Marc Drees Na de publicatie van de laatste ABU cijfers kan ik weer een update doen van mijn hoogst persoonlijke misère index; althans voor het deel dat over de arbeidsmarkt gaat. En dat deel van de index laat nog altijd een daling zien:
Misère index, ontwikkeling arbeidsmarkt (2008 = 0%), 12-maands voortschrijdend gemiddelde, januari 2008 – november 2013
Maar die daling is deze keer minimaal, van –35,1 naar –35,2. En dat is na de positieve cijfers van de ABU ook geen echte verrassing te noemen..
Marc Drees Naar aanleiding van het laatste, en uiterst fraaie, werkloosheidscijfer van het CBS was deze korte interactie op Twitter te lezen:
Ronald Dekker verwijst met zijn opmerking van ‘discouraged workers’’ naar de opvallend hoge stijging van de niet-beroepsbevolking die in 1 maand tijd met maar liefst 25.000 personen is toegenomen. Wat feitelijk de enige verklaring is voor de scherpe daling van de werkloosheid van 8,5% naar 8,2%. Volgens Dekker zijn er dus veel mensen die het zoeken naar werk eenvoudigweg hebben opgegeven. Mathijs Bouman denkt echter dat die exodus uit de beroepsbevolking is veroorzaakt door personen die juist meer vertrouwen hebben gekregen in de nabije toekomst
Twee zeer uiteenlopende verklaringen voor hetzelfde fenomeen. Maar wie heeft er gelijk? Daar is een kort onderzoekje voor nodig.
Marc Drees Vandaag is CPB uitgekomen met een nieuwe raming van de werkloosheid. En voor het eerst in jaren lijkt het CPB een keer redelikjk op koers te hebben gezeten met de ramingen voor het lopende jaar, zoals blijkt uit onderstaande grafiek:
Werkloosheidsramingen CPB voor 2013 en 2014 sinds augustus 2012. Bron: CPB
Waarschijnlijk valt de werkloosheid in 2013 zelfs lager uit dan die 8,5% maar daarvoor moeten we nog ruim een maand wachten. Dit alles dankzij de opvallende stagnatie van de werkloosheidsstijging sinds augustus. Een stagnatie die overigens ook door het CPB als tijdelijk wordt gezien, getuige de verwachting van een 9% werkloosheid in 2014.
Marc Drees 
Het UWV heeft de ontwikkeling van het aantal WW-uitkeringen voor 2013 en 2014 berekend, met als vertrekpunt de prognoses van het CPB ten aanzien van de ontwikkeling van de werkloosheid. En dat levert het volgende op:
Ook het aantal WW-uitkeringen […] nemen in 2013 toe. Het aantal WW-uitkeringen kwam eind augustus 2013 uit op 399.000. Dat is 95.000 meer dan eind augustus 2012. Wij verwachten dat het aantal WW-uitkeringen verder zal oplopen tot circa 435.000 eind 2013, om vervolgens verder te stijgen naar bijna 500.000 eind 2014.
Met andere woorden, het tempo waarin het aantal WW-uitkeringen stijgt neemt volgens het UWV nauwelijks af in 2014. Maar er is meer wat in mijn optiek zorgen baart. En dat is de verwachte ontwikkeling van de instroom.
Marc Drees 
Waarschuwing vooraf, dit is een wat technischer stukje. Met begrippen als netto en bruto arbeidsparticipatie, potentiele beroepsbevolking, niet-beroepsbevolking, etc. Dus ben je op zoek naar licht vermaak, lees dan niet verder. Ben je daarentegen oprecht geinteresseerd in de ontwikkeling van de arbeidsparticipatie naar opleidingsniveau? Dan is dit waarschijnlijk de moeite waard.
In verband met een onderzoek naar de ontwikkeling van onze beroepsbevolking in het komende decennium is de ontwikkeling van de arbeidsparticipatie een belangrijke factor. Maar hoe kan je een poging doen de ontwikkeling van de arbeidsparticipatie te bepalen zonder naar het verleden te kijken? Niet dus. En daarom geef ik hier een kijkje naar de ontwikkeling van de arbeidsparticipatie sinds 2001. Waarbij met name het opleidiingsniveau een belangrijke factor blijkt in de ontwikkeling van de participatie.
Marc Drees 
UWV heeft eind verleden week een rapport uitgebracht met als titel Na de WW aan het werk, rapportage over 2012. Een rapport met veel cijfermatig materiaal en dat is altijd prettig. Maar na lezing bleef ik met een gigantische kater zitten. Want hoewel cijfers natuurlijk klinisch zijn is het beeld dat uit die cijfers opdoemt dat absoluut niet. Want dan ontstaat een dramatisch beeld voor de werkloze werkzoekende van boven de 55 jaar.
