Met de publicatie van de kwartaalresultaten van het CBS over het vacaturevolume is het tijd voor een update van mijn hoogst persoonlijke misère index; een indicatie van de gezondheid van de Nederlandse consument en de Nederlandse werknemer op basis van een behoorlijk aantal cijferreeksen.
De gezondheid van de Nederlands consument is gebaseerd op het aantal verkochte nieuwe auto’s (ACEA), het aantal verkochte woningen (Kadaster), de prijsontwikkeling van bestaande koopwoningen (Kadaster), de index voor retail non-food (CBS). De gezondheid van de Nederlandse werknemers is gebaseerd op een vijftal cijferreeksen (uitzendindex (ABU), het aantal vacatures (CBS +Jobfeed), de werkloosheid (CBS) en het aantal faillissementen (Faillissementen.com)). Voor elk van deze maandreeksen is de periode van januari 2008 tot heden genomen en een voortschrijdend maandgemiddelde (gebaseerd op het gemiddelde van 12 achtereenvolgende maanden) berekend. En als je vervolgens al die reeksen samenvoegt tot één grafiek is dit het beeld:
Misère index, (2008 = 0%), januari 2008 – juni 2017
Jawel, na ruim 8 jaar misère is er eindelijk een groene loot te ontdekken. We zijn de financiële crisis eindelijk te boven! En daarmee is de naam van de misère index eigenlijk niet langer toepasselijk te noemen. Maar omdat nog vijf van de negen onderliggende reeksen een resultaat laten zien dat onder het niveau van 2008 ligt, hou ik me toch nog maar even het recht voor om de index als misère index door het leven te laten gaan. En het geeft me tenminste nog wat tijd om een nieuwe naam voor deze index te verzinnen
Aangezien de misère index uit maar liefst negen cijferreeksen is samengesteld is het goed om ook even stil te staan bij de onderliggende cijfertjes.
Consumentenmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse consument ziet er als volgt uit:
Consumentenmarkt: procentuele verandering , 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde, (2008 = 0%), januari 2008 – juni 2017
Makelaars zijn al geruime tijd de goudhaantjes in de consumentenmarkt en dit beeld bevestigd dat nog maar eens. En hoewel de huizenprijzen zich alweer fors hebben hersteld ten opzichte van het dieptepunt in de periode 2013 – 2014 is er nog altijd een behoorlijke weg te gaan. En daarmee zijn verkopende huizenbezitters nog altijd een stuk slechter af dan makelaars…
De trendlijn voor retail non-food is weliswaar positief maar nog altijd mijlenver verwijderd van het niveau van 2008. De consument koopt weliswaar weer meer dan een paar jaar geleden, maar met de gelijktijdige kaalslag van de Nederlandse winkelstraten is het nog veel te vroeg om hier al te positief over te oordelen. Al die winkelformules die het loodje moeten leggen zijn hiervan de stille getuigen. En gaat Bol.com hier straks net zo hard tekeer als Amazon in de VS? Waar de ene na de andere winkelformule dalende omzetten laat zien terwijl de omzetten van Amazon door het plafond schieten.
De trendlijn van het aantal verkochte auto’s laat een bizar patroon zien; grotendeels veroorzaakt door opeenvolgende overheidsmaatregelen. De ontwikkelingen van de laatste tijd zijn hopelijk ontdaan van de invloed van de overheid en laten een duidelijk stijgende lijn zien. Toch blijft deze trendlijn nog altijd ver achter bij het niveau van 2008.
De enige aanjager van de consumentenmarkt is dus het aantal verkochte woningen. De index voor de consumentenmarkt blijft daardoor nog altijd nog onder nul steken, met –2,5%
Arbeidsmarkt
De ontwikkeling van de cijferreeksen van de Nederlandse arbeidsmarkt zien er als volgt uit:
Arbeidsmarkt: procentuele verandering, 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde (2008 = 0%), januari 2008 – juni 2017
Nog even ter herinnering, bij de misère index van september 2015 heb ik het vacaturevolume volgens Jobfeed weer mee laten wegen in de trendlijn van het Aantal vacatures. Deze trendlijn is nu dus gebaseerd op zowel de CBS als de Jobfeed cijfers. Voor meer achtergrondinformatie, zie Misère index arbeidsmarkt april 2015, correctie. Door beide cijferreeksen voor 50% mee te wegen in de trendlijn komt hopelijk een zo realistisch mogelijk beeld van de werkelijke vacaturevolumes tot stand.
Ten opzichte van de consumentenmarkt doen de trendlijnen van de arbeidsmarkt het een stuk beter. De index voor de consumentenmarkt is dan ook positief: 4,4%
Het trendlijn voor het aantal vacatures blijft verbazen en stijft explosief door, alsof er geen zwaartekracht bestaat. Het volume aan online vacatures staart ondertussen bijna 30% dan voor de financiële crisis, een absoluut record. En het einde aan de groei van vacatures lijkt nog altijd niet in zicht.
Ook de trendlijn van het aantal faillissementen is ruim boven het niveau van vóór de financiële crisis. Bedrijvend Nederland laat bijzonder lage aantallen faillissementen zien en dat is natuurlijk een goede zaak.
De trendlijn van de uitzendindex maakt het spannend met een score van –0,5% op dit moment. Een tijd geleden leek het nog slechts een kwestie van tijd tot de uitzendindex door de nullijn zou schieten, maar in de laatste maanden vlakt de groei van de trendlijn af en is het maar de vraag of er binnenkort zwarte cijfers geschreven kunnen worden.
De grote achterblijver in de arbeidsmarkt is de trendlijn voor de werkloosheid. Hier zitten we nog op meer dan –21% van het niveau van 2008. Hoe dit valt te verklaren met het extreem hoge vacaturevolume blijft voor mij nog altijd een raadsel.