Werkzoekers aan werk helpen is niet het primaire doel van een vacaturesite. Er moet geld verdiend worden. Werk.nl zou hierop een uitzondering moeten zijn. Werk.nl is van ons allemaal. Twaalf en een half jaar geleden schreef ik hier over. Rekening houdend met gebruikelijke doorlooptijd bij UWV heb ik een reminder in mijn agenda gezet om te kijken of het werk.nl na ruim tien jaar gelukt is om de kant van de werkzoeker te kiezen, in plaats van de kant van clubs die leven van het strooien van zand in de raderen van de vacaturemarkt. Spoiler alert: werk.nl sloopt nog steeds de arbeidsmarkt, waarbij vooral werkzoekers het moeten ontgelden.

Hoe zit het precies

Een markt is een instrument om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. De arbeidsmarkt doet dat voor werk. In een ideale wereld schept de overheid voorwaarden die marktpartijen in staat stellen om efficiënt tot prijsvorming te komen. De arbeidsmarkt is, zacht gezegd, geen voorbeeld van een efficiënte markt.

Als je denkt dat dit komt doordat de overheid zich níet met de arbeidsmarkt bemoeit dan heb je het mis. Werk.nl is namelijk actief op de arbeidsmarkt, niet door deze beter te laten werken, maar door werkzoekers van de wal in de sloot te laten belanden. We betalen honderden miljoenen euro’s om argeloze werkzoekers zichzelf in de voet te laten schieten. Honderden miljoenen.

Kijk zelf maar. Zoek op tester in Amsterdam en bekijk het eerste resultaat. Een ‘vacature’ bij CIMSOLUTIONS.

De ‘vacature’ is eenvoudig te vinden op de website van CIMSOLUTIONS.

Ik schrijf ‘vacature’ tussen haakjes, omdat het hier waarschijnlijk niet om een vacature gaat, maar om een sleepnet van een intermediair. CIMSOLUTIONS is een bedrijf dat mensen verhuurt aan andere bedrijven. Er staat in ieder niet bij wanneer de sollicitant zou moeten beginnen en bij welke klant.

Goed. Laten we niet flauw doen en CIMSOLUTIONS het voordeel van de twijfel geven. Laten we ervan uitgaan dat test engineer worden bij CIMSOLUTIONS mijn ideale baan is. Dan kunnen we ons namelijk afvragen hoe blij ik moet zijn dat ik werk.nl als instrument gekozen heb om bij deze baan uit te komen.

We moeten daarbij wel rekening houden met de belangrijkste eis van CIMSOLUTIONS: acquisitie wordt niet op prijs gesteld! Het mag dus niet zo zijn dat werk.nl mij via een intermediair bij CIMSOLUTIONS aanmeldt.

Laten we kijken hoe werk.nl mij verder helpt naar mijn droombaan bij CIMSOLUTIONS.

Werk.nl: To be or not to be

Werk.nl is een vreemde eend in de bijt, je kunt werk.nl niet zomaar vergelijken met concurrenten. We beperken ons daarom tot de vraag of een werkzoeker beter af is als hij werk.nl wel gebruikt of dat hij beter af is als hij werk.nl niet gebruikt.

Want, als we honderden miljoenen euro’s door het toilet spoelen zonder dat de arbeidsmarkt er beter van wordt dan is dat jammer. Maar als deze astronomische bedragen scháde veroorzaken, dan moeten we overwegen of we dit geld niet beter aan iets anders kunnen besteden, zoals armoedebestrijding, zorg voor ouderen of belastingverlaging.

Genoeg getreuzeld. Ik klik op de link.

Werk.nl toont de vacature van CIMSOLUTIONS, maar heeft alle informatie waar een werkzoeker wat aan heeft weggehaald. CIMSOLUTIONS toont op de eigen website tenminste nog een telefoonnummer, een e-mailadres en een knop ‘solliciteren’ (zonder het woord ‘direct’).

Op werk.nl staan alleen contactgegevens van Joof, een site waar je als werkzoeker absoluut niet terecht wilt komen. Er staat ook een knop met de tekst ‘Solliciteren’. Laten we onze tijd eens investeren in een klik op deze knop.