Tegen de achtergrond van een verder gestegen werkloosheid (de cijfers uit dit rapport gaan tenslotte over 2012) onder 55-plussers, gecombineerd met de wetenschap dat in komende jaren de AOW-leeftijd alleen nog maar verder gaat stijgen, is alarmfase rood noodzakelijk.
Vreemd genoeg lijkt het er echter op dat de overheid zich uitsluitend wenst te bekommeren om het jongste deel van de beroepsbevolking. Terwijl dit rapport van het UWV het zoveelste bewijs is dat de problemen daar juist het kleinst zijn.
Marc Drees 
Vandaag is het tijd om verslag te doen van de ontwikkeling van het vacaturevolume over de afgelopen maand. En november 2013 is de eerste maand waarin het vacaturevolume hoger is uitgevallen dan de overeenkomstige maand in 2012. En dat moeten we tegenwoordig dus goed nieuws noemen, hoewel het vacaturevolume nog altijd bijzonder laag is, met een gemiddelde van minder dan 90.000 nieuwe vacatures per maand.
Het beste wat we er op dit moment van kunnen maken is dat we op een bodem lijken te zijn aangekomen. De daling van het vacaturevolume is (althans tijdelijk) tot stilstand gekomen en dat een een kentering inluiden. Om die kentering ook daadwerkelijk gestalte te geven is het natuurlijk van belang dat de echte economie gaat groeien, en daar zijn de signalen op zijn best gemixed te noemen. Het blijft dus voorlopig bij hopen op betere tijden.
Marc Drees 
ABN AMRO kwam eergisteren met een rapport waarin vooruit wordt geblikt naar de ontwikkeling van de Nederlandse economie in 2014 en 2015. En daaruit komt een voorzichtig positief beeld naar voren:
In 2014 en 2015 zal de economie naar verwachting langzaam verder herstellen. Dat is vooral te danken aan de uitvoer, die kan profiteren van de voorziene groeiversnelling van de mondiale economie. Ook voor de investeringen verwachten we positieve cijfers. Maar dat geldt nog niet voor de particuliere consumptie. Ondanks de vermoedelijke stijging van het beschikbaar inkomen zal de consumptie volgend jaar opnieuw dalen.
Maar het meest interessante is wat mij betreft de voorspelling ten aanzien van de werkloosheid. Want daar komt ABN AMRO met een werkloosheid van 9,2% voor 2014 en 8,9% voor 2015. Bedenk dan dat voor 2013 een werkloosheid van 8,4% wordt verwacht en het is duidelijk dat we ook in de komende twee jaar nog bijzonder weinig vrolijkheid op de arbeidsmarkt hoeven te verwachten. Althans, volgens ABN AMRO.
Marc Drees Na de publicatie van de laatste ABU cijfers kan ik weer een update doen van mijn hoogst persoonlijke misère index; althans voor het deel dat over de arbeidsmarkt gaat. Terwijl het aantal economische ‘lichtpuntjes’ toeneemt is daar op de arbeidsmarkt nog helemaal niets van te merken:
Misère index, ontwikkeling arbeidsmarkt (2008 = 0%), 12-maands voortschrijdend gemiddelde, januari 2008 – oktober 2013
De index voor de arbeidsmarkt is in een maand tijd van -34,5 (vorige maand nog –34,4) naar 35,0 gezakt. Wat in de grafiek kan worden gezien is ook duidelijk uit de cijfers, er is een afvlakking van de daling maar nog geen stabilistatie.
Marc Drees Ter voorbereiding op een rapport over de ontwikkeling van de beroepsbevolking in relatie tot de hoogst genoten opleiding heb ik dit weekend de onderliggende cijfertjes weer eens bijgewerkt, met dank aan het CBS. En daaruit komen wat resultaten die interessant genoeg zijn om te delen. Om te beginnen met een nogal vanzelfsprekende, de ontwikkeling van de werkloosheid, uitgesplitst naar opleidingsniveau:
Werkloosheid naar opleidingsniveau, Q1 2001 – Q3 2012, voortschrijdend gemiddelde over 4 kwartalen. Bron: CBS
Met andere woorden, hoe hoger het opleidingsniveau, des te lager de kans op werkloosheid. Het loont dus om door te leren, voor wie dat nog niet wist. En het loont extra in tijden van economische tegenspoed, want de mate waarin het werkloosheidsniveau fluctueert bij het laag opgeleide deel van de beroepsbevolking is aanzienlijk sterker dan bij het hoog opgeleide deel.
