Het is 1 oktober en terwijl de nazomerzon het huis instroomt kijk ik met angstig ongeloof naar de cijfers over de maand september. Inderdaad, het vacaturevolume van de afgelopen maand geeft me bepaald geen zonnig gevoel. Er lijkt sprake van een stagnatie in het herstel dat zich sinds begin 2010 heeft ingezet. Maar dan wel op een niveau dat zich ver onder dat van begin 2008 bevindt.

Geen goede maand dus, hoewel het resultaat nog wel ruim 10% hoger ligt dan september 2010. Dus vanuit dat perspectief mag er best een klein dansje worden gedaan. Maar met alle onrustbarende economische en monetaire signalen is er bijzonder weinig om in de rest van het jaar naar uit te kijken. Tenzij krimp iets is waar je naar uitkijkt…

Vacaturevolume in september
Dit is de ontwikkeling van het vacaturevolume in september over de afgelopen vijf jaar:

Aantal nieuwe vacatures in september, 2007 – 2011

Het vacaturevolume van september 2011 ligt gelukkig hoger dan dat van 20010 en 2009 maar de verschillen beginnen zich aanzienlijk lager dan het volume in de overeenkomstige maand van voor de financiele crisis; om precies te zijn 9,4%. Dat is een forse tegenvaller. Verder is het verschil met 2010 (+10,9%) en 2009 (+4,8%) een stuk kleiner dan in voorgaande maanden. Een opmaat voor wat er ons de komende maanden te wachten staat? 

Vacature jaarvolume
Door het aantal nieuwe vacatures over de afgelopen 12 maanden bij elkaar op te tellen krijg je een getal dat is gecorrigeerd voor seizoensinvloeden.Door dit iedere maand te doen krijg je dus een beeld van het aantal nieuwe vacatures in de tijd; waarmee een proxy voor de gezondheid van de economie wordt verkregen. Een daling in het aantal vacatures suggereert een op handen zijnde afkoeling van de economie; een stijging laat een opwarming van de economie zien.

Het aantal vacatures over de periode september 2007 t/m augustus 2008 is als vertrekpunt genomen voor een index die een seizoensgecorrigeerde ontwikkeling van het vacaturevolume weergeeft. De index over die periode is 0- 100 gesteld. En dat geeft het volgende beeld:

Index vacaturevolume: september 2007/ augustus 2008 – oktober 2010 / september 2011

De index is ten opzichte van augustus 2011 met slechts 0,8% gestegen; en dat is een forse vertraging ten opzichte van de twee voorgaande maanden (elk met 1,2% groei); waarbij al een vertraagde groei was te constateren ten opzichte van de daaraan voorafgaande maanden. We lijken nadrukkelijk op een piek af te stevenen waarbij een top duidelijk onder het niveau van voor de financiele crisis komt te liggen.

Om de ontwikkeling van de afgelopen maanden echter goed weer te geven is bovenstaande index echter niet voldoende. Hiervoor is het inzichtgevender om niet alleen de index maar ook de maandelijkse cijfers in dezelfde grafiek te zien:

Maandtotalen en gemiddeld (12-maands) vacaturevolume, 2008 – 2011

O jee, dit is nauwelijks een herstel te noemen na een zomerperiode! Na de trog die augustus heet is er nauwelijks een groei in vacaturevolume te signaleren in september. Een groei van slechts 5,4% ten opzichte van augustus is ronduit rampzalig te noemen. Mogelijk gaat oktober ons een positieve verrassing brengen, maar ik heb daar een hard hoofd in.

Tenslotte neemt de onzekerheid over de toekomst alleen maar toe; producenten- en consumentenvertrouwen daalt evenals de koopkracht. Dat betekent onverbiddelijk een uitstel van investeringen en aankopen en daarmee een ongezonde arbeidsmarkt. Een volgende belangrijke indicatie worden de cijfers van de ABU die aanstaande dinsdag worden gepubliceerd. De uitzendmarkt was natuurlijk al tot stilstand gekomen, maar het wordt van belang om te zien of deze nu ook, in navolging van de VS, weer gaat krimpen. Het is het meest waarschijnlijke scenario, de vraag lijkt dus vooral wanneer die krimp zich gaat manifesteren.