Er verschijnt extra tekst in beeld.

Er staat dat ik tot 2 januari kan reageren. Dit is 24 karaats desinformatie.

Maar er staat ook informatie die wel klopt. Werk.nl toont het nummer van de vacature. Ik leer dit nummer snel uit mijn hoofd (drieënvijftig miljoen honderdnegenenveertigduizend driehonderdzevenentachtig) zodat ik niet met mijn mond vol tanden kom te staan als CIMSOLUTIONS vraagt op welke vacature ik reageer.

En ik mag van werk.nl zelf kiezen hoe ik op deze vacature wil reageren. Ik houd ervan om dingen zelf te bepalen. Maar voordat ik kies hoe ik wil reageren is het tijd voor een tussenstand. En die valt behoorlijk positief uit voor werk.nl.

Minpunten:

• werk.nl heeft de inhoudelijke informatie uit de vacature vervangen door een willekeurige einddatum en werk.nl heeft de contactinformatie van CIMSOLUTIONS vervangen door contactinformatie van Joof

Pluspunten:

• werk.nl toont het nummer van de vacature, zodat er onmogelijk verwarring kan ontstaan als ik contact opneem met CIMSOLUTIONS
• werk.nl geeft mij de mogelijkheid om te kiezen hoe ik wil reageren op deze vacature

Vol verwachting klopt mijn hart als ik nog een klik investeer. Deze keer op de dropdown met de tekst ‘– Maak uw keuze –‘.

Kijk. Dat is nog eens een makkelijke keuze. Ik kies voor ‘Online sollicitatieformulier’. Ik dacht eigenlijk dat ik al op een online sollicitatieformulier zat, maar kennelijk had ik dat mis. Zo leer ik ook nog eens iets!

Ondanks de sneeuw buiten, krijg ik een warm gevoel. Het is heus jammer dat werk.nl informatie vervangt door desinformatie. Maar de cijfers liegen niet. Eén minpunt. Twee pluspunten. Ik begin langzaam te geloven dat werk.nl verantwoordelijkheid neemt voor het lot van werkzoekers.

Helaas wordt dit geloof wreed verstoord zodra ik lees wat werk.nl zegt als ik kies voor ‘online sollicitatieformulier.

Ik vergeet voor het gemak even dat ik alwéér een klik heb geïnvesteerd. Ik vergeet voor het gemak even dat mijn tijd belangrijk is. Ik ga er even aan voorbij dat werk.nl mij naar een externe website wil sturen zonder dat ik kan zien welke website dat is. Want mijn aandacht wordt getrokken door deze zin:

Let op: UWV is niet betrokken bij uw reactie op een vacature. De werkgever en u zijn zelf verantwoordelijk voor het verdere verloop van uw sollicitatie.

Hoezo is UWV niet betrokken bij mijn reactie? UWV laat mij deze vacature zien. UWV toont mij de knop ‘Solliciteren’. Natuurlijk is UWV wel betrokken bij mijn reactie. Van deze opmerking krijg ik het al iets minder warm.

En hoezo ben ik verantwoordelijk? Waar ben ik verantwoordelijk voor? En de werkgever, waar is die verantwoordelijk voor? Werk.nl stuurt mij naar Joof, niet naar de werkgever. Hoe kan een werkgever verantwoordelijk zijn als deze niet op de hoogte is van mijn bestaan?

Ik kan me niet voorstellen dat de juridische afdeling van UWV deze disclaimer heeft goedgekeurd. Maar wie dan wel? Wat is dit voor black operation? Gaat UWV, als alles misloopt, tegen de werkgever zeggen dat ze mij niet kennen, mij niet op het pad van de werkgever hebben gezet en mij niet allerlei overbodige clicks heeft laten uitvoeren? Hier is iets niet in de haak. Het begint me koud om het hart te slaan. Maar de knop ‘Naar online sollicitatieformulier (externe website)’ lonkt.

Even bedenk ik me nog dat sollicitatieformulieren op externe websites per definitie online zijn, maar ik ben hier niet om spijkers op laag water te zoeken. Ik ben er om uit te zoeken of zoeken met werk.nl net zo goed werkt als zoeken zonder werk.nl. Dus ik investeer weer een klik.

