Aflevering één van de serie recruitment prevention, ofwel, hoe komt het dat er zoveel hardwerkende Nederlanders zijn die loon opstrijken en belasting betalen, maar geen flikker uitvoeren en dankzij ouderwetse regels bij reorganisaties kunnen blijven zitten waar ze zitten, omdat ze nu eenmaal bedreven zijn in counterreorganisatietactieken en blufpoker, omdat ze donders goed weten dat ze elders minder gaan verdienen, ofwel hoe de kleinburgelijke maatschappelijke profiteurs het verpesten voor de rest en voor zichzelf.
Gisteren nog, waren opleiders, branchevertegenwoordigers, programmadirecteuren, vakbondsmensen, wetenschappers, employabilityexperts en een gerenommeerde e-arbeidsmarktspecialist het met elkaar eens. Sociale plannen moeten bij wet verboden worden.
Je kunt namelijk verzinnen wat je wilt. Je kunt mensen met de beste bedoelingen naar nieuw werk proberen te helpen. Je kunt ze herscholen, empoweren, preventief mobiliseren, Bas Westland op ze afsturen, een dijk van een personal brand aansmeren, noem het maar op. Het is altijd zinloos als er een sociaal plan bestaat. Elke werknemer zal altijd kiezen voor het zakje geld en nooit voor het vergroten van zijn kans op een baan, hoe groot de kans op werkloosheid ook is. Niet alleen ouderen, ook jongeren. Het zakje geld is een perverse prikkel en met recht recruitment prevention. Liever de rest van je leven werkloos, dan dief zijn van eigen portemonnee.
Vakbonden en ondernemingsraden hebben zich ontpopt als een vijfde colonne. Waar de maatschappij gedwongen wordt te flexibiliseren, veranderbaarder te worden, verhinderen deze partijen nog steeds dat doorontwikkeling, arbeidsmarktfähigkeit, recruitability, hoe je het ook maar wilt noemen, onderdeel wordt van prestatieafspraken. Uit angst voor willekeur van de manager. Uit angst voor verlies van individuele rechten. Blind voor het belang van het collectief. Mensen kiezen altijd voor het zakje geld, maar krijgen dat pas als ze lang genoeg de kont tegen de krib hebben gegooid. Tegen die tijd hebben ze de aansluiting met de arbeidsmarkt verloren, zijn ze unrecruitable geworden. Dus, voor de recruitment prevention award 2012 nomineer ik hierbij het sociaal plan.
Bas Westland
says:Tsja, als je genoemd wordt, moet je reageren.
In de eerste 10 jaar van mijn loopbaan was ik HR Manager. Heb ik een collectief ontslag gedaan, een fabriek gesloten en een sociaal plan afgesloten. Alle energie ging in ene mooie herplaatsingsregelingen en omscholingsbudgetten en …… niemand maakte er gebruik van. Zelfs de ongeschoolde fabrieksarbeider ging voor het geld en ging zelf… met de nodige financiële speelruimte… op zoek naar een baan in zijn directe omgeving.
Twee goede ambitieuze en hoog opgeleide vrienden van me, kregen in overheidsdienst een riante periode om te solliciteren. Wat denk je, beide initiatiefrijke types vonden pas aan het eind van die periode een nieuwe baan.
Trek je eigen conclusie.
Wat is het issue? De maatschappelijke schade van een ontslag met einde arbeidsleven is veel groter dan de afkoopregeling die de werkgever doorgaans betaalt. Maar als je de werkgever alleen verantwoordelijk maakt, komt de werknemer niet in beweging.
De meesten van jullie weten van mijn faillissement en doorstart in 2009. Het feit dat er geen enkel financieel vangnet was, zorgde voor een enorm gevoel van urgentie en creativiteit bij mezelf.
Groot issue blijft, dat oudere werknemers duur zijn om aan te nemen (pensioen, salaris en ontslag). Dat middelste zouden ze moeten compenseren door ervaring, de eerste en derde moet door wetgeving worden genivelleerd (oeh) waardoor de werkgever puur naar de kwaliteit gaat kijken.
