Na het meer dan positieve resultaat van het vacaturevolume over september 2014 is het misschien zinvol om even stil te staan bij de misère index voor de arbeidsmarkt. Of beter gezegd, mijn hoogst persoonlijke misère index, waarbij ik gebruik maak van de volgende cijferreeksen:
Uitzendindex (ABU)
Het aantal vacatures (Jobfeed)
De werkloosheid (CBS)
Het aantal faillissementen (Faillissementen.com)
Voor elk van deze maandreeksen is de periode van januari 2008 tot heden genomen en een voortschrijdend maandgemiddelde (gebaseerd op het gemiddelde van 12 achtereenvolgende maanden) berekend. Het resultaat is vervolgens omgezet in een procentuele verandering over de looptijd waarbij 2008 als vertrekpunt (0%) is genomen. Hierbij is de getoonde ontwikkeling van werkloosheid en aantal faillissementen natuurlijk invers:
Arbeidsmarkt: procentuele verandering cijferreeksen, (2008 = 0%), januari 2008 – augustus 2014
Een interessante serie trendlijnen, al zeg ik het zelf.
Alle trendlijnen krullen naar boven, dus de arbeidsmarkt zit onmiskenbaar in de lift. Wat meteen duidelijk wordt uit deze grafiek is dat het werkloosheidscijfer een trailing indicator is. Waar ondertussen alle andere trendlijnen al een verbetering laten zien in de tweede helft van 2013 duurt het tot eind 2013 tot de trendlijn voor de werkloosheid uitbodemt. En waar bij de andere trendlijnen het herstel al duidelijk zichtbaar is, begint de werkloosheid nu pas heel voorzichtig een hockeystick-effect te laten zien. Het betekent ook dat bij een verslechtering van de arbeidsmarkt de trendlijn van de werkloosheid naar alle waarschijnlijkheid als laatste zal reageren. De eerste die gaan reageren in een dergelijke situatie zijn de uitzendindex en het volume aan vacatures. De trendlijn voor faillissementen lijkt hier zo’n beetje tussenin te bungelen, en dat is natuurlijk ook niet zo vreemd. Als er nog vet op de botten zit wanneer zich een crisis aandient dan is er nog enige tijd nodig voordat de pijn echt gevoeld gaat worden.
Door al deze reeksen samen te voegen krijg je één indicator van de stand van de arbeidsmarkt. En dat ziet er zo uit:
Misère index, ontwikkeling arbeidsmarkt (2008 = 0%), 12-maands voortschrijdend gemiddelde, januari 2008 – augustus 2014
Tja, wat zal ik hiervan zeggen? Optimisten zullen uitsluitend focussen op die fraaie reductie van de lengte van de bloedrode kolommen. En dat is natuurlijk hun goed recht. Maar als ik even in ogenschouw neem hoeveel de arbeidsmarkt heeft geleden sinds 2008 dan vraag ik me af hoeveel herstel we nog gaan zien voordat we in de volgende crisis belanden. En in zo’n geval is er in ieder geval geen enkele reserve meer; het vet is allang van de botten verdwenen. Waarmee een volgende crisis in potentie een grotere en snellere impact zal hebben op de arbeidsmarkt dn alle voorgaande crises in de afgelopen jaren. Het enige waar we op moeten hopen is dat de (onvermijdelijke) nieuwe crisis er eentje is van een klein formaat. Want als er een forse crisis op ons af zou komen zijn de gevolgen naar mijn idee niet te overzien.