Werk.nl stuurt me door naar Joof.nl. Werk.nl heeft, praktisch gezien, Joof.nl uitgekozen als ‘partner’ om alle gegevens waar je wat mee kan uit de vacature te slopen. In ruil daarvoor pakt Joof.nl nu een paar seconden van mijn tijd en een paar centen van god weet wie.

Maar uiteindelijk stuurt Joof me dan toch door naar CIMSOLUTIONS. Toch? Nee, was het maar waar.

Joof stuurt me door naar werkzoeken.nl. En daar zie ik de vacature weer staan. Er staat bij dat ik als één van de eersten kan reageren.

Dit zuigt werkzoeken.nl uit de duim. Werkzoeken.nl bedoelt dat er bijna niemand via werkzoeken.nl reageert op vacatures van CIMSOLUTIONS, maar zo staat het er niet. Werkzoeken.nl gokt erop dat werkzoekers deze zin verkeerd begrijpen. Hier is een woord voor, misleiding. Ik herinner me hoe koud ik het kreeg van de disclaimer van UWV en begin te vrezen dat mij hier ook zoiets te wachten staat.

Gelukkig heb ik geen tijd om hier lang bij stil te staan, want ik word afgeleid door een grote groene knop met de tekst ‘Solliciteer nu’. Kijk! Dat moet ik hebben! Mijn tijd is kostbaar. Snel klik ik op de knop.

Kijk, er staat ‘Je gaat solliciteren’. En er staat dat ik ga solliciteren bij CIMSOLUTIONS! Helemaal goed. Maar er staan ook kleine lettertjes. Oh jee. Ik durf nauwelijks op de link te klikken. Ik doe het toch. En dat had ik beter niet kunnen doen. Het privacy statement van werkzoeken.nl is wreed. Ik wil gewoon solliciteren bij CIMSOLUTIONS, maar dat mag van werkzoeken.nl pas nadat ze mij volledig hebben uitgekleed.

Als ik solliciteer bij CIMSOLUTIONS dan sluit ik kennelijk een overeenkomst met werkzoeken.nl. Volgens werkzoeken.nl is deze overeenkomst nodig zodat ik niet elke keer mijn gegevens hoef in te vullen. Jawel, mijn belang staat eindelijk een keer voorop. (of werkzoeken.nl weet niet wat een cv parser is) Maar het vervolg is minder fraai.

Werkzoeken.nl komt namelijk met mij overeen dat ze mijn gegevens mogen gebruiken voor marketingdoeleinden en als ze daarmee nog niet genoeg op mij verdienen ook voor re-marketingdoeleinden. Brrr. Ik hoop maar dat de marketing partners van werkzoeken.nl te vertrouwen zijn.

Helaas wordt mijn hoop direct de grond in geboord.

Werkzoeken.nl lijkt werk.nl wel. Ze proberen ervoor te zorgen dat je op links klikt die zij op hun websites plaatsen. Maar vlak voordat je dat doet roepen ze snel dat het volledig jouw eigen schuld is als de link jou de vernieling in helpt. Keer op keer zie je dat vacaturesites aansprakelijkheid proberen af te schuiven, zonder goede juridische basis.

Het is werkelijk absurd. Werkzoeken.nl raadt aan om alle privacyverklaringen te lezen van alle websites waar werkzoeken.nl naar verwijst. Maar werkzoeken.nl vertelt er niet bij hoe je die verklaringen kunt lezen zonder eerst naar de website te klikken. Absurd.

Maar belangrijker nog, niemand leest privacy verklaringen. Werkzoeken.nl zegt eigenlijk dat iedereen alles met de gegevens mag doen. En werkzoeken.nl geeft de werkzoeker voor de zekerheid vooraf de schuld van wat er ook maar mis zou kunnen gaan. De werkzoeker heeft immers van werkzoeken.nl de tip gekregen om 178 privacy statements door te lezen én regelmatig terug te keren om de statements steeds opnieuw te lezen voor het geval er misschien iets in is gewijzigd.

Werkzoeken.nl weet dat niemand privacy verklaringen leest. Méér nog weet werkzoeken.nl dat niemand privacy statements kan lezen van websites waarnaar ze nog niet naar hebben doorgeklikt. Dit advies is misleidend. Maar het wordt nog erger.

