennia gaat tonen, lijkt het paniekvoetbal van belanghebbenden een beetje te zijn uitgespeeld. En als zelfs Kevin Wheeler het bewust niet langer over de War on Talent heeft dan lijkt het er op dat we deze hype achter de rug hebben.

Postuum zal blijken (rond 2040) of ik met deze voorspelling goed zat.

De impact van outsourcing en automatisering wordt onderschat en zal groot zijn
Dit was de aanleiding voor deze voorspelling:

Wij zijn een relatief hoog opgeleid landje en dat is een goede ontwikkeling als we met enige afstand naar onze beroepsbevolking kijken. Want wij zijn natuurlijk niet immuun voor wereldwijde ontwikkelingen, waardoor ook wij een risico lopen op de ramp die zich op dit moment in volle omvang in de VS voltrekt: productiewerk, eenvoudig administratief werk en middle management verdwijnen in hoog tempo. Enerzijds door verdergaande automatisering, aan de andere kant door verplaatsing van werk naar lage-lonen landen.

Hier kan gedurende een periode van 1 jaar niet al teveel over worden gezegd anders dan de meer dan opvallende krimp van vacatures en uitzendvolume in de administratieve sector. Eenvoudig administratief (of liever back-office) werk lijkt als sneeuw voor de zon te zijn verdwenen na de financiele crisis. En ondanks de tijdelijk opleving van begin 2011 was in deze sector ook geen enkel herstel te zien. Hier lijkt automatisering uiteindelijk voldoende stijging van de productiviteit te hebben opgeleverd om met (aanzienlijk) minder mensen toe te kunnen.

Ook hier zal in de loop van de jaren blijken of ik met deze voorspelling goed zat. Een beetje het nadeel van macro voorspellingen.

De impact van social media wordt zwaar onderschat en zal zeer groot zijn
Tja, dat is ondertussen natuurlijk bijna zoiets als een open deur intrappen, waar het een jaar geleden nog geen vanzelfsprekendheid was. Hoe snel kan het gaan? Maar toch ‘even’ de redenen van mijn voorspelling:

Social media is geen nieuw kanaal waarlangs marketeers hun zinloze en ongeloofwaardige boodschappen kunnen toeteren, hoewel sommige bedrijven dit nog altijd denken. Social media is in potentie the great equalizer. Omdat het een ‘medium’ is waarlang wij met elkaar communiceren, vragen stellen en adviezen delen, positieve en negatieve ervaringen melden en op die manier een steeds transparanter beeld van onszelf geven. Maar ook van bedrijven, produkten, diensten en overheden. En wij, met zijn allen, vertrouwen elkaars mening voordat we zelfs naar de mening van een talking head van een bedrijf of een overheidsorgaan wensen te luisteren. Met grote gevolgen voor de machtsbalans. Zoals reeds 10 jaar geleden voorspeld in The Cluetrain Manifesto. Lezen, dat boek!

Sociale media zijn geen kunstje. Bedrijven kunnen niet ‘iets met sociale media’ doen. Sociale media maakt transparant. En alleen als je op een eerlijke en authentieke manier met sociale media interacteert, ga je succes boeken. Daar kan geen marketing budget tegenop. Onzin toeteren wordt steeds sneller en steeds vaker ontmaskert. Marketing is dood. Kwaliteit en service is springlevend. Overigens is B2C hierin voorloper, maar B2B volgt. Tenslotte bestaat ook deze tak uit mensen. En mensen maken social media…

Elk bedrijf die dit niet snapt en dit niet gaat beleven door te participeren, verliest in de loop van de jaren aan effectiviteit, kwaliteit en… aantrekkingskracht voor werkzoekenden. Bedrijven dienen niet alleen de eigen medewerkers maximaal te faciliteren door de inzet van sociale media; de top van het bedrijf ontsnapt er dit keer ook niet aan. Social media is geen hype, social media is geen technisch kunstje, social media is niet iets waar je alleen de P&L van hoeft te weten. Social media is een nieuwe werkelijkheid. Deze niet beleven is als nieuwe analfabeet door het leven gaan. En wie wil er nou een analfabeet aan de top van het bedrijf?

Dit gaat natuurlijk ook van alles betekenen voor de arbeidsverhoudingen en het wervingsproces. Zelfs met goede producten en een goede service is een bedrijf er nog niet. Ook een goede bedrijfscultuur en goede voorzieningen voor medewerkers is van groot belang. Want werkzoekers kunnen via diezelfde sociale media net zo makkelijk ontdekken hoe het er werkelijk in een bedrijf aan toe gaat. En bepalen op basis daarvan hun keuze. Bedrijven worden eindelijk echt transparant! Hoewel dit alles natuurlijk wel een aantal jaren gaat duren, maar dat terzijde.

Dus…

Wie is nou eigenlijk een medewerker?
Eigenlijk geen voorspelling, dus deze telt niet mee. Het gaat om de verandering en toenemende variatie van de arbeidsverhoudingen tussen de klassieke rollen werkgever en werknemer. Nou, tussen vast en flex is een hele range aan mogelijkheden ontstaan; een proces wat ook in de komende jaren nog verder door zal gaan. Met overigens gigantische uitdagingen voor de werkgever.

 De vakbond: kroniek van een aangekondigde dood
Ik zeg, volledig correct. De reeds leeglopende en sterk vergrijzende bonden vliegen elkaar ook nog eens in de spaarzame, grijze haren. Waarmee het stervensproces verder wordt versneld. Wat een stel navelstaarderige machts’politici’. De wereld brandt maar de vakbonden kunnen er niet met elkaar uitkomen. Ik zeg: opdoeken die hap! Hoewel dat laatste geen voorspelling is maar een hoop.

Uitslag
Van de vijf ‘voorspellingen is er eentje (wat is nou eigenlijk een medewerker) geen voorspelling en zijn er drie voorspellingen met een langere looptijd. Die overigens allemaal de goede kant op lijken te gaan, maar een tussenoverwinning telt niet. De enige voorspelling die op 2011 betrekking had is helemaal uitgekomen. Dus zeg ik met een volledig gevoel voor perspectief: 100% score!

Binnenkort het volgende deel. Wil je in de tussentijd weten wat ik allemaal heb geroepen? Geen probleem, mijn voorspellingen kan je hier nalezen

Mijn voorspellingen voor 2011, deel 1

Mijn voorspellingen voor 2011, deel 2

Mijn voorspellingen voor 2011, deel 3

Heb je een brandende vraag voor 2012 waar je mijn mening over wilt weten? Ga dan hier naar toe:

Voorspellingen voor 2012: een oproep