Er zijn nog altijd slangenolieverkopers die de illusie van toekomstige schaarste als gevolg van demografische ontwikkelingen proberen te verkopen aan werkgevers om zo de relevantie (en het tarief) van hun dienstverlening te verantwoorden. Werkgevers die hier intrappen verdienen overigens niet beter. Want onze beroepsbevolking krimpt niet. Integendeel, in de komende tien jaar zal onze beroepsbevolking blijven groeien.
Daarnaast is er het mantra van een selectieve schaarste waarbij vooral de krapte binnen technische beroepsgroepen veel aandacht krijgt. Dit mantra is veel sterker omdat de schaarste daadwerkelijk wordt ervaren door werkgevers, op dit moment.
Maar is deze selectieve schaarste blijvend? Mijn favoriete koffiedikkijker, Kevin Wheeler, begs to differ.
Wheeler beschrijft een toekomstige stituatie voor een diensteneconomie (zoals de onze) waarbij een deel van die technische beroepen niet langer noodzakelijk zijn, of althans niet in de huidige omvang:
What has been happening is a transformation of the workplace. We are shifting from a world where the glory was in hardware – making, building, and inventing machines and tools – to one of design and software.
The manufacturing portion of work is done more and more by automated tools and software or by robots. It does require engineers and technicians to build these, but far fewer than in the old economy. And, they are aided by all kinds of automation.
Met andere woorden, Wheeler beschrijft een situatie die vergelijkbaar is met de huidige banenimploside binnen het financieel-administratieve werkveld.
Om zijn perspectief te ondersteunen geeft Wheeler de volgende argumentatie:
For example, architects can work essentially alone these days. Yet, Frank Lloyd Wright had scores of draftsmen drawing plans and clerks and technicians reproducing blueprints as well as apprentices. Today a CAD machine, coupled to building code information and material specifications, does it all. Similar reductions have occurred in almost every field from civil engineering to the semiconductor industry. Automation has supplemented engineers, reducing the need for them and driving efficiency. Automation is entering the hospital, the surgery, and even the school with the advent of MOOCs that allow education to be distributed from one professor to thousands.
Waarbij ik me afvraag of onze zorgsector wel zoveel banen gaat genereren als gedacht, maar dit terzijde.
Volgens Wheeler zullen in de nabije toekomst het niet de technische vaardigheden zijn die de werkzoeker aan een baan helpen:
The new economy growing around us needs and uses a very different type of worker. The new generation of worker has a broader base of skills and knowledge than any previous generation. […] They will have learned most of it by themselves through the Internet, from television, from travel and social media. They are experimenting, being entrepreneurial, and exploring more than most other generations.
Hij heeft overigens ook nog enig verontrustend nieuws voor het grootbedrijf:
Corporations are not their natural home nor is corporate life their natural lifestyle. They are more likely to pursue self-employment or work for a small firm where the atmosphere is collaborative and there is open communication. A few larger firms such as Google and Zappos are willing to hire people with no degrees, but with passion, interest, and life experience. They invest in mentor-based training. They put them into situations where they are forced to learn rapidly. They have large portions of the workforce who have chosen to work as temporary staff or on a contract.
Waarmee de zoveelste nagel in de doodskist die corporate heet, wordt geslagen. Het is tijd voor entrepreneurs in plaats van beancounters. Hallelujah!
Wheeler eindigt zijn artikel met een vraag: Talent Shortage or not? Die hij maar meteen van een antwoord voorziet:
Absolutely not! We have an abundance of talent – wonderful, creative and entrepreneurial folks who are already using their skills to create a new world.
We need to stop thinking about yesterday’s work world and imagine tomorrow’s. We will not need thousands and thousands of engineers, scientists, and technicians.
Met als logisch gevolg zijn advies om te stoppen met het pushen van jongeren richting beta studes:
Encouraging thousands of young people to pursue a STEM {MD: Science, Technology, Engineering, Mathematics} degree when their hearts are leading them elsewhere is a tragedy.
Behalve als je zelf echt iets met software wil doen. Dan is het nog altijd verdomde handig om je daarin te bekwamen. Hoewel dat lang niet altijd via de traditionele weg hoeft. Het Internet is een bron van oneindige kennis en contacten.
In het najaar komt Wheeler weer naar Nederland. Ik voel een bijzonder interessante discussie opkomen…
Julian Oostveen
says:Dit verhaal werd 15 jaar geleden ook verteld. Ondertussen is de krapte van technici alleen maar toegenomen. Er is inderdaad een trend gaande waarbij productie steeds meer wordt geautomatiseerd. Dit gaat vooral ten koste van de productiemedewerkers en operators, zoals Philips deels zijn productie heeft terug gehaald naar Nederland: veel minder productiemedewerkers. Daarentegen moeten de Operators die daar nu werkzaam zijn MBO nivo 4 geschoold zijn. De technici moeten allround storingen kunnen verhelpen. Die zijn nu al erg schaars, kan ik je uit ervaring vertellen. Laat staan als er steeds meer geautomatiseerd wordt.
Engineers zijn nodig om ze de robots te bouwen, maar nog veel meer technici/engineers zijn structureel nodig om deze periodiek te onderhouden. De automatisering is nodig, maar tegelijkertijd zijn de technici ook nodig. Dit kan je binnen de techniek breed trekken. Ik geloof er niks van dat een beta-studie uiteindelijk minder nodig zal zijn, want techniek is overal!
Annemarie Stel
says:Beetje kort door de bocht van meneer Wheeler. Wat hij “a transformation of the workplace” noemt, is vooral een transformatie van bepaalde workplaces. Ik moet er niet aan denken dat de vuilnisman die mij keurig van mijn afval verlost, plotseling één van die “wonderful, creative and entrepreneurial folks” wordt. Mijn kapper mag dat wel, maar die behoort weer tot een groep die het liefst een vaste baan heeft, en daardoor weinig “likely to pursue self-employment”. De focus van ’transformatie’ op de relatief kleine categorie hoger opgeleiden doet veel groepen op de arbeidsmarkt tekort.
Hallo meneer Wheeler: de wereld is groter dan u denkt.
Jan
says:Kevin Wheeler: “If there were real talent shortage we would have seen much different corporate behavior than we actually do see. If firms genuinely could not find the people they needed, they would have either raised wages to the point that the jobs became highly attractive or they would have invested significantly in training. Neither has happened”
uhum.. er bestaat ook nog zoeits als geen budget vanwege krappe economische situatie….
Chris Stapper
says:Duidelijke en in mijn ogen sterke visie, doet me ook denken aan die TED talk over robots en werk. Robots gaan ons veel werk uit handen nemen en dat zorgt voor enorme welvaart. Tegelijk kan het sommige mensen veel moeite kosten om interessant te blijven voor de arbeidsmarkt.
Ondertussen doet het me vooral deugd dat ik met mijn master filosofie niet meteen afgeschreven ben.
Arno Bouwens
says:Hm, volgens mij heeft Nederland een redelijke achterstand op andere landen als het gaat om gekwalificeerde beta studenten. Benieuwd hoe Wheeler zn visie projecteert op de Nederlandse situatie.
En ‘when their hearts are leading them elsewhere’ is een mooie kreet voor een Hollywood film maar in de praktijk is enig opportunisme de studiekiezer niet vreemd. Imago van een opleiding en de beoogde beroepsgroep spelen een grote rol. Als hier aan gesleuteld kan worden, worden harten opnieuw verleid.