Uiteindelijk is het transitiebudget uit het eerste regeer akkoord een veel beter idee dan een afkoopsom. Alleen geld betalen aan degene die het nodig heeft een stap te maken en stoppen met de “wraakuitkering”, die een afkoopsom feitelijk is voor iemand die makkelijk een baan kan vinden.
En ja, ik vul graag een deel van die transactiebudgetten in met workshops voor werkzoekenden en met ontslag bedreigden. Vandaag nog met veel plezier gedaan!
Chris Stapper
says:Nu ben ik niet helemaal up-to-date, maar ik dacht dat er plannen lagen om dit soort vergoedingen om te zetten naar ‘arbeidsmarktmobilisatie budgetten’ of zoiets. Je krijgt dus een zak geld om een opleiding te doen en niet meer om eventuele maanden werkloosheid te overbruggen. Maar afgaande op bovenstaande lijkt dat er niet door te komen. Het lijkt me evengoed een prima idee, desnoods in de vorm van een stage (onbetaald werken in je droomfunctie om te laten zien dat je het kan, om contact met de arbeidsmarkt te houden, etc.).
Anderszijds kunnen we misschien ook een wet aannemen dat je alleen je geld krijgt als je ook een training bij Bas Westland volgt?
Martijn Otker
says:Eens! De zak met geld is voor organisatie gewoon een afkoopsom om van het gezeik af te zijn en de medewerker gaat hier maar wat graag in mee. Binnen de financiële dienstverlening gebeurd dit massaal. Onder het mom van sabbatical als laatste werkgever, solliciteert men na een paar jaar weer eens.
Er moeten betere alternatieven zijn maar wat?
Marloes van Mensvoort
says:Goed item!
Natuurlijk is het potje geld mn een stimulans voor bedrijven om actief hulp te bieden bij een passende nieuwe baan. Én is dit tegelijkertijd een rem voor de werknemer om op te stappen.
Wellicht kan de bonus aangepast worden aan: Hoe eerder je gaat, hoe meer je meekrijgt. Om zo het gezamelijke belang van een goede switch te bezegelen.
Het bestaansrecht van vakbonden is in mijn beleving in deze tijd voor de meeste bedrijven achterhaald. Het is ook in het belang van de werkgever om goed voor zijn (haar) mensen te zorgen. Zeker nu werknemers veel minder loyaal zijn dan vroeger, is het in het belang van de werkgever om o.a. loyaliteit te creëren. Natuurlijk mag hij ook gerust regels stellen. Scholing enkel wanneer werknemer nog een aantal jaar blijft of anders een terugbetaalregeling etc.
Echter de kern van een vakbond is uitgaan van een dualistisch systeem. Twee (of meer) partijen tegenover elkaar, die elkaar bekritiserend proberen nog engsins het gelijk aan hun kant te krijgen en invloed te hebben op het beleid, vaak elkaar het licht in de ogen niet gunnend.
Echter is in deze stelling bij voorbaat een energieslurpend proces. De ander wil nooit precies wat jij wilt (als je alleen aan jezelf denkt) dus, de ander laten wankelen en zorgen dat deze meer naar jou luisterd, manipuleren, strategiën uitzetten om de ander af te zwakken, stimuleert natuurlijk nooit groei.
Laat een bedrijf nu een samenspel zijn van leiding en werknemers en allerlei belaghebbenden welke állemaal belang hebben bij een goed lopende, groeienden organisatie met een goede werksfeer (waar het leuk werken is). De gezamelijke belangen benoemen en daárdoor tot creatieve win-win situaties komen is volgens mij meer van deze tijd. Echter lopen dit soort structuren (net als in de overheid) nog jaren achter… mij betreft.
Martijn Hofman
says:Niet zo hè. Niet alle ondernemingsraden werken tegen. Sterker nog vaak ook zijn ze juist de motor in vernieuwing en flexibilisering. Beetje zwart wit geschreven. Kijk eens naar positieve dingen, mopperen kan altijd nog.