We zijn in de maand waarin de lente volop moet ontluiken, al was het alleen maar omdat april wat dat betreft ernstig teleurstellend is geweest. Maar dar staat tegenover dat april 2023 een whopper het online vacaturevolume heeft voortgebracht. Met ruim 321.000 nieuwe online vacatures verslaat april het oude record van april (2022) met een nauwelijks indrukwekkende marge van 5.000 online vacatures. En dus is het voor het eerst sinds januari 2023 weer een record te vieren. In 2022 waren we gewend geraakt aan maandelijkse records, maar dit jaar is wat magerder aangevangen. Wie weet brengt april 2023 hier verandering in.

Maar laten we wat dieper in de cijfertjes duiken. Leest u mee?

Vacaturevolume in april
Dit is de ontwikkeling van het vacaturevolume in de maand april sinds 2008:

Aantal nieuwe online vacatures in de maand april, 2008 – 2023. Bron: Jobfeed

Het verschil met april 2022 laat zien dat er nog altijd records kunnen worden gevestigd, ook al is dat met minimaal verschil. April 2023 is een recordmaand met de hakken over de sloot. En dat is best aangenaam om te constateren. En tegelijkertijd licht verwarrend, met onze nationale trots Randstad die voor het eerst in tijden een minder (eerste) kwartaal meldt en de VS die bij herhaling en steeds luider verkondigd dat we op een recessie afstevenen. Vacatures trekken zich van dit soort negatieve signalen blijkbaar niets aan en stevenen naar nieuwe hoogtes..

Vacature aantallen in 2022 en 2023
Voor de volledigheid ook nog onderstaande grafiek:

Aantal nieuwe online vacatures per maand, 2022 en 2023 Bron: Jobfeed

Ziedaar, de lichte voorsprong van april 2023 op april 2022. Nou maar hopen dat in de komende weken eventuele bijstellingen in het aantal online vacatures alsnog tot een daling zou leiden, want met een voorsprong van 5.000 vacatures kan je niet veel tegenslag opvangen. Belangrijker is om te constateren dat 2022 en 2023 tot dusverre sterk op elkaar lijken. Maar de maand mei komt er aan en dat was in 2022 toch wel een klapper van een maand met online vacaturevolume van boven de 400.000. Een behoorlijk hoge horde voor mei 2023 om te nemen. Het enige wat we kunnen doen is wachten.

Vacaturevolume in de afgelopen 14 jaar
Om het vacaturevolume van maart in een nog breder perspectief te plaatsen is het goed om ook de langere termijn in ogenschouw te nemen. In onderstaande grafiek is zowel het maandvolume als het 12-maands gemiddelde van het maandvolume over de afgelopen jaren weergegeven:

Maandtotalen en gemiddeld (12-maands) online vacaturevolume (minus, bijbanen, stages en vrijwilligerswerk), 2008 – heden.

Er is een minimale groei in het 12-maands gemiddelde met de cijfers van april, maar de stelling dat we piek online vacaturevolume hebben gehaald, lijkt wel stand te houden. E na een piek volgt… ik heb geen idee, want ik kan niet voorspellen. Maar de ervaring leert dat na een piek meestal een dal volgt. Zoals het coronadal, duidelijk zichtbaar in de grafiek hierboven. Dat was een kortdurend en ondiep dal, en vooral een schrikreactie van werkgevers. Maar nu staat de trendlijn een stuk hoger, en er zijn best veel zorgpunten voor werkgevers. Ons arbeidsaanbod is niet toereikend voor de vraag, in aantallen en in kennis & vaardigheden. Buitenlandse instroom krijgt de handen niet op elkaar als gevolg van tekorten op woningmarkt en in voorzieningen (waar het ontoereikende arbeidsaanbod natuurlijk ook een partijtje meeblaast), en dan gaat er nog bezuinigd worden ook al mogen we dat niet zo noemen.

Trendlijnen Arbeidsmarkt
Dan nog even de indexreeksen voor de arbeidsmarkt, zoals ik die regelmatig laat zien in de reeks jubel-/misère-index, met in dit verband speciale aandacht voor de reeks van het Aantal vacatures:

Arbeidsmarkt: procentuele verandering, 12-maands voortschrijdend maandgemiddelde (2008 = 0%), januari 2008 – februari/maart 2023

Tja, ondanks de sanering is het vacaturevolume nog altijd een buitensporig hoog. De trendlijn van het Aantal vacatures lijkt ondertussen wel een plateau te hebben bereikt. Maar nog altijd is er geen enkele verbinding met de trendlijnen voor Werkloosheid, Uitzendindex, en in het volume aan Faillissementen, terwijl deze drie trendlijnen min of meer gezamenlijk optrekken. De trendlijn voor het aantal vacatures is dus nog altijd volledig losgejubeld van andere trendlijnen binnen de arbeidsmarkt. Er zit dus naar alle waarschijnlijkheid nog behoorlijk wat lucht in de trendlijn voor het aantal vacatures.

De combinatie van deze vier trendlijnen vormt een deel van de jubel-/misere-index en misschien is het wel aardig om de trendlijnen van de Arbeidsmarkt los te presenteren van de jubel-/misere index in haar totaliteit. En dat is in de grafiek hieronder te zien, in twee varianten:

• een index met de vier indices, dus ook het vacaturevolume (in het blauw)
• een index zonder het vacaturevolume, in rood

Misere/Jubel index – Arbeidsmarkt, januari 2008 – maart 2022, 2 varianten, 1 met (blauwe kolommen) en 1 zonder (rode kolommen) het vacaturevolume

Wat (mij) opvalt aan bovenstaande grafiek is dat het vacaturevolume nog altijd meer afstand neemt van de andere indices en dit is een trend die zich al meerdere jaren aftekent en eigenlijk alleen tijdens de kortdurende coronadepressie werd losgelaten. In de afgelopen maanden wordt het verschil tussen beide trendlijnen niet groter, beide trendlijnen buigen vrijwel synchroon af naar beneden.

Dit is een positief signaal, maar de trendlijn voor het vacaturevolume staat nog altijd veel hoger dan drie andere trendlijnen en dat is voldoende reden tot zorg ten aanzien van de betrouwbaarheid van deze trendlijn. Om die reden hecht ik meer gewicht aan de misere-/jubelindex zonder het vacaturevolume..

Hoe dan ook, tot volgende maand.