Werkzoeken.nl vertelt dat ze jouw sollicitatiegegevens direct doorgeven aan de betreffende werkgever en dat deze vanaf dat moment verantwoordelijk is voor jouw sollicitatiegegevens. Werkzoeken.nl laat tactisch weg dat zij jouw gegevens ook gewoon blijven verkopen. De de kille manier waarop weer een tussenpersoon zijn handen aftrekt van de eventuele negatieve gevolgen van diens handelen heeft ervoor gezorgd dat het laatste restje warme gezelligheid verdwenen is uit deze sollicitatie.

Mistroostig staar ik uit het raam. Werkzoeken.nl raad me aan om kennis te nemen van het privacy statement van hun ‘partner’. Cynischer dan dit wordt het niet. Partijen als Joof en werkzoeken.nl leven van het verstoppen van werkgevers achter allerlei rookgordijnen. En tegelijkertijd raden ze mij aan om helderheid te verkrijgen over mijn rechten en plichten door een privacy statement te proberen te vinden op een site die zij proberen te verstoppen, terwijl ze hun best doen om mijn gegevens alvast door te sturen.

Waarom vinden wij het met zijn allen normaal dat werkzoekers op deze manier afgeperst worden?

Jammer genoeg heb ik geen tijd om hier lang bij stil te staan, want er staat ‘Solliciteer nu’. Ik vul mijn gegevens in en druk op de knop.

Kort daarna valt er een reactie op de digitale deurmat.

Krijg nou wat, ik ben lid geworden van Werkzoeken.

Als ik op ‘Ga verder’ klik krijg ik een bedelboodschap.

Ik heb al gesolliciteerd. Ik denk niet dat ze mijn cv nasturen aan CIMSOLUTIONS, dus ik kies voor ‘overslaan’. Ik ben namelijk wel benieuwd wat ze nog meer voor mij in petto hebben. Houd je vast.

Kijk, ze tonen mijn profiel. En het is al gevuld! Elke vacaturesite weet dat het onmogelijk is om mensen hun profiel te laten vullen. Daar heeft werkzoeken.nl iets op bedacht. Ze gaan ervan uit dat de kenmerken van iemand die op een vacature solliciteert dezelfde moeten zijn als de kenmerken van de vacature. Anders was er immers niet gesolliciteerd.

Kijk nou. Ik heb een HBO opleiding, ik heb 10+ jaar ervaring, ik wil 40 uur per week werken. Dit is allemaal nieuw voor mij. Maar het is vanaf nu wel mijn digitale identiteit. Ik heb werkzoeken.nl het recht gegeven om mijn gegevens via zoekmachines te publiceren.

En dan weet je wat er gebeurt. Die gegevens worden door AI matchings applicaties geoogst om objectief gezien optimale matches van te bakken. Maar dit even terzijde.

Werkzoeken.nl lost het immens grote probleem van incomplete profielen op door de profielen te vullen met data die in 80% van de gevallen juist is. Ik weet uit ervaring hoe moeilijk het is om die verleiding te weerstaan. Ik begrijp heel goed dat ze mijn profiel op deze manier willen aanvullen. De kans op perfecte matches neemt er namelijk enorm door toe. Als bij toverslag maken ze van mij een kandidaat die precies past op deze functie. En als ik op ‘opslaan’ klik is het ook nog eens mijn verantwoordelijkheid en niet meer die van hen.

Ik begrijp de drang om de rommelige werkelijkheid van de arbeidsmarkt te vervangen door papieren perfectie. Ik begrijp het. Het vlees is zwak. Maar werkzoeken.nl geeft hiermee een van de beste illustraties uit de geschiedenis van de uitspraak ‘kind met het badwater weggooien’. Een werkgever kan niet ruiken welke gegevens wel kloppen en welke niet.

