De recruitmentmarkt in Nederland wordt momenteel overspoeld met nieuwe jobboards, elke week zijn er weer nieuwe initiatieven te vinden. Het toverwoord bij deze nieuwe initiatieven is “gratis”. Maar Nobelprijswinnaar Milton Friedman schreef al eens “There’s no such thing as a free lunch”.

Wat zijn dus de businessmodellen achter deze jobboards en wat zijn de kansen of bedreigingen voor uitzendorganisaties? En wat betekent dit voor werkzoekende kandidaten en werkgevers?

De marktsituatie
In de markt is een onderscheid te maken in een aantal verschillende typen jobsites met verschillende businessmodellen, te weten:

1. Vacaturecrawlers
2. Gratis jobboards
3. Betaalde jobboards

1. Vacaturecrawlers
Vacaturecrawlers zijn geen echte jobboards, zij verzamelen zoveel mogelijk vacatures die elders online staan. A la Google plaatsen zij een korte omschrijving op de site. Als je op de vacature klikt wordt direct doorgeleid naar de site waar de vacature op staat, daar wordt het verdere sollicitatieproces afgehandeld.

Figuur 1: Snapshot van Trovit

De belangrijkste crawlers in Nederland zijn Indeed, Trovit, Banen.nl en Jobrapido. Deze organisaties zijn actief in 30 tot 40 verschillende landen met exact hetzelfde platform. Zij verdienen geld door bedrijven de mogelijkheid te geven de eigen vacatures extra te promoten en door de verkoop van advertentieruimte aan derden. Beiden gebaseerd op pay-per-click. Ook hierin zijn ze een kopie van Google.

Figuur 2: Vacatureaantal Vacaturecrawlers

De verdiensten zijn kleine druppels maar gezamenlijk vormen ze ook een grote plas. De kosten worden heel laag gehouden doordat alles geregeld dient te worden via de website, daardoor heeft men nauwelijks personele kosten. Vaak heeft men in Nederland niet eens een kantoor.

Door het grote volume aan vacatures en door een uitgekiende SEO-strategie zijn deze crawlers in staat om bij eenvoudige zoekopdrachten in Google (secretaresse Almere) op de eerste pagina te komen.

Grootste nadeel voor de werkzoekende is dat de vacatures niet of nauwelijks worden ontdubbeld, dus als Start People één vacature op verschillende jobboards heeft geplaatst, komt deze vacature ook meerdere keren voor.

Figuur 3: voorbeeld dubbelingen

2. Gratis jobboards
De gratis jobboards wijken op een belangrijk punt af van crawlers: om je vacatures op deze sites te krijgen moet je de werkgever aanmelden. De vacatures kunnen handmatig op de site geplaatst worden, echter merendeel wordt geplaatst via multiposters als Knollenstein, InGoedeBanen of Broadbean. Vacatureposting door XML-feeds is ook steeds meer in opkomst vanwege kosten. Daarnaast is er XML-feeds ook geen beperking is functietitels of branches, zoals bij multiposters vaak wel het geval is.

Niet alleen het plaatsen van vacatures is gratis, in sommige gevallen kan ook gratis de CV-database worden geraadpleegd.

Figuur 4: Vacatureaantal gratis jobboards

Naast deze generieke gratis jobboards verschijnen er ook steeds meer gratis jobboards gericht op specifieke niches. Deze niches zijn gericht op bepaalde functies (bv. alleverkoopbanen.nl), bepaalde branches (bv vacaturekracht voor banen in de grafische industrie) of regio’s (bv marketingdrenthe.nl).

Het verdienmodel is deels vergelijkbaar met dat van de crawlers: bedrijven kunnen hun vacatures extra promoten, gesponsorde vacatures die bovenaan de zoekresultaten verschijnen of het plaatsten van kleine advertenties en banners. Aantal gratis jobboards verdient ook nog aan het beschikbaar stellen van CV’s inclusief contactgegevens, vaak gebaseerd op kosten per CV.