Terug naar het punt waar het om draait. Ik heb nu op een ‘vacature’ gesolliciteerd by CIMSOLUTIONS. Denk ik. Als CIMSOLUTIONS zou beweren dat ze mij niet kennen, dan heb ik geen poot om op te staan. Werkzoeken.nl, Joof en werk.nl hebben mij glashelder te verstaan gegeven dat zij niets met mijn sollicitatie te maken hebben. Mijn sollicitatie is niet iets tussen mij en de partijen met wie ik te maken heb. Nee het is iets tussen mij en een inmiddels bijna mythische werkgever die al dan niet op de hoogte is van mijn wens om bij hen te solliciteren op hun ‘vacature’.

Elke vorm van controle over je eigen gegevens, elke hoop op regie over je eigen toekomst, elk sollicitatief realiteitsbesef wordt vakkundig, stelselmatig en stap voor stap ontmanteld. En let op, dit willekeurig gekozen voorbeeld is geen extreem geval. Vaak is het nog veel erger. Terwijl dat nergens voor nodig is.

Wat nemen we ervan mee?

UWV besteedt honderden miljoenen aan matchen. Als dit matchen niets toevoegt hoor je mij niet klagen. Iedereen geeft wel eens geld uit aan onzin. Maar werk.nl helpt mensen van de wal in de sloot. En dan hoor je mij wel. Ik houd namelijk van mensen. Ik houd ook van het UWV, maar als ze de boel episch verprutsen dan mogen ze verwachten dat ik elk decennium iets over opschrijf. Dit keer zelfs voorzien van een hele duidelijke conclusie.

Als werk.nl namelijk zou doen wat ze zelf zeggen, als werk.nl geen rol zou spelen bij mijn sollicitatie, als ze hun hele raderwerk achterwege zouden laten en hun formulieren zouden vervangen door een eenvoudige link naar Google dan was dit mijn resultaat geweest:

Ik zou direct alle informatie over CIMSOLUTIONS onder mijn vingertoppen gehad hebben die ik nodig had. Ik had direct naar de vacature kunnen doorklikken. Ik had geen tijd hoeven verliezen aan Joof, ik had geen lid hoeven worden van werkzoeken.nl, ik was niet gedwongen geweest om allerlei marktpartijen, partners en zoekmachines de baas te maken van ‘gegevens’ over mij die niet eens kloppen.

Nee, werk.nl wil controle hebben over wat er gebeurt zonder marktpartijen te bruuskeren. Werkzoekers zijn veel slechter af wanneer ze via werk.nl werk zoeken dan wanneer ze een zoekopdracht doen in Google. Of Indeed.

Waarom besteden we honderden miljoenen aan werk.nl? Waarom steekt UWV honderden miljoenen in AI sprookjes? Waarom stelt niemand de vraag wat het oplevert en, belangrijker, welke schade het veroorzaakt?

Het voorbeeld hierboven is letterlijk de eerste vacature die ik tegenkwam. Het mag duidelijk zijn dat de ‘bemiddeling’ van werk.nl in dit geval buitengewoon nadelig uitpakt voor de werkzoeker. Helaas dit voorbeeld regel, geen uitzondering. Werk.nl barst van de voorbeelden die nog veel erger zijn.

Conclusie

De oplossing voor dit probleem is eenvoudig. Werk.nl moet zich beperken tot het tonen van vacatures bij directe werkgevers. Ze hebben een abonnement op Jobfeed. Ze kunnen dit gewoon instellen. Maximaal 12 seconden werk. Een andere oplossing is geen vacatures tonen aan werkzoekers. Dat zou ook een zegen zijn voor de arbeidsmarkt.

Dik tien jaar geleden was ik groot fan van werk.nl. Marc Drees vond dat de website opgeheven moest worden. Maar mijn bedrijf deed de crawling van vacatures toen nog zelf en ik zag dat werk.nl relatief veel vacatures had van directe werkgevers. Daarom ben ik voor werk.nl op de barricaden gesprongen.

Tevergeefs. Waarschijnlijk hebben mijn pogingen geen effect gehad. Misschien hebben ze de boel verergerd. Misschien is het een regel bij het UWV om altijd het tegenovergestelde te doen van wat ik zeg. Misschien. Het lijkt er wel op. Maar gelukkig heb ik geen tijd om daar lang bij stil te staan. Ik heb alleen nog een klein beetje tijd voor een korte oproep:

Lieve mensen van werk.nl, toon geen vacatures van intermediairs.