Daarnaast bieden deze partijen vaak nog mogelijkheid om voor bedrijven specifieke wervingsacties op te zetten ondermeer door gerichte e-mailcampagnes, Adwords, social media etc.

Ook deze partijen hebben vaak een zeer kleine personele bezetting.

3. Betaalde jobboards
De betaalde jobboards bestaan al sinds jaar en dag. Daar zit ook meteen de grootste valkuil: de dienstverlening stamt ook nog uit de tijd van oprichting.

Figuur 5: Vacatureaantal betaalde jobboards

Mede doordat grote uitzenders steeds minder of helemaal geen vacatures meer op deze betaalde jobboards plaatsen, is het aantal vacatures de laatste jaren terug aan te lopen.

Het verdienmodel is al even traditioneel: betalen voor een vacatureplaatsing, betalen voor toegang tot de CV-database en betalen voor doorplaatsing naar voor doelgroep relevante sites. Daarnaast bestaat nog de mogelijkheid op maatwerk. Ook bij de betaalde jobboards is een trend naar specialisatie aanwezig. Ook hier bestaat de specialisatie naar functie, branche of regio.

Kenmerkend bij deze organisaties is dat ze nog relatief veel personeel in dienst hebben, met name voor de traditionele salesactiviteiten.

Impact van al deze jobboards op kandidaten en klanten.
Vaak wordt gezegd dat Internet zaken transparanter maakt. Echter, met de opkomst van vele jobboards en crawlers is het maar de vraag of dit ook werkelijk zo is.

Kandidaten zien door de bomen het bos niet meer
Als (latent) werkzoekende kandidaat wordt het steeds moeilijker om te ontdekken waar de voor jouw relevante vacatures zijn. Vaak ken je al deze jobboards niet eens en kom je toch weer uit bij de usual suspects. Zoeken via Google levert je zoveel resultaten op dat je eigenlijk geen zin meer hebt om die allemaal te gaan bekijken. Zie ook het hierboven besproken voorbeeld dat een vacature van Start People al 4 keer door een crawler site wordt doorgezet.

Daarnaast wint social media aan terrein en kan je als je wilt helemaal dood gespamt worden, als je via Twitter al deze partijen gaat volgen of bepaalde key words gaat volgen.

Ook gaan steeds meer bedrijven over naar Linkedin en Facebook, via wie je dan gewenst en ongewenst ook weer alle vacatures naar je toe gepusht krijgt. Groot nadeel is dat de relevantie van al deze berichten vaak te wensen over laat.

Kortom, voor de kandidaat is de opkomst van al deze nieuwe initiatieven eerder een achteruitgang dan een vooruit gang. En het is dus wachten tot er een partij opstaat die vanuit de kandidaat geredeneerd een relevant aanbod biedt gebaseerd op alle informatie die er tegenwoordig beschikbaar is. Zo weet Linkedin welke personen het meeste kans hebben bij bepaalde bedrijven op basis de cv’s van deze mensen. Als je hier een analyse op vacatures zou maken en de competenties die gevraagd worden matcht met de competenties uit testen en cv’s dan zou je nog relevanter vacatures en/of bedrijven aan kandidaten kunnen koppelen.

In plaats van gij zult vinden, gij zult gevonden worden. Van een Internet van document sharing, naar user generated content naar een web dat draait om mensen en hun wensen.

Bedrijven
Als je als bedrijf een vacature in de spotlight wil gaan zetten ervaar je hetzelfde als een kandidaat, welk platform is voor mij het beste. Als je een externe vacaturebank gaat inzetten betekent dat voor een bedrijf een aantal dingen: ik heb echt snel iemand nodig of ik krijg geen goed aanbod via mijn eigen website en netwerk.

De vraag is waar vind ik die persoon met al die kwaliteiten, die ook nog eens dichtbij mijn bedrijf woont. Grote ondernemingen zijn daarbij instaat om hiervoor HR mensen vrij te spelen en zelf dit helemaal goed in te richten. Kijk maar naar Deloitte.

Echter, voor veel MKB bedrijven is dit niet realistisch. Het grote aanbod brengt voor hen keuze stress mee die ze niet willen hebben, daarnaast kunnen ze slecht inschatten wat de impact van het plaatsen van een vacature op een bepaald jobboard is. Kortom, zij willen liever geholpen worden met hun vraag.

Een goed voorbeeld is het initiatief van marketing Drenthe. Zij willen graag mensen verleiden om in Drenthe te komen wonen en werken. Ze hebben een gratis vacaturebank, maar weinig MKB-ers maken hier gebruik van. De reden hiervoor is, dat ze zelf geen effort willen steken in het plaatsen van de vacature omdat ze niet weten wat de uitkomst zal zijn. Wat als ik te veel sollicitanten krijg of wat als ik er te weinig krijg. Feit is wel dat we op Gus kunnen zien dat kandidaten die komen via het platform van marketing Drenthe serieuze kandidaten zijn die gerichte en langer zoeken naar een baan.

Maar hoe kom je als MKB-er hier nu achter welke jobboard wel functioneert en welke niet, tegen redelijke prijzen. Een aantal partijen speelt hierop in, zoals Banenmatch. Banenmatch neemt het zoek proces uithanden biedt voor een bepaald bedrag aan een x aantal profielen af te leveren.

Kortom als de stof van al dit geweld gedaald is, zullen bedrijven er uiteindelijk beter van worden omdat het kaf zich van het koren gaat scheiden en in de zoektocht naar business modellen de bedrijven geholpen zullen worden. Maar voorlopig zien ook bedrijven door de bomen het bos niet meer, net als bij de kandidaat.

Impact op de uitzendbranche

In eerste instantie profiteren de uitzendorganisaties van de opkomst van de gratis jobboards. Ze vormen een welkome aanvulling op hun eigen site en een prima alternatief voor de relatief dure, traditionele jobboards.

De gratis jobboards hebben ook profijt van de vele vacatures van de uitzendorganisaties: zij zorgen voor content en dus bezoekers. Zo kunnen ze werken aan de opbouw van een kandidatenbestand.

De mogelijkheid dat jobboards gaan betalen voor content, zoals gebruikelijk in vele andere branches, wordt steeds reëler. Zie ook het artikel van Michiel Rijnders op Hrlog.

Echter met de sterke groei van het aantal gratis jobboards worden de mogelijkheden om personeel te werven voor bedrijven en instellingen steeds groter. Het beperkte bereik van de eigen website en de hoge kosten van betaalde jobboards zet de deur open naar het gebruik van de gratis jobboards.

Met name voor het midden- en kleinbedrijf is een gratis jobboard een prima aanvulling op het bestaande pallet aan wervingsinstrumenten. Met de aanvullende dienstverlening van de jobboards zoals gerichte campagnes voor personeelswerving, vormt dit een extra bedreiging voor de uitzendbureaus.

Uit onderzoek van het UWV (Vacatures in Nederland 2010) blijkt dat in 2010 14% van de bedrijven uitzendbureaus gebruiken voor de werving van personeel. De gratis jobboards vormen hiermee een bedreiging voor de traditionele rol van uitzendbureaus als toevoerkanaal van nieuwe medewerkers, helemaal als dit gecombineerd wordt met een payroll constructie.

Indien de kandidatendatabases goed gevuld zijn, vormen ze op termijn een bedreiging, vooral in het MKB segment. Die bedrijven gaan jobboards straks betalen voor het aanleveren van een x aantal geschikte profielen.

Echter op korte termijn vormen de gratis jobboard een kans voor de uitzendbranche.

Uitzendbureaus zullen wel goed moeten nadenken over het huidige businessmodel en de toegevoegde waarde die men te bieden heeft aan haar klanten en kandidaten.

Dit gastblog is geschreven door Ton Sluiter, Manager Marketing Nederland bij USG People en Boris van Beek, voorheen manager E-business Nederland bij USG People en tegenwoordig operationeel directeur bij